Er “Being there” framtíðarspá fyrir forsetatíð Joe Biden?

Ef viðkomandi lítur rétt út, segir réttu orðin og á öfluga vini, geturðu fundið út að fjölmiðlar hunsa augljósa andlega hnignun frambjóðand-ans, í þessu tilfelli frambjóðanda til forsetaembættis Bandaríkjanna.

Ég er að tala um frábæra mynd sem nefnist "Being there", sem Peter Sellers leik eftirminnilega í. Við þurfum aðeins að fara í söguþráðinn til að átta okkur á að myndin var forspá um forsetaframboð og forsetatíð Joe Bidens.

Kíkjum á Wikipedia umfjöllun um myndina Being there:

"Miðaldra, einfalt hugsandi Chance býr í raðhúsi auðugs gamla manns í Washington, D.C. Hann hefur eytt öllu lífi sínu í að hirða garðinn og hefur aldrei yfirgefið eignina. Fyrir utan garðrækt er þekking hans alfarið fengin af því sem hann sér í sjónvarpi. Þegar velgjörðarmaður hans deyr, segir Chance barnalega lögfræðingunum að hann eigi enga kröfu á hendur dánarbúinu og er skipað að flytja út.

Chance reikar stefnulaust og uppgötvar umheiminn í fyrsta skipti. Þegar hann gengur framhjá sjónvarpsbúð sér hann sjálfan sig tekinn af myndavél í búðarglugganum. Þegar hann er kominn inn, stígur hann afturábak af gangstéttinni og verður fyrir bíl í eigu hins aldraða viðskiptamógúls Ben Rand. Í bílnum er hin glæsilega og miklu yngri eiginkona Rands, Eve, sem misheyrir „Chance, the gardener“ sem svar við spurningunni hver hann er, sem „Chauncey Gardiner“.

Eve kemur með Chance heim til þeirra til að jafna sig. Hann er í dýrum sniðnum fötum frá 2. og 3. áratug síðustu aldar, sem velunnari hans hafði leyft honum að taka af háaloftinu, og framkoma hans er gamaldags og kurteis. Þegar Ben Rand hittir hann tekur hann „Chauncey“ fyrir yfirstétt, hámenntaðan kaupsýslumann sem hefur lent í erfiðum tímum. Rand dáist að honum og finnst hann beinskeyttur, vitur og með innsæi.

Rand er einnig trúnaðarmaður og ráðgjafi forseta Bandaríkjanna, sem hann kynnir fyrir „Chauncey“. Í umræðum um efnahagslífið tekur Chance vísbendingu um orðin „örva vöxt“ og talar um breytilegar árstíðir í garðinum. Forsetinn rangtúlkar þetta sem bjartsýn pólitísk ráð og vitnar í „Chauncey Gardiner“ í ræðu. Chance rís nú á landsvísu, sækir mikilvæga kvöldverði, þróar náin tengsl við sovéska sendiherrann og kemur fram í sjónvarpsspjallþætti þar sem ítarlegar ráðleggingar hans um hvað alvarlegur garðyrkjumaður ætti að gera eru misskilin sem skoðun hans á því hvað yrði forsetastefna hans.

Þó að hann sé nú kominn á toppinn í Washington samfélaginu, geta leyniþjónustan og um 16 aðrar stofnanir ekki fundið neinar bakgrunnsupplýsingar um hann. Á þessum tíma verður læknir Rands, Dr. Allenby, sífellt tortryggari um að Chance sé ekki vitur pólitískur sérfræðingur og að leyndardómurinn um sjálfsmynd hans gæti átt sér hversdagslegri skýringar. Dr. Allenby íhugar að segja Rand þetta en þegir þegar hann áttar sig á því hversu hamingjusamur Chance er að gleðja hann á síðustu dögum sínum.

Hinn deyjandi Rand hvetur Eve til að verða nálægt "Chauncey". Hún laðast nú þegar að honum og gerir kynferðislega tilburði. Chance hefur engan áhuga á eða hefur þekkingu á kynlífi, en líkir eftir kossum úr kvikmyndinni The Thomas Crown Affair frá 1968, sem tilviljun er sýnd í sjónvarpinu. Þegar atriðinu lýkur hættir Chauncey skyndilega og Eve er rugluð. Hún spyr hvað honum líkar, sem þýðir kynferðislega; hann svarar "mér finnst gaman að horfa á," sem þýðir sjónvarp. Hún er augnablik hissa, en ákveður að hún sé til í að fróa sér fyrir voyeuristic ánægju hans, þar með ekki eftir því að hann hefur snúið aftur að sjónvarpinu og er nú að líkja eftir jógaæfingu á annarri rás.

Chance er viðstaddur andlát Rand og sýnir ósvikna sorg við fráfall hans. Aðspurður af Dr. Allenby viðurkennir hann að hann „elski Eve mjög mikið“ og einnig að hann sé bara garðyrkjumaður. Þegar hann fer til að tilkynna Eve um dauða Ben, segir Allenby við sjálfan sig: „Ég skil,“ en túlkun á því er eftir áhorfandanum.

Á meðan forsetinn flytur ræðu við jarðarför Rand, halda pallberarnir hvíslaðar umræður um hugsanlega afleysingar forsetans á næsta kjörtímabili og eru einróma sammála um Chauncey Gardiner sem eftirmann. Óvitandi um allt þetta, reikar Chance í gegnum vetrarbú Rand. Hann réttir út furuunga sem er flattur af fallinni grein og gengur síðan yfir vatnsflöt. Hann staldrar við, dýfir regnhlífinni djúpt í vatnið undir fótum sér, heldur svo áfram á meðan forsetinn heyrist vitna í Rand: "Lífið er hugarástand." Tilvísun í Wikipedia lýkur.

Þar með endar myndin í lausu lofti en gefur til kynna til metorðastiga hans í framtíðinni. Myndin er auðljóslega pólitísk ádeila og ég man að myndin á sínum tíma var sýnd í marga mánuði hér á Íslandi við miklar vinsældir.

Ég tek eftir að ég er ekki sá eini sem hefur uppgötvað samlíkingu með Joe og Chance, það eru nokkrar erlendar greinar sem fjalla einmitt um það sama. Chance er greinilega vitgrannur, úr tengslum við veruleikann, kominn á eftri ár og greinilega ekki hæfur til starfa, sem sama má segja um Joe Biden.

Eins og titill myndarinnar gefur til kynna, er nefnilega nóg að vera "being there", vera á staðnum, til að eiga kost á forframa, frægð og valda. Umbúðirnar en ekki innihald, sem skiptir máli. Hversu djúpt getur lýðræðið sokkið?