Tilaga til þingsályktunar um rannsóknasetur öryggis- og varnarmála liggur fyrir hjá Alþingi

Ég tel, líkt og tillöguflytjendur þessarar þingsályktunar, brýna þörf vera á að styrkja rannsóknir á sviði utanríkis- og öryggismála á Íslandi. En hins vegar tel ég að hvorki sé stigið nógu stórt skref né rétta.  Rannsóknarsetur öryggis- og varnarmála er framfaraskref en sem rannsóknarstofnun fyrir ríki per se er hún veik undir umsjónarvaldi háskólastofnunnar.

Ég tel brýnt að framkvæmdarvaldið, annað hvort undir stjórn Utanríkisráðuneytisins og undir hatt varnarmálaskrifstofu, eða Landhelgisgæsla Íslands, sem fer með framkvæmd varnarsamingsins og varnartengd verkefni, sjái um þessa nauðsynlegu rannsóknarvinnu.  Best væri að sérstök varnarmálastofnun sæi um rannsóknarvinnuna.

Í tillögu minni að stofnun Varnarmálastofnunar Íslands í október 2005 kom ég einmitt inn á rannsóknarskyldu slíkar stofnunnar.

Með öðrum orðum lagði ég til að slík varnarmálastofnun sæi um rannsóknarvinnu tengdri  öryggis- og  varnarmálum. Ég tel eðlilegra að íslensk stjórnvöld sjái um slíka rannsóknarvinnu en háskólastofnanir enda ein af grundvallarskyldum ríkisvaldsins sjálfs, ekki háskólastofnanna.  Nú eru tvær stofnanir sem berjast um hnossið. Alþjóðamálastofnun Háskóla Íslands og Háskólinn á Bifröst. Með fullri virðingu fyrir þessum stofnunum, þá tel ég hvorug eigi að reka svona rannsóknarsetur.

Ég held að nefndarmenn utanríkismálanefndar Alþingis eigi að endurskoða málið aðeins betur og komi frekar með tillögu um endurreisn Varnarmálastofnunar Íslands sem ég tel hafi verið mikið óheilaskref að hafa verið lögð niður. Innan veggja slíkrar stofnunar væri öryggis- og varnarmálastefna Ísland mörkuð til framtíðar út frá öryggishagsmunum Íslendinga sjálfra, ekki annarra þjóðar sem og tilheyrandi rannsóknarvinna. Eins og staðan er í dag, eru það bandarískir hershöfðingjar og hernaðarsérfræðingar bandríska hersins sem ákveða hvað teljist vera íslenskir öryggishagsmunir, ekki Íslendingar sjálfir sem hafa ekki þá þekkinguna sem til þarf.

Sem sjálfstæð þjóð, ættu Íslendingar að hafa frumkvæðið að eigin vörnum og bera þá ábyrgð sem sérhvert fullvalda ríki ber að taka á sig í varnarmálum.