Mistækur ferill friðargæslusveita Sameinuðu þjóðanna

Margir velta fyrir sér hvað Sameinuðu þjóðirnar ætla sér að gera fyrir flóttafólk af Gasa.  Egyptar hafa læst landamærastöðinni við Rafa og flóttamenn komast þar af leiðandi ekki yfir til Egyptalands. Einn egypskur embættismaður lagði til að Evrópa tæki við flóttamönnunum. Engin Arabaþjóð vill taka við 2,3 milljónir Gasabúa.

Lagt hefur verið til að Sameinuðu þjóðirnar stígi inn í og komi upp flóttamannabúðir við landamæri Egyptalands og Gasa, Egyptalands megin. En nei, Sameinuðu þjóðirnar vilja það ekki nema öryggið verði tryggt. Hvenær er öryggi flóttamannabúða að fullu tryggt? Á ekki að mæta fólkinu þar sem það er statt í hættu?

Þetta minnir mig á hversu illa S.þ. stóðu sig í Rúanda.  Ég hef horft á tvær bíómyndir um þjóðarmorðið þar og þá síðari bara í seinustu viku og fjallaði sú um kanadískan hershöfðingja sem var þar yfir friðargæslusveitum S.þ. í landinu. 

Sveitir S.þ. voru fámennar, illa vopnum búnar, nánast ekki með nein skotfæri. Það var kanadíski hershöfðinginn í liði S.þ. sem bjargaði því sem bjarga mátti, en hann tók að sér vernd 32 þúsund manna og hunsaði þar með fyrirmæli höfuðstöðva S.þ. um að draga úr landinu allt friðargæsluliðs S.þ.  Menn vissu fullvel að þjóðarmorð var í gangi en ekkert var gert. Í valinu lágu rétt um milljón manns.

Sameinuðu þjóðirnar (SÞ) hafa tekið þátt í friðargæslustörfum um allan heim frá stofnun þeirra árið 1945. Þótt S.Þ. hafi náð nokkrum árangri í friðargæslu, hafa þau einnig staðið frammi fyrir gagnrýni og áskorunum í ýmsum verkefnum. Kíkjum á nokkur dæmi.

Árangurinn er sumstaðar sjáanlegur. SÞ hafa gegnt mikilvægu hlutverki við að leysa átök og viðhalda friði á mörgum svæðum. Nokkur árangursrík dæmi eru friðargæsluverkefni í Namibíu, Kambódíu, El Salvador, Mósambík og Líberíu. Þessi verkefni hjálpuðu til við að koma á stöðugleika í stöðunni, auðvelda kosningar og styðja við umskipti yfir í friðsamlega stjórnarhætti.

Mistökin eru mörg. Áberandi dæmi eru þjóðarmorð í Rúanda árið 1994 og fjöldamorðin í Srebrenica í Bosníu árið 1995. Þessir hörmulegu atburðir vöktu spurningar um árangur friðargæslu SÞ, þar sem þeir áttu sér stað þrátt fyrir að SÞ-hermenn væru viðstaddir.

En þá má koma S.þ. að nokkru til varnar og liggjar þar nokkrir þættir að baki.

Í fyrsta lagi fjármagnið til friðargæslu takmarkað. Friðargæsluverkefni SÞ starfa oft með takmörkuðum fjármunum og við erfiðar aðstæður. Ófullnægjandi fjármögnun, búnaður og fjöldi hermanna getur hindrað skilvirkni þeirra. Auk þess geta verkefni í flóknu, fjandsamlegu umhverfi verið afar krefjandi.

Í öðru lagi eru verkefnin sem friðargæslusveitarnar stíga inn afar flókin. Mörg átök sem friðargæsluliðar Sameinuðu þjóðanna eru sendir til eiga sér djúpar rætur og flóknar, þar sem taka þátt í kannski margir vopnaðir hópar, þjóðernisdeildurnar flóknar og með langri sögu ofbeldis. Að taka á þessum undirliggjandi málum er oft utan verksviðs friðargæsluverkefna.

Í þriðja lagi og hér liggur akkelishæll S.þ. Samþykki stríðsaðila þarf til að friðargæslusveitirnar stígi inn í. Friðargæsluverkefni SÞ byggja á samþykki aðila sem taka þátt í átökum. Þegar allir aðilar standa ekki að fullu samstarfi getur það hindrað getu verkefnisins til að ná markmiðum sínum. Þar með eru sveitirnar bara varðhundar, sem reknir eru í burtu þegar annar aðilinn ákveður að fara í stríð. Það gerðist í stríði Ísraela, þegar Egyptar ráku þær í burtu (svo að þær væru ekki að þvælast fyrir þegar berja átti á Ísrael).

Í fjórða lagi. Friðargæsluverkefnin geta tekið áratugi, líkt og í Kongó og Líbanon og þar með orðið breyting á umboði. Umboð friðargæsluverkefna SÞ geta breyst með tímanum, sem gerir það erfitt að laga sig að breyttum aðstæðum. Skýr og framkvæmanleg umboð skipta sköpum fyrir árangur.

Í fimmta lagi eru pólitískar og diplómatískar takmarkanir á öllum verkefnum. Friðargæsluverkefni eru oft háð pólitískum sjónarmiðum og diplómatískum áskorunum, sem geta haft áhrif á árangur þeirra. Aðildarríki SÞ hafa mismunandi hagsmuni á mismunandi átakasvæðum.

Það er greinilegt að S.þ. ráða ekki við langvarndi og flókin verkefni eins og sjá má í Kongó. Í landinu, sem kallað er lengsta borgarastyrjöld Afríku og hefur staðið í marga áratugi, er árangurinn lítill.

Betra væri ef til vill að svæðisbundin hernaðarbandalög taki að sér friðargæslu.  Svo sem Afríku bandalagið (African Union) sem sæi um friðargæslu í álfunni, með mannskap sem er ef til vill með svipaða menningu og tungu og í stríðsátakalandinu.

    

 

Palestínumenn voru kristnir, gyðingar og múslimar

Vegna þess að menn nenna aldrei að grafa lengra en eina öld aftur í tímann í samfélagsumræðunni, skilja þeir ekki forsöguna að stofnun Ísraels og hverjir bjuggu í landinu helga. Sú mynd að gyðingar hafi streymt til landsins helga á 20. öld og tekið það yfir með stofnun Ísraelsríkis 1948 er röng. Ennþá daginn í dag, er Ísrael og Palestína áður (nær yfir mun stærra svæði en Ísraelsríki nútímans), margskipt land eftir menningu og trúarbrögðum. Sannkallað fjölþjóðaríki. Allir voru Palestínumenn. Prófum að bakka um eina öld í viðbót og fara til 19. aldar.

Á 19. öld var íbúasamsetning svæðisins sem nær yfir nútíma Ísrael og Palestínu fjölbreytt og samanstóð af ýmsum trúarhópum.

Meirihluti íbúa í Palestínu á 19. öld var múslimar (Vesturbakkinn meðtalinn og jafnvel svæði sem nú tilheyrir Jórdaníu og Sýrland). Þar á meðal eru bæði arabískir múslimar og ekki arabískir múslimar sem höfðu búið á svæðinu um aldir. Engin skýr landamörk voru enda eyðimörk á þrenna vegu og allt undir stjórn Ottómana.

Það var verulegur kristinn íbúafjöldi á svæðinu og er enn, þar á meðal ýmis kristnir trúflokkar eins og austrétttrúnaðar menn, kaþólikkar og ýmsir mótmælendahópar. Margir kristnir helgir staðir eru staðsettir á þessu svæði.

Og Gyðingar. Þó að gyðingabúar á 19. öld hafi verið tiltölulega fáir, voru enn gyðingua búsettir í Palestínu, sérstaklega í borgum eins og Jerúsalem (voru í meirihluta), Safed og Hebron.

Samfélag Drúsa hefur verið til í árhundruð. Drúsneska samfélagið hefur verið til staðar á svæðinu um aldir og er aðallega á svæðum eins og í kringum Karmelfjalli og Galíleu.

Aðrir minnihlutahópar: Á svæðinu voru einnig smærri samfélög Samverja og annarra trúarhópa minnihlutahópa.

Nákvæm trúarleg sundurliðun og íbúafjölda er erfitt að ákvarða með nákvæmni vegna takmarkaðra sögulegra heimilda. Íbúasamsetning svæðisins tók miklum breytingum á 19. öld vegna ýmissa þátta, þar á meðal fólksflutninga frá Egyptaland og öðrum múslima svæðum og trúarlegra áhrifa. Auk þess voru mörk og stjórnsýslusvið ekki þau sömu og þau eru í dag.

Ekki má gleyma að Palestínuarabar eru ekki bara múslimar, sumir þeirra eru kristnir. Gyðingar á 19. öld töldust líka vera Palestínumenn!

En kíkjum á stærsta trúarhópinn í Palestínu á 19. öld - múslimanna.

Íbúar múslima í Palestínu á 19. öld voru samsettir úr blöndu af frumbyggjum og fólki sem hafði sest að á svæðinu í margar aldir. Uppruna þessara múslima má rekja til ýmissa leiða, kíkjum á þær.

Frumbyggjarir hafa alltaf verið í landinu. Margir af múslimum í Palestínu voru afkomendur frumbyggja svæðisins, sem innihélt bæði arabísk og ekki arabísk samfélög. Þetta fólk hafði búið á svæðinu í kynslóðir og nærvera þeirra var fyrir 19. öld um aldir.

Arabískir múslimar hafa verið lengi í landinu. Meirihluti múslima í Palestínu voru arabar og nærvera þeirra á svæðinu nær aftur til útþenslu araba á 7. öld. Þessir arabísku múslimar voru oft afkomendur þeirra sem höfðu búið á svæðinu um aldir.

Fólksflutningar og landnám. Í gegnum aldirnar voru ýmsir fólksflutningar og byggðir á svæðinu vegna þátta eins og verslunar, landvinninga og trúarlegra pílagrímaferða. Til dæmis, hin heilaga borg Jerúsalem laðaði að sér múslima víðsvegar um íslamska heiminn sem staður sem hefur trúarlega þýðingu.

Og svo voru þeir sem flökkuðu um svæðið á úlföldum sínum og hafa gert um aldir með ekkert fast aðsetur. Hér er átt við Bedúínasamfélögin. Hirðingjabedúínasamfélögin á svæðinu voru einnig hluti af múslimabúum. Þeir fóru um eyðimerkursvæði Levant, þar á meðal hluta af nútíma Ísrael og Palestínu og á Arabíuskaga sem Sínískaga. Gyðingar í fornöld komu einmitt fyrst til svæðissins þann veginn.

Kannski eru gyðingar og múslimar á svæðinu skyldari en þeir vilja viðurkenna. Ef grannt er skoðað eru frumbyggjarnir ýmis gyðingar eða múslimar og eiga sömu forfeður.  

Íbúar svæðisins hafa verið á mörkunum að semja um frið og eins með Ísraelmenn og nágrannaþjóðir þeirra, sbr. Abraham samkomulaginu, Óslóar samkomulagið og friðarsamninga Egypta, Jórdana við Ísrael. Eigum við ekki að vera bjartsýn og spá friði, frekar en ófriði fyrir framtíðina? Möguleikinn er fyrir hendi.

Lærdómurinn er að þekkja alla söguna og allar hliðar áður en við komum með (for)dóma.

Núverandi staða: Ljóst er að mörg mistök voru gerð og ófyrirséðir atburðir sem leiddi til atburðarrásina eins og hún varð.  Í fyrsta lagi, fengu Ísraelar í Yom Kippur stríðinu njósnir fyrirfram um yfirvofandi hættu en brugðust seint við. Sama um þetta stríð, líkt og ég bjóst við, fengu Ísraelar njósnir þrjá daga fyrir árásina frá Egyptum en vanmátu andstæðinginn.

Hamas gerðu árás á Ísrael með stærra umfangi en áður, það er eini munurinn frá fyrri árásum þeirra. Það hefur sjálfsagt komið þeim á óvart hversu lélegar varnir Ísraela voru og því varð mannfallið svona gífurlegt.  Hverju bjuggust Hamasliðar við af hálfu Ísraela? Að sjálfsögðu hefndaraðgerðir en líklega ekki allsherjar innrás, þar sem ekki verður stoppað fyrr en allir Hamasliðar eru drepnir. Þar vanmátu þeir afleiðingar gerða sinnar. Þeir treystu á að Ísraelar þora ekki í borgarhernað með tilheyrandi mannfalli óbreyttra borgara og allra aðila (og fordæmingar heimsbyggðarinnar). En Ísraelum var stillt upp við vegginn. Þeir verða að klára þetta stríð með sigri, því að þeir "misstu andlitið" - álitið. Annars er hætt á að aðrir fari af stað og geri árás á Ísrael. Sama með Rússa, þeir verða að klára og sigra í Úkraníu stríðið, annars missa þeir "andlitið" sem stórveldi (í þeirra augum heimsveldi).

Sumir segja að ekki sé hægt að afmá slík samtök, aðrir komi þá bara í staðinn og taki upp flaggið. En það er ekki rétt. ISIS samtökin voru gjörsigruð og sagan er full af uppreisnarsamtökum sem voru gjörsigruð og hafa aldrei sést síðan.

Að lokum: Gott er að hafa í huga eftirfarandi þegar við höldum að heimurinn sé að farast nú á síðustu og verstu tímum: Heimurinn skiptist í það sem fellur undir okkar stjórn og það sem er utan við okkar stjórnar. Hamingja felst í að greina þar á milli, láta ekki það sem er utan okkar stjórnar á okkur fá og breyta rétt þegar kemur að því sem er undir okkar stjórn. Epiktets, stóuspekingur.

Hæstaréttardómarinn Antonin Scalia: Stjórnarskráin, ekki réttindaskrá, gerir BNA frjáls

Hinn látni hæstaréttadómari og lögspekingur Antonin Scalia vissi hvað stjórnarskrá Bandaríkjanna þýddi í raun.

Hæstaréttardómarinn Antonin Scalia segir það eins og það er, frelsi Bandaríkjanna kemur ekki frá málfrelsi eða prentfrelsi. Ég ætlað þýða hérna viðtal við hann, sjá slóð hér að neðan til að útskýra málið betur.

Hér hefur Scalia orðið:

"Það er ekki rétturinn til að bera vopn sem heldur okkur frjálsum, né rétturinn til að „vera öruggur … gegn óeðlilegri leit og handtöku“ eða „hröð og opinber réttarhöld með hlutlausum kviðdómi".

Ástæðan fyrir því að grunnfrelsi Bandaríkjanna hefur varað í meira en 200 ár, sagði Scalia í ræðu hjá Federalist Society í Morristown, N.J., eru ekki breytingar á stjórnarskránni heldur stjórnarskráin sjálf.

„Sérhver einræðisherra úr tinihorni í heiminum í dag, sérhver forseti með ævisetu, hefur réttindaskrá,“ sagði Scalia, höfundur bókarinnar "Reading Law: The Interpretation of Legal Texts“ árið 2012. „Það er ekki það sem gerir okkur frjáls; ef það gerðist myndirðu frekar búa í Simbabve. En þú myndir ekki vilja búa í flestum löndum í heiminum sem hafa réttindaskrá. Það sem hefur gert okkur frjáls er stjórnarskráin okkar. Hugsaðu um orðið "stjórnarskrá;" það þýðir uppbygging.

Þess vegna deildu landsfeður Bandaríkjanna ekki um réttindaskrána á stjórnarskrársáttmálanum frá 1787 í Fíladelfíu, sagði hann, heldur frekar uppbyggingu alríkisstjórnarinnar.

"Snilldin við bandaríska stjórnskipunarkerfið er að dreifa valdinu,“ sagði hann. „Þegar vald er miðstýrt gegnum eina manneskju, eða einum hluta [stjórnarinnar], er réttindaskrá bara orð á blaði.

Scalia sagði að djúpstæðasta og mikilvægasta frávikið frá stjórnarskrárgerð bandarísku þjóðarinnar og meginreglunni um sambandshyggju sem verndar ríkin gegn sambandsvaldi hafi komið árið 1913, þegar 17. breytingin var fullgilt, sem gerði ráð fyrir beinum kosningum bandarískra öldungadeildarþingmanna. Áður skipuðu ríkistjórnir bandaríska öldungadeildarþingmenn.

"Þvílíkur munur er það,“ sagði Scalia. "Þegar þú ert með frumvarp sem segir að ríki fái ekki alríkisvegasjóði nema þau hækki drykkjualdurinn í 21 árs myndi það frumvarp ekki standast. Ríkin sem höfðu lægri drykkjualdur myndu segja öldungadeildarþingmönnum sínum: "Þú kýst það og þú ert farinn".

"Þetta hefur allt breyst. Þið hafið nú öldungadeildarþingmenn sem hafa engin tengsl við ríkisstjórnina, aldrei verið í ríkisstjórn og sumir þeirra hafa aldrei starfað innan ríkisins.“

Það tók 86 ár og 187 ályktanir þar til 17. breytingin var samþykkt, samkvæmt The Heritage Foundation Guide to the Constitution. En sum ríki höfðu þegar farið í þá átt með því að halda óbindandi prófkjör til að velja bandarískan öldungadeildarþingmann sinn þar sem þingmenn ríkisins myndu skuldbinda sig til að kjósa sigurvegara þessara ráðgefandi kosninga.

En þrátt fyrir að margir litu á þetta sem jákvæða, lýðræðislega breytingu, hélt Scalia því fram að hún hafi fjarlægt mikilvægan bjálka í stjórnarskrárgerðinni sem þeir settu á laggirnar til að vernda sambandsstefnuna og ríkishagsmuni.

Sumir viðstaddir þingmenn ríkisins samþykktu það.

„Þetta var slæm framsækin hugmynd,“ sagði þingmaðurinn Michael Carroll, repúblikani í Morris Plains, N.J. "Öldungadeild Bandaríkjanna var mun móttækilegri og ábyrgari fyrir breytinguna vegna þess að hún varð að standa ábyrgð gagnvart ríkjunum."

Án 17. breytingarinnar, sagði þingmaðurinn Jay Webber, repúblikani í Parsippany, N.J., gætu embættismenn flokksins haft áhrif á landsvísu.

„Í ríki eins og New Jersey, þar sem fylkisflokkaskipan er svo sterk, gætirðu búist við því að áhrifin færast yfir til héraðsformanna og annarra valdamiðlara,“ sagði hann. „Það sem þeir gera núna á ríkisstigi, gætu þeir hafa verið í aðstöðu til að gera á landsvísu.

Þó að það gæti breytt forgangsröðun bandarískra öldungadeildarþingmanna í New Jersey, myndi afnám 17. breytingarinnar líklega ekki breyta verulega hver þjónaði, að sögn Kim Guadagno, ríkisstjóra ríkisins.

„Demókratar hafa verulegan skráningarkost í ríkinu,“ sagði hún. „Ég er ekki viss um að þú myndir sjá neina meiriháttar breytingu á því hverjir urðu öldungadeildarþingmenn í Bandaríkjunum. En það gleður mig að sjá Scalia dómara beina athyglinni að breytingunni og hvað hún þýddi fyrir landið í heild.“

Scalia sagði að tilhneigingin til að nota stjórnarskrár sem löggjafarskjöl hafi aukist á undanförnum árum þar sem sérhagsmunir hafa lært að setja "gæluverkefni" inn í stjórnarskrár.

"Stjórnarskrá snýst um að setja skipulag; þetta snýst ekki um að skrifa óskir sérhagsmunahópa," sagði hann.

Hann sagði reyndar að því minna sem gert væri við stjórnarskrána, því betra. Í fyrirspurnatímanum spurði einhver hvort stjórnlagaþing væri í þágu þjóðarinnar.

"Stjórnlagaþing er hræðileg hugmynd,“ sagði hann. „Þetta er ekki góð öld til að skrifa stjórnarskrá."

En Scalia segist hafa farið til margra Evrópulanda. Og hann var hneykslaður á að hjá sumum Evrópuríkjum var engin aðgreining á milli löggjafarvalds og framkvæmdarvalds (líkt og er á Íslands og hann hefði ekki haldið vatni af vandlætingu ef hann hefði komið til Íslands og skoðað starfsemi Alþingis) og hann jók lofi á tvískiptingu löggjafarþingsins, í Fulltrúardeild og Öldungadeild (líkt og var á Alþingi framan af).

Þetta hafi verið ákveðið svona af ástæðu, að víðtæk samstaða yrði um lagasetninguna sem færi í gegnum þingið, báðar deildir. Þetta væri meginvörn minnihlutans. Þessi fyrirstaða - tvískiptin - tryggi góða og vandaða löggjöf.

Eitthvað sem íslenskir Alþingismenn mættu hafa í huga en oft eru íslensk lög hrákasmíð, þ.e.a.s. þessi litla löggjöf sem er sett á Íslandi, lögin koma í dag í bílsförmum frá Evrópusambandinu án þess að nokkur æmtir eða skræmir. Einu sinni var Alþingi tvískipt. Það var afnumið. Íslendingum fannst fyrirstaðan vera of mikið vandamál, of tímafrek, nokkuð sem Scalia fannst vera kostur.

Law News Supreme Court Justice Scalia: Constitution, Not Bill of Rights, Makes Us Free

Hér útskýrir hann þetta í ræðu:

Pólitíkin í Miðausturlöndum er einföld en samt flókin

Misvísindi skilaboð eða fréttir berast frá Miðausturlöndum.

Nokkuð ljóst er að það ríkir kalt stríð á landsvæðinu og skiptast andstæðar fylkingar annars vegar í bandalag undir forystu Sádi-Arabíu en hins vegar bandalag undir foryrstu Írans og er þessi skipting að mestu byggð á trúarörmunum, Sjía og súnní. Sjía-menn eru í meirihluta í Íran, Írak, Aserbaídsjan og Barein og fjölmennir í Líbanon, en súnnítar eru í meirihluta meira en fjörutíu ríkja frá Marokkó til Indónesíu. 

Annars staðar er skiptingin í trúar og pólitískar fylkingar óljósari. Eins og til dæmis í Jemen. Jemenar skiptast í tvo helstu íslamska trúarhópa: 65% súnníta og 35% sjía. Aðrir telja fjölda sjíta vera 30%. Svo er staðan flókinn í Sýrlandi en Íran hefur studd bakið við núverandi stjórn í borgarastyrjöldinni. Stærsti trúarhópurinn í Sýrlandi eru súnní-múslimar, sem eru um 74% íbúanna, þar af eru arabískumælandi súnnítar í meirihluta.  Íranir hafa mikil áhrif á bæði löndin pólitískt.

En auðljóst er að Íranir og Sádar eru að keppast innbyrgðis um hvort ríkið er öflugast í Miðausturlöndum.  Ísrael er þarna flækt í þessari valdabaráttu. Engar pólitískar breytingar hafa í raun átt sér stað síðan landið gerði friðarsamninga við Egyptaland og Jórdaníu. Svo kom Donald Trump til sögunnar og frægt friðarsamkomulag var undirritað af hálfu Ísrael við Barein, Morrókkó, Súdan og Sameinuðu arabísku furstadæmin. Sádar skrifuðu ekki undir en þeir voru baksviðs. Þeir t.d. leyfðu flug Ísraela yfir Sádi-Arabíu sem er beinlínis viðurkenning á tilverurétt Ísraels.  Abraham samkomulagið var og er þyrnir í augum Írana.

Nýverið hafa borist fréttir af að Ísrael og Sádi-Arabía væri hugsanlega að fara að skrifa undir friðarsamning. Í því ljósi er ekki skrýtið að Íran hugsi sér til hreyfings og beiti fyrir sig fylgjara sína í Hamas samtökunum og Hezbollah í Líbanon til árása á Ísrael. Ástæðan er auðljós. Sú fylking sem hefur Ísrael með sér í liði, hefur yfirhöndina enda Ísrael kjarnorku- og herveldi. En svo hittust samninganefndir Sáda og Írana og ræddu saman með milligöngu Kína. Hvað er í gangi? Hvað er að gerast á bakvið tjöldin?

Þótt þessi árás Hamas á Ísrael hafi komið á óvart líkt og gerðist í Yom Kippur stríðinu 1973, sem var talið vera álitshnekkir fyrir Ísrael stjórn, náðu Ísraelsmenn fljótt vopnum sínum og sigruðu með afgerandi hætti.

Lærdómurinn var sá að ákveðið var að koma á fót hóp sérfræðinga sem ætti að sjá fyrir sér alla möguleikar og ómögulegar hættur sem steðji að Ísraelsríki.  Svona árás hefur örugglega verið sett fram sem sviðsmynd. En tímasetningin og raun upplýsingar í tíma hefur kannski vantað hjá Ísraelmönnum, en það á eftir að koma í ljós. Ísraelmenn höfðu t.d. veður af væntanlegu stríði 1973, voru að byrja að kalla saman varalið en of seint.

Nú er spurning hvort Íran takist að reka fleyg í bandalag Arabaþjóða við Ísrael. Hvort sem verður, þá munu Ísraelmenn ekki hætta fyrr en Hamas-samtökin eru úr sögunni og það er bara gert með innrás í Gaza. Afleiðingin verður hernám þessa 400 ferkílómetra svæðis, sett verður á fót ný stjórn á svæðinu sem er Ísraelmönnum þóknanlegri. En svo er það spurning hvort Ísraelmenn fari lengra og geri árás á Íran eða Líbanon. Það er því mjög ófriðvænlegt í þessum heimshluta og ekkert nema stríð framundan. Uppgjör verður á einn veg eða annan.

Að lokum, það er bara ein leið fyrir Hamas-liða að fá eldflaugar, vopn og skotfæri og það er í gegnum Sínaískagann. Talað er um að einstaka hershöfðingjar í Egyptalandi séu hliðhollir Hamas og hjálpað eða leyfi hergagnaflutninga til Gaza. Eldflaugarnar sem rigndi yfir Ísrael voru flestar heimagerðar. En það þarf líka fjármagn til að gera slíkar eldflaugar og vopna, þjálfa og reka herliða Hamas en talið er að minnsta kosti 1000 Hamas-liðar hafi farið yfir landamæri Ísraels.

Fjarvera Bandaríkjanna í pólitík Miðausturlanda er eins og hróp í eyðimörk.  Galin ríkisstjórn Joe Bidens, sem nýtur enga virðingar á alþjóðavettvangi, hefur hleypt Kínverjum inn í geópólitík svæðisins og aðkoma slíkt stórveldis gerir ekkert annað en að flækja stöðuna enn frekar. Reyndar hafa Bandaríkjamenn ekkert gert annað en að skilja eftir sviðna jörð í Miðausturlöndum og oft hafa afskipti þeirra verið til hiðs verra. Í valdatíð Donalds Trumps, þegar Bandaríkjamenn voru óháðir um olíu frá þessum heimshluta, var mjög friðvænlegt umhorfs og samskiptin frábær.

En nú, vegna galina græna stefnu Biden stjórnarinnar, er orkuskortur og hátt eldsneytisverð í Bandaríkjunum.  Bandaríkjamenn munu því hugsanlega fara að skipta sér aftur af pólitík svæðisins.

 

 

Friðarverðlaun Nóbels falla ekki alltaf réttum aðila í hönd - Samanburður á Obama og Trump

Það er óhætt að segja að menn uppskeri ekki alltaf það sem þeir sá.  Stundum fær nágranninn eða andstæðingurinn laun erfiðisins með því að gera ekki neitt nema að vera til.

Þetta rifjast upp þegar rýnt er í samtímasöguna og hvernig Nóbelnefndin norska var og er pólitísk í eðli sínu. Það er enn í fersku minni margra þegar Barack Obama, þá nýkjörinn Bandaríkjaforseti, fékk friðarverðlaun Nóbels. Maðurinn hafði í sjálfu sér lítið gert til að verðskulda þennan heiður, enda tiltölulega nýlega tekinn við völdum.

Norska Nóbelnefndin sem úthlutar þessum verðlaunum tilkynnti um þetta í nóvember 2009. Í greinargerð nefndarinnar segir að Obama hljóti verðlaunin fyrir að berjast fyrir því að grynnkað verði á kjarnorkuvopnabúrum kjarnorkuveldanna og fyrir áherslur sínar á frið í heiminum. Obama leggur til dæmis mikla áherslu á að knýja fram frið í Miðausturlöndum.

Það er nokkuð skondið að fá fyrirfram verðlaun fyrir eitthvað sem maður segist ætla að gera, en gerir svo ef til vill aldrei eða ætlaði sér aldrei að gera. Af hverju norska Nóbelnefndin ákvað að verðlauna Obama fyrirfram er hulin ráðgáta. Kannski ætlaði að nefndin að binda hendur hans fyrirfram og gera hann að friðarforseta hvort sem honum líkar betur eður verr.

Obama reyndist aldrei vera friðarhöfðingi. Honum tókst ekki að binda endi á stríðið í Afganistan og í valdatíð hans, sem stóð frá 20. janúar 2009 til 20. janúar 2017, komu fram hryðjuverkasveitir ISIS sem stofnuðu Kalífaríki. Það var eftirmaðurinn hans, Donald Trump, sem þurfti að slökkva þá elda.

Sem sé, Obama stóð í margvíslegum átökum í forsetatíð sinni.

Sumar mikilvægar hernaðaraðgerðir og átök í valdatíð hans voru meðal annars stríðið í Afganistan. Bandaríkin höfðu tekið þátt í stríði í Afganistan síðan 2001 sem hluti af víðtækari stríðinu gegn hryðjuverkum, og þetta hélt áfram meðan Obama forseta var við völd. Reyndar fyrirskipaði hann aukningu fjölda hermanna senda til Afganistan árið 2009 sem hluti af stefnu til að koma á stöðugleika í landinu.

Vegna misvísinda skilaboða sem ríkisstjórn hans sendi til heimsins, varð framhald á Íraksstríðinu. Þó að stórum bardagaaðgerðum í Írak hafi formlega lokið áður en Obama forseti tók við völdum, var enn umtalsverð viðvera Bandaríkjahers í Írak á meðan hann var forseti. Bandaríkjamenn drógu hermenn sína til baka frá Írak í lok árs 2011, en sumir hermenn voru eftir í þjálfunar- og ráðgjafarskyni og var svo alla hans valdatíð.

Svo má nefna Operation Inherent Resolve. Þessi aðgerð fólst m.a. í þátttöku bandarískum hersveitum sem hluti af bandalagi sem barðist gegn Íslamska ríkinu (ISIS) í Írak og Sýrlandi. Það hófst árið 2014 og hélt áfram í forsetatíð Obama.

Hernaðaraðgerðir í Líbíu. Árið 2011 gerðu Bandaríkin og bandamenn þeirra í NATO loftárásir í Líbíu sem hluti af alþjóðlegu átaki til að vernda óbreytta borgara og framfylgja flugbannssvæði í borgarastyrjöldinni í Líbíu. Þessu misheppnuðu aðgerðir gerðu ekkert annað en hvetja til borgarastyrjaldar og óstöðuleika í landinu. Síðan þá hefur landinu verið skipt í tvennt, og tvær ríkisstjórnir sitja í Líbíu.

Drónaárásir Bandaríkjahers hafa alla tíð verið umdeildar en hann hikaði ekki við að styðjast við þessa bardagaaðferð. Obama forseti heimilaði fjölda drónaárása á grunaða hryðjuverkamenn í ýmsum löndum, þar á meðal Pakistan, Jemen og Sómalíu, sem hluti af víðtækari viðleitni gegn hryðjuverkum. Þetta jaðrar við stríðsglæpi, ef ekki árás á sjálfstæði viðkomandi ríkja enda höfðu Bandaríkjamenn ekki lýst yfir stríði á hendur viðkomandi ríki.

Þá komum við að þætti Donalds Trumps.Í forsetatíð Donalds Trumps, sem stóð frá 20. janúar 2017 til 20. janúar 2021, var nokkur athyglisverð þróun tengd stríði og friði.

Donald Trump tók við þrotabúi fyrirrennara sinn, Obama og varð framhald á þeim átökum sem fyrir voru þegar hann tók við völdum.

Mörg hernaðarátakanna sem voru í gangi áður en Trump forseti tók við embætti héldu áfram á forsetatíð hans. Þar á meðal var stríðið í Afganistan og baráttan gegn ISIS í Írak og Sýrlandi. Þó Trump hafi lýst yfir vilja til að draga bandaríska hermenn til baka úr þessum átökum, varð umtalsverð fækkun hermanna ekki fyrr en seint á forsetatíð hans. Í lok forsetatíð hans var til áætlun um brotthvarf Bandaríkjahers frá Afganistan sem Biden klúðraði svo eftirminnilega.

Donald Trump treysti aldrei Írönum til að standa við samkomulag um að koma sér ekki upp kjarnorkuvopnum og afturköllun frá Íran kjarnorkusamningnum varð að raunveruleika. Í maí 2018 tilkynnti Trump forseti afturköllun Bandaríkjanna úr sameiginlegu heildaraðgerðaáætluninni (JCPOA), almennt þekktur sem Írans kjarnorkusamningurinn. Þessi ákvörðun jók spennuna við Íran og leiddi til aukinna refsiaðgerða Bandaríkjanna gagnvart efnahag Írans.

Sá einstaki atburður varð í heimssögunni að friður ríkti og viðræður átti sér stað milli Bandaríkjanna og N-Kóreu í valdatíð Trumps. 

Trump tók þátt í áberandi erindrekstri við leiðtoga Norður-Kóreu, Kim Jong-un. Þetta fólst m.a. í sér sögulega fundi milli leiðtoganna tveggja á árunum 2018 og 2019. Þó að þessir fundir hafi vakið bjartsýni um möguleika á afvopnun kjarnorkuvopna og friðar á Kóreuskaga, voru framfarir takmarkaðar og spennan var viðvarandi en engin átök áttu sér stað. En Trump var fyrstu Bandaríkjaforseta til að ræða beint við einræðisherra N-Kóreu.

Helsta afrek Trumps var að koma á friði í Miðausturlöndum með Abraham samkomulaginu svonefnda. Árið 2020 hafði Trump-stjórnin milligöngu um samninga milli Ísraels og nokkurra arabaríkja, þar á meðal Sameinuðu arabísku furstadæmin, Barein, Súdan og Marokkó. Þessir samningar, þekktir sem Abrahamssáttmálinn, voru taldir mikilvægur diplómatískir árangur í Miðausturlöndum. 

Það vakti furðu sumra að norska Nóbelsverðlauna nefndin tók Trump ekki til greina sem Nóbelsfriðarverlaunahafa fyrir þetta afrek en margir tilnefndu hans sem verðugan verðlaunahafa. Jared Corey Kushner, tengdasonur Trumps lék þar stórri rullu við að koma friði á.

Borgarastríðið hélt áfram í Sýrlandi í valdatíð Trumps og stendur enn. Bandaríkin héldu áfram að taka þátt í Sýrlandsdeilunni og í forsetatíð Trump, fyrst og fremst með stuðningi sínum við hersveitir undir forystu Kúrda í baráttunni gegn ISIS. Árið 2019 fyrirskipaði Trump forseti brotthvarf bandarískra hermanna frá norðausturhluta Sýrlands, ákvörðun sem sætti gagnrýni fyrir að hafa hugsanlega gert bandamenn Kúrda berskjaldaða.

Það er mikilvægt að hafa í huga að nálgun Trumps forseta að utanríkisstefnu og alþjóðasamskiptum einkenndist af áherslu á tvíhliða samningaviðræður, löngun til hernaðarafnáms á ákveðnum sviðum og vilja til að nota efnahagslega skiptimynt í bland með refsiaðgerðum. Nálgun hans á hnattræn málefni einkenndist oft af ófyrirsjáanleika og breytingum á stefnumótun og hræddi hann margan einræðisherrann til samstarfs með því móti, sbr. einræðisherra N-Kóreu.

Á heildina litið voru bæði diplómatísk afrek og áframhaldandi átök í forsetatíð Donald Trump, sem gerir það að flóknu tímabili hvað varðar stríð og friðarvirkni.

Það mætti bæta við hvernig forsetatíð Joe Bidens er til samanburðar við þá Obama og Trumps.  Hann fer illa út í slíkum samanburði. Má þar helst nefna hörmulegt brotthvarf Bandaríkjahers frá Afganistan, í raun algjöran ósigur, pólitískt og hernaðarlega gagnvart illa vopnuðum Talibönum. Brotthvarf Bandaríkjahers úr landinu segja sumir hafa verið verra en úr Víetnam. Algjör álitshnekkir sem enn er ekki sopið úr ausunni enn.

Joe Biden tókst ekki diplómatískt að koma í veg fyrir stríð í Úkraníu og í raun er hann að kynda undir áframhaldandi átökum með vopnasendingum og fjárstuðningi við Úkraníu stjórn. Hætta er á frekari átökum í Evrópu, sbr. liðssafnað Serbíu við Kósóvó.

Kínverjar láta ófriðlega við Taívan enda virðast þeir ekki bera neina virðingu fyrir Joe Biden og kumpánum hans (nú er verið að rannsaka spillingarmál hans og hvort Kínverjar hafi keypt aðgang að honum og hvort hann hafi framið landráð með að þiggja mútur frá Kína og fleiri ríkjum). 

Framtíðin er ekki björt hvað varðar friðarhorfur og í raun er mikil hætta á beinum átökum milli kjarnorkuveldana Bandaríkin og Rússland. Það þýðir bara eitt, ragnarök og þriðja heimsstyrjöldin og kannski gjöreyðing mannkyns.     

 

Kevin McCarthy vikið úr embætti forseta fulltrúadeildar Bandaríkjaþings er söguleg tíðindi

Hann hefði mátt segja sjálfum sér að hann væri valtur í sæti en hann trúði ekki að hægt væri að koma honum úr embætti. Það þurfti 30 umferðir til að kjósa hann í upphafi og með þeim formerkjum að einn þingmaður gæti borið upp vantraust yfirlýsingu á hendur hans og borið undir atkvæðagreiðslu. Nú hefur það gerst.

Fjölmiðlar hérlendis keppast við að kalla andstæðinga hans vera yst til hægri og þeir séu n.k. hægri öfga. En það er bara ekki rétt. Þeir sem felldu hann voru búnir að vara McCarthy við að hann yrði að skera niður fjárlög enda stefnir í $2 billjónir halla rekstur á ríkissjóð en heildarskuldir ríkisins eru komnar upp í $33 billjónir (e. trillions). Vaxtagjöldin slaga upp í $1 billjón (milljarður milljarða). Þótt ríkir séu, bera Bandaríkjamenn ekki svo miklar skuldir til langframa.

Kannski var það sem gerði útslagið er að Joe Biden sagðist hafa gert samkomulag við McCarthy um áframhaldandi fjáraustur í Úkraníu stríðið eftir að núverandi bráðabirgða fjárlagatímabil lýkur eftir 45 daga en sá síðarnefndi neitaði.

Hann fór heldur ekki eftir beiðni flokksmanna sinna um að greitt yrði um einstaka útgjaldalið, í stað pakka atkvæðagreiðslu en í slíkum pakka leynist margir útgjaldaliðir sem annars hefðu e.t.v. ekki verið samþykktir. Þannig hlaða útgjaldaliðirnir utan á sig eins og snjóbolti á leið niður brekku af því að allir vilja koma sína að. 

Er loksins komin ábyrgð í bandarískum stjórnmálum? Getum við Íslendingar e.t.v. einnig komið slíku fyrirkomulagi á? Til dæmis fjárlögin 2023-24 yrðu afgreidd úr Alþingi eftir kosningu um helstu kostnaðarliði. Greitt atkvæði um heilbrigðismál, svo menntamál, þ.e.a.s. stóru liðina.

 

 

Hallalaus fjárlög í Bandaríkjunum og Íslandi

Á Bandaríkjaþingi hefur staðið styrr um fjárlög Bandaríkjanna þetta misseri. Það stefndi í að ríkisstofnanir myndu lokast ef fjárveitingar kæmu ekki fyrir næsta ár þann 1. október.  Ákveðið var milli flokkanna beggja að gera 45 daga bráðabirgðar fjárlög til að redda sér fyrir horn.

Þetta hefur verið gert í áratugi, Bandaríkjaþing fer í gott sumarfrí og svo er mætt og reynt að ganga frá fjárlögum á örfáum dögum. Oftast eru fjárlagaliðirnir settir í pakka á síðustu stundu og þá verða þingmenn að kyngja ýmislegu sem leynist í pakkanum.

Nú hafa nokkir þingmenn repúblikana gert uppreisn og vilja að greidd verða atkvæði um einstaka liði fjárlaganna.  Þeim er alveg nóg boðið en hallinn á ríkiskassann er kominn upp í 33 billjónir Bandaríkjadala sem er nýtt met. *Billjón er milljarður milljarða dollara.

Hallareksturinn hjá ríkisstjórn Joe Biden nemur mörgum billjónum á aðeins þremur árum sem Bandaríkjaþing reyndar skammtar og ætti ekki að taka þátt í. Þessum mönnum er nóg boðið og demókratar og fjölmiðlar þeirra, þar á meðal á Íslandi, hjá RÚV og Vísir, keppast við að kalla þá öfga hægrimenn! Bara fyrir að vilja ekki reka ríkissjóð með halla!

Bandaríkin eru tæknilega séð gjaldþrota og með sama áframhaldi de facto gjaldþrota. Þingmenn veðja á að framtíðar tekjur bjargi þeim fyrir horn en það er óvíst að svo verð í ljósi hversu efnahag landsins er illa stjórnað.

Sömu sögu er að segja af Íslandi, hér stefnir í  að á árinu 2024 verði 46 milljarða kr. halli verði á heildarafkomu ríkissjóðs sem samsvarar 1% af vergri landsframleiðslu og það á góðæri ári. Peningaaustrið er geigvænlegt. Niðurskurðarhnífnum er aldrei beitt eða lítið notaður.

Keynes aðferðafræðin beitt í góðæri en hún á aðeins að beita í kreppuástandi en betra væri að fara eftir aðferðafræði Friedman. 

Þyrftu ekki að vera til lög um að það sé bannað að skila af sér halla fjárlögum? Sníða sér stakk eftir vexti og eiga til varasjóð, ef fjármögnun til dæmis heilbrigðiskerfisins fer yfir strikið? Sem er bráðnauðsynlegt að mæta. Önnur starfsemi ríkisins, svo sem er tengd menningarstarfsemi mætti éta það sem úti frýs. 

Hér tillaga að sparnaði: Hætta fjáraustur í stjórnmálaflokkanna sem slagar upp í milljarð. Ekki styðja fjölmiðla með fjárframlögum, nær væri að nota nefskattinn sem RÚV situr eitt að, 8 milljarða á ári og skipta þeirri köku milli þeirra eða það sem betra væri, ekki innheimta fjölmiðlaskatt yfir höfuð.  Markaðurinn sér um sitt.

Milton Friedman sagði um fjárlög ríkisstjórna: „Hafið auga með einu og bara einu: hversu miklu ríkisvaldið eyðir, því það er hinn sanni skattur. . . Ef þú ert ekki að borga fyrir það í formi skýrra eða afdráttarlausa skatta, þá ertu að borga fyrir það óbeint í formi verðbólgu eða í formi lántöku.“

46 milljarðar í lántöku fyrir fjárlagaárið 2024 eru aukaskattar sem borgað verður síðar. Hvað er átt við með því? Jú, framtíðar skattar þurfa að borga vaxtagjöld og lánið sjálft.

Að lokum: Friedman skildi að raunverulegir skattar á hagkerfið koma á endanum í formi ríkisútgjalda sem dregur úr auðlindum í opinberum tilgangi sem annars væri notað í einkageiranum. Kjósi hið opinbera að byggja brú eða veg hefði steypan og stálið getað verið notað til að framleiða hús og skrifstofubyggingar.

Hvernig aukin ríkisútgjöld eru fjármögnuð - með sköttum, nýprentuðum krónum og verðbólgu eða skuldum - er aukaatriði, sem hefur kannski aðeins lítil áhrif á hvata fólks. Kostnaður vegna aukinna ríkisútgjalda mun falla til með tilfærslu fjármagns frá einkanotum yfir í opinbera notkun.

RÚV og Vísir verja spillingarmál Bidens

Fjölmiðlarnir RÚV og Vísir skilja ekki umheiminn sem þeir lifa í og segja að engar sannanir hafi komið fram. Þeir skilja ekki hvað "Impeachment Inquiry" er.  Það er ekki sama og embættisafglapa ákæra (e. Impeachment). Hið fyrrnefnda er í gangi, einfaldlega rannsókn Fulltrúardeildar Bandaríkjaþings á meintum glæpum Biden fjölskyldunnar. En hvers vegna deildin fer í þennan rannsóknarleiðangur er önnur saga.

Ástæðan er einföld. Æðsta stjórn FBI er í höndum Demókrata og þessir spilltu einstaklingar styðja og hilma yfir glæpaverk Joe Bidens og fjölskyldu.  Sama á við um dómsmálaráðuneytið sem er í höndum demókratans Merrick Garland sem hefur reynst alshendis spilltur í störfum sínum. Talað er um repúblikanar vilji ekki aðeins ákæra Joe Biden, heldur einnig Merrick Garland (e. Department of Justice) og Alejandro Mayorkas (e. Department of Homeland Security), báða fyrir spillingu og hins síðastnefnda fyrir að hafa opin landamæri. 

Þessi rannsókn hefur leitt til viðamikla uppljóstranna uppljóstrara, nýrra sönnunnargagna en rannsóknin er rétt að byrja.  Rannsakendur lúra á mjög skemmandi upplýsingum fyrir Joe Biden sem þeir birta er líður á rannsóknina. En þeir vita líka af öðrum sönnunargögnum sem þeir komast ekki í nema með svona formlegri rannsókn og dyr að bankareikningum opnast sem staðfesta spillinga. Hér má sjá málgagn demókrata að reyna að verja Joe Biden: CNN til varnar Biden fjölskylduna

James Comer fer fyrir rannsóknina og úr því að íslenskir fjölmiðlar nenna ekki að vinna störf sín og virkilega skoða málið (ekki bara copy/paste erlend fréttaskeyti), þá kemur hér hvað Comer og co. segja hafa uppgötvað hingað til. Sjá slóðina:

Comer: Mountain of Evidence Reveals Joe Biden Abused his Public Office for his Family’s Financial Gain

Þar segir: "Síðan í janúar hefur eftirlitsnefndin leitt í ljós hvernig Bidens meðlimir og félagar þeirra stofnuðu yfir 20 skúffufyrirtæki, söfnuðu inn yfir 24 milljónum dollara frá Kína og öðrum erlendum löndum, greindi níu meðlimi Biden fjölskyldunnar sem hafa tekið þátt eða notið góðs af viðskiptakerfunum, og staðfesti að Joe Biden hafi haft samskipti við viðskiptafélaga fjölskyldu sinnar að minnsta kosti tvisvar sinnum.

Með því að hefja rannsókn á ákæruferli, benti Comer formaður á að nefndir um eftirlit og ábyrgð (House Committee on Oversight and Accountability), sé nú að rannsaka hvort Biden forseti hafi tekið þátt í refsiverðum brotum samkvæmt stjórnarskrá Bandaríkjanna. Eftirlitsnefnd Fulltrúadeildarinn, ásamt nefndum um dómstóla og leiðir og leiðir, mun halda áfram að fylgja peningunum og sönnunargögnunum til að veita ábyrgð svo að Bandaríkjamenn viti að opinberar skrifstofur þeirra eru ekki til sölu.

Frá því að við tókum við repúblikanameirihluta okkar í janúar, hefur eftirlits- og ábyrgðarnefnd þingsins afhjúpað fjall af sönnunargögnum sem sýna hvernig Joe Biden misnotaði opinbert embætti sitt fyrir fjárhagslegan ávinning fjölskyldu sinnar.

Í mörg ár hefur Biden forseti logið að bandarísku þjóðinni um þekkingu sína á og þátttöku í spilltum viðskiptakerfum fjölskyldu sinnar.

Að minnsta kosti tíu sinnum laug Joe Biden að bandarísku þjóðinni að hann talaði aldrei við fjölskyldu sína um viðskipti þeirra.

Hann laug með því að segja bandarísku þjóðinni að það væri „alger múr“ á milli opinberra ríkisstjórnarskyldna hans og einkalífs hans.

Við skulum hafa það á hreinu: það var enginn veggur. Dyrnar voru opnar fyrir þá sem keyptu það sem viðskiptafélagi lýsti sem „Biden vörumerkið.

Sönnunargögn sýna að Joe Biden, þáverandi varaforseti, talaði, borðaði með og þróaði tengsl við erlend viðskiptaaðila fjölskyldu sinnar. Meðal þessara viðskiptamarkmiða eru erlendir ólígarkar sem sendu milljónir dollara til fjölskyldu hans. Það felur einnig í sér kínverskan ríkisborgara sem sendi son hans um fjórða milljón dollara.

Joe Biden laug einnig að bandarísku þjóðinni um að fjölskylda hans græddi peninga í Kína. Hann hefur haldið áfram að ljúga um það, jafnvel þegar eftirlitsnefnd fulltrúadeildarinnar afhjúpaði bankavíxla sem afhjúpuðu hvernig Bidens tóku á móti milljónum frá kínverskum fyrirtækjum með veruleg tengsl við kínversku leyniþjónustuna og kínverska kommúnistaflokkinn.

Í þessari viku afhjúpuðum við tvær sendingar til viðbótar sem sendir voru til Hunter Biden sem komu frá Peking frá kínverskum ríkisborgurum. Þetta gerðist þegar Joe Biden var í framboði til forseta Bandaríkjanna. Og heimili Joe Biden er skráð sem heimilisfang styrkþega.

Hingað til hefur eftirlitsnefnd þingsins afhjúpað hvernig Bidens og félagar þeirra stofnuðu yfir 20 skúffufyrirtæki - sem flest voru stofnuð þegar Joe Biden var varaforseti - og söfnuðu inn yfir 24 milljónum dollara á árunum 2014-2019.

Við höfum einnig bent á níu meðlimi Biden fjölskyldunnar sem hafa tekið þátt í eða notið góðs af þessum viðskiptakerfum.

Joe Biden sjálfur

Joe Biden er „Vörumerkið“. Og Joe Biden mætti að minnsta kosti tvisvar sinnum með viðskiptaaðilum og félögum sem sendi merki um aðgang, áhrif og völd til þeirra sem voru reiðubúnir að borga fyrir það.

Bandaríska þjóðin krefst ábyrgðar á þessari spillingarmenningu.

Hún krefjast þess að fá að vita hvernig þessi áform hafa komið Biden forseta í hættu og ógnað þjóðaröryggi okkar.

Hún krefjast þess að settar verði verndarráðstafanir til að koma í veg fyrir að opinberir embættismenn selji aðgang að opinberu embætti sínu í einkahagnaðarskyni.

Undir forystu Kevins McCarthys forseta hafa repúblikanar í fulltrúadeildinni nú hafið rannsókn á ákæru á hendur Joe Biden forseta.

Með því að opna rannsókn á ákæru beinist rannsókn okkar nú að því hvort Biden forseti hafi tekið þátt í refsiverðum brotum samkvæmt stjórnarskrá Bandaríkjanna.

Það veitir þinginu, kjörið af fólkinu, kleift að halda áfram að veita svör, gagnsæi og ábyrgð sem bandaríska þjóðin krefst og á skilið.

Í seinni sögu hafa demókratar valdið miklu tjóni á trúverðugleika rannsókna þingsins með því að selja rússneska samráðsgabbinn (gegn Donald Trump).

En þessi nefnd, undir þessum meirihluta, mun ekki stunda slíkar nornaveiðar byggðar á framleiddum ásökunum, tilsvörum og engum raunverulegum sönnunargögnum.

Í dag mun eftirlitsnefnd þingsins skoða á annan tug sönnunargagna sem sýna spillingu Joe Biden og misnotkun á opinberu embætti. Þetta felur í sér tölvupóst, textaskilaboð, bankagögn og vitnisburð um Biden viðskiptafélaga.

Við munum heyra frá laga- og fjármálasérfræðingum um þessi sönnunargögn og glæpi sem kunna að hafa verið framdir þegar Joe Biden var seldur um allan heim."

Hér viðurkennir hinn elliæri Joe Biden í beinni útsendingu að hafa haft afskipti af innanríkismálum Úkraníu og krafist af forseta landsins að tiltekinn saksóknari yrði rekinn úr embætti en sá var að rannsaka spillingamál tengdum orkufyrirtæki sem sonur hann átti sæti í. Annars fengi ríkisstjórn Úkraníu ekki 1 milljarð dollar í lán frá Bandaríkjunum. Joe Biden: "If the prosecutor is not fired, you're not getting the money"

Það er alveg sama hvað Joe Biden gerir, aldrei er hann ákærður. Hann t.d. geymdi leyniskjöl í bílskúr sínum, í Kínahverfi og týndi þúsunda skjala en hann hafði sem varaforseti enga heimild til að taka þessi skjöl með sér heim eins og forseti Bandaríkjanna hefur. Bara Donald Trump hefur verið ákærður fyrir sömu sök (og allir aðrir forsetar á undan gerðu en voru ekki ákærðir).

Að lokum. Þurfa þessi íslensku fjölmiðlar ekki að endurskoða hvernig þeir vinna erlendar fréttir? Hafa a.m.k. einn sérfræðing (fréttaskýrenda) á sínum snærum sem kafar ofan í erlendar fréttir og reynir að átta sig á "söguefninu" hverju sinni? Veit ekki um Vísir hvort þeir hafa efni á slíkum sérfræðing en RÚV hefur sannarlega efni á slíku, með 8 milljarða í meðgjöf með nauðungaráskrif borgara yfir 18. ára aldri og fyrirtækjum landsins.

 

Af hverju gat Alexander mikli unnið Afganistan en ekki Bandaríkjaher?

Talað hefur verið um grafreit heimsvelda þegar talað er um að reyna að vinna Afganistan hernaðarlega.  Það hefur reynst heimsveldum erfitt að sigra landið en þau hafa séð sig mörg hver tilneydd til að sigra landið vegna landfræðilega stöðu þess en það er staðsett í miðhluta Asíu - á mörkum Mið-Asíu og Suður-Asíu.  Fyrir því eru margar ástæður. En helsta ástæðan er landið sjálft, landafræðin. 

Afganistan er gríðarstórt land eða um 652 þúsund ferkílómetrar.  Það er eindæma fjöllótt og enn í dag er það erfitt yfirferðar. En það var ekki eins skýrt landfræðilega afmarkað í fornöld og er í dag. Það er því erfitt að segja hversu stórt svæði það var sem sigurvegarnir unnu. 

Margar þjóðir búa í landinu, en fjölmennastar eru Pastúnar (42%) og Tadsjikar (27%). Mörg önnur þjóðarbrot eru í landinu.  Ættbálkamenning er ríkjandi í landinu. Það er því óskiljanlegt hvers vegna það er verið að reyna að halda þessu risavöxnu landi sem eitt ríki.  Það væri nær að skipta því upp eftir menningu, tungu og þjóðerni. En það er önnur saga.

En það er mýta að ekki sé hægt að vinna landið hernaðarlega. Það er gríðarlega erfitt af ofangreindum ástæðum en það er hægt.

Á 19. öld var Afganistan leppríki í pólitísku valdatafli milli Breska heimsveldisins og Rússneska keisaraveldisins. Þann 19. ágúst 1919 varð Afganistan sjálfstætt eftir þriðja stríð sitt við Breta um sjálfstæði.

Afganistan var konungsríki frá sjálfstæði þar til síðasta konungi landsins, Múhameð Zahir Sja, var steypt af stóli árið 1973. Nokkrum árum eftir að lýðveldi var stofnað í landinu tóku kommúnistar völdin og gerðu Afganistan að marxísku alþýðulýðveldi. Svo gerðu Sovétríkin innrás í landið 1979 og stóð það stríð í áratug. Bandaríkjamenn fóru inn í Afganistan 2001 eftir árásina á Bandaríkin 9/11. Þeir hrökkluðust með skömmm úr landinu undir engri forystu Joe Biden tuttugu árum síðar. Kannski að þessi mýta um að ekki sé hægt að sigra landið komið með lélegu gengi Sovétríkjanna og Bandaríkjanna.  Mistök þessara heimsvelda felst í að hershöfðingjarnir og stjórnmálamennirnir lesa ekki sögu og læra af henni.

En af hverju yfir höfuð að reyna að leggja landið undir sig? Grípum niður í vefgrein á Big Think. Þar segir í lauslegri þýðingu (sjá slóð hér að neðan):

Frá 6. öld f.Kr. hafa Persar og aðrir útlendingar reynt að leggja undir sig Afganistan.

Lexía 1: Afganistan er algjörlega mikilvægur hernaðarlega séð fyrir hvaða heimsveldi sem vill drottna yfir Miðausturlöndum.

Hluti af stefnumótandi gildi þess liggur í miðlægri stöðu meðfram hinni miklu verslunarleið, sem eitt sinn kom með silki og nú færir það ópíum (belti og vegir hjá Kínverjum í dag). Afganistan er hernaðarlega rýtingur sem beinist að hjarta Írans, Indlands, Rússlands og Kína. Í dag, eins og á sjöttu öld f.Kr., hefur Afganistan verið hefðbundin innrásarleið inn í Pakistan og Indland.

Spurning 2: Er hægt að sigra Afganistan?

Lexía 2: Já.

Afganistan var sigrað og stjórnað með góðum árangri af Persaveldi frá 539 til 331 f.Kr. Persar skildu eftir sig varanleg áhrif. Darius konungur myndi enn viðurkenna héruð Persneska heimsveldisins í héraðsskipulagi Afganistan í dag. Persneska er enn eitt af tveimur útbreiddustu tungumálunum í Afganistan ásamt pashtu, tungumáli þjóðernis Afgana, og náinn ættingi persnesku.

Helsta heimild:  Afghanistan: The lessons of history.

En við ætlum að skoða Alexander mikla og hvernig hann vann landið. Alexander mikli sigraði og stjórnaði Íran (Persa) með áhrifum sem stóðu í tvær aldir. Ólíkt Persum var Alexander ekki nálægur ættingi Afgana. Eins og Bandaríkjamenn kom hann sem hataður útlendingur inn í landið, álitinn með fyrirlitningu sem óhreinn andskoti og vantrúaður.

Nýlegur sagði frægur bandarískur stjórnmálamaður að það eina sem Alexander gerði væri að fara í gegnum Afganistan. Stjórnarmaðurinn hafði rangt fyrir sér í söguþekkingu sinni.

Alexander, frá 330 til 327 f.Kr., lagði landið kerfisbundið undir sig með miskunnarlausustu hervaldi. Eftir að hafa sigrað Afgana vann hann hjörtu þeirra. Alexander giftist fyrstu eiginkonu sinni, Roxanne, sem var dóttur afganska stríðsherrans, Oxyartes. Alexander sætti síðan alla aðra stríðsherra í Afganistan.

Frumfæddur sonur hans og erfingi stórveldis hans yrði Afgani og Alexander gerði Afgana að fullum samstarfsaðilum í hinum mikla nýja heimi hans. Það sem Alexander reyndi ekki að gera var að þvinga gríska siði og grísk gildi, eins og lýðræði, upp á Afgana líkt og Bandaríkjamenn reyndu að gera en Bretar og Rússar forðuðust líka.

Alexander leyfði þeim ekki aðeins að halda siði sínum, hann tók upp siði Afgana og Persa. Alexander varð þjóðhetja Afgana, sem enn ákalla nafn Skander (Alexander) með lotningu. Stefna Bandaríkjamanna, sem er meira í ætt við stefnu Rómverja en Grikkja, var að gera hið sigraða land að eftirmynd Bandaríkjanna. Það gerir maður ekki við land sem er enn í hugarfari miðalda eða fornaldar þess vegna.

Kíkjum aftur á vefgreinina á Big Think:

"Alexander dó árið 323 og afganskur sonur hans lifði ekki til að erfa loforðið um heimsveldi. En innprentun Alexanders á Afganistan hélst í tvær aldir. Frá 330 f.Kr. til 150 f.Kr. var Afganistan hluti af makedónsk-grísk-afgönsku konungsríki. Menningarverðmæti Grikkja runnu saman við gildi Persa og Afgana til að skapa fjölmenningarlegt og fjölbreytt ríki. Uppgröftur einnar af borgunum sem Alexander stofnaði, sem nú heitir Ai Khanum, í Afganistan sýnir blöndun grískrar, persneskrar og indverskrar listar og gagnkvæmt umburðarlyndi grískrar trúar og búddisma.

Þannig sýnir Alexander lykilinn að því að stjórna Afganistan: algjört hernaðarlegt miskunarleysi; leyfa Afganum að halda í sínar hefðir; og síðan yfir nokkurn tíma að leyfa menningu afganskrar að blandast saman við menningu sigurvegaranna.

Spurning 3: Af hverju getum við ekki endurtekið velgengni Alexanders mikla?

Lexía 3: Bandaríkin ætlaði sér aldrei að fara þessa leið.

Eins og við höfum sýnt í Kóreu, Víetnam og nýlega í Írak, mun Bandaríkin - og það er gott - ekki beita algeru hervaldi. Við berjumst í stríði með jafnmikilli umhyggju fyrir lífi óbreytta borgara eins og við gerum um líf okkar eigin hermanna. Reglurnar um þátttöku sem við höfum núna í Afganistan hefðu einfaldlega komið Alexander mikla á óvart. Reyndar hefði hann einfaldlega sagt okkur: „Kjarnorkusprengið þá"."

Og greinarhöfundur heldur áfram með sína kenningu en út frá sjónarhorni Bandaríkjamanna:

"Í öðru lagi höfum við frá upphafi viljað koma á lýðræði í Afganistan. Bandarískt lýðræði er ekki algilt gildi. Afganar vilja ekki lýðræði okkar; þeir vilja ekki menningu okkar, sem þeir telja fulla af klámi og hrekja öll trúarleg og menningarleg gildi þeirra.

Spurning 4: Sovétmenn voru miskunnarlausir eins og Alexander. Af hverju tókst þeim ekki að friða Afganistan?

Lexía 4: Við höfum neitað að læra af misheppnuðum tilraunum Sovétríkjanna til að leggja undir sig Afganistan.

Við hefðum átt að leggja okkur djúpt í lærdóminn því við nýttum hefðbundin afgönsk gildi vel til að sigra Sovétríkin. Sovéski herinn hafði vissulega engar reglur um þátttöku nema að drepa. Alexander mikli,  og reyndar Genghis Khan líka, hefði fullkomlega samþykkt villimennsku sovésku hermannanna og yfirstjórnar. En Sovétmönnum mistókst vegna þess að þeir reyndu að þvinga, eins og við, framandi stjórnmála- og menningarkerfi á Afgana. Sovétmenn reyndu að stofna kommúnistaríki í Afganistan, með opinberlega styrkt trúleysi, menntun kvenna og höfnun á hefðbundnu íslömsku lífi. Þess vegna brást ætlunarverk Sovétmanna. Lærdómur sögunnar er sá að hvorki lýðræði í bandarískum stíl né kommúnismi að hætti Sovétríkjanna munu vinna hjörtu Afgana.

Spurning 5: Hvað ættum við að gera í Afganistan?

Lexía 5: Aðlaga speki sögunnar að raunhæfum markmiðum okkar í Afganistan.

Við getum ekki einfaldlega farið. Misbrestur Bandaríkjamanna til að framkvæma þegar þau hafa hafið hernaðaríhlutun getur verið skelfilegt bæði til skemmri og lengri tíma litið. Þetta er lexían af Kóreu, Víetnam og gíslabrölti í Íran. Við höfum ekki efni á að gefa hinum íslamska heimi enn eitt dæmið um veikleika.

Við verðum að laga stefnu okkar að lærdómi sögunnar í Miðausturlöndum. Frelsi er ekki algilt gildi. Í gegnum sögu sína hafa Miðausturlönd valið einræði fram yfir frelsi. Gríski sagnfræðingurinn Heródótos skrifaði sögu epísks sigurs frjálsra Grikkja á þrælum persneska herforingjans á árunum 490-479 f.Kr. Fyrir Heródótos, „föður sögunnar“, var þetta hið eilífa þema sögunnar: frelsi Evrópu gegn despotismi Miðausturlanda. Fornu Persar vildu ekki lýðræðislegt frelsi eins og Afganar nútímans.

Eins og hinir fornu Persar, vilja Afganar sterkan, réttlátan valdhafa, sem mun viðhalda afgönskum hefðum og veita öllum þáttum samfélagsins viðeigandi umbun. Skipting landsins í öfluga stríðsherra er grundvallaratriði í þessu kerfi. Svo er mútur og spilling, eins og Alexander skildi.

Bretar skildu þessa lexíu líka. Afganistan var mikilvægt fyrir öryggi Breska Indlands. Tilraun Breta til að leggja undir sig landið endaði með niðurlægjandi ósigri 1839-42. Bretar sneru sér þá að þeirri stefnu að styðja sterkan konung Afgana og múta honum með gífurlegum upphæðum af gulli til að fylgja breskri utanríkisstefnu. Í næstum heila öld, allt fram að sjálfstæði Indlands árið 1947, virkaði kerfið nógu vel til að tryggja breska hagsmuni og til að koma í veg fyrir samsæri Rússa og Þjóðverja um að brjóta niður Raj.

Markmið Bandaríkjanna er ekki að sigra Afganistan. Forgangsverkefni okkar er að tryggja okkar eigið öryggi með því að koma á stöðugleika í Afganistan og uppræta fátækt og útlendingahatur sem gerir það að gróðrarstöð hryðjuverkamanna. Hráefnið er til staðar til að koma á sæmilega velmegandi og stöðugu Afganistan.

Nýlegar rannsóknir hafa staðfest Alexander mikla og trú hans á að Afganistan sé land með töluverðan jarðefnaauð. Við höfum nýlega sagt frá bandarísku jarðfræðiþjónustunni að Afganistan gæti átt 3,6 milljarða tunna af olíu og að minnsta kosti milljarð dollara í verðmætum málmum. Afganar vilja ekki pólitísk eða menningarleg gildi okkar. Þeir munu samþykkja efnahagsleg gildi okkar. Ólíkt frelsi eru peningar algild gildi. Með bandarískri efnahagsleiðsögn, réttum sterkum valdhafa og þessum náttúruauðlindum geta Afganar byrjað að uppræta fátæktina og lögleysið sem elur af sér hryðjuverk.

Svo, síðasta lexía okkar ætti að vera að byrja að taka hermenn okkar út úr Afganistan og fá inn fleiri bandaríska kaupsýslumenn, fyrirtæki og frumkvöðla. Afganistan þarf að ekki að tapast." Tilvísun lýkur.

En það tapaðist.  Þessi grein var skrifuð 2011 og 2022 hvarf landið úr höndum Bandaríkjamanna með gríðarlegum álitshnekk fyrir BNA.

Greinarhöfundurinn skilur greinilega ekki hvað það er að vera hernaðarheimsveldi.  Þú ferð ekki í stríð með hangandi hendi.  Slíkt stríð er dæmt til að tapast. Miskunarleysi nasista í Júgóslavíu,sem er fjallaríki og einnig með hugrakka hermenn, var að drepa og eyða miskunnarlaust.  Ríkið var aldrei nasistum til mikilla vandræða, en hélt þeim þó við efnið. Miskunarlaus hernaður Rómverja sýndi og sannaði að algjört stríð, tryggir sigurinn og langvarandi frið á rómverskum forsendum, menningu og tungu. Svo átti einnig við um Mongóla. Svo mikil var eyðilegginga herferð þeirra að enn í dag eru mörg landsvæði eyðilögð (vatnsveitukerfi Írans til dæmi).  Og Gengis Khan sigraði múslima með gjöreyðingastríði, þrátt fyrir að múslimarnir lýstu yfir heilögu stríði.

Bandaríkin eiga því ekkert erindi upp á dekk sem hernaðarveldi ef þau eru ekki tilbúin að sigra með öllum tiltækum ráðum. Nýjasta dæmið eða réttara sagt klúðrið, er stríðið í Úkraníu sem er staðgengilsstríð háð með bandarísku fé. Það er lokið með ósigri Úkraníumanna, þeir eru bara ekki enn búnir að viðurkenna veruleikann. 

Að lokum: Þetta er ekki alveg rétt með Sovétríkin hjá greinarhöfundi, þau fóru úr landinu vegna þau voru orðin gjaldþrota en Afgangistan stríðið hjálpaði til við að gera Sovétmenn gjaldþrota.

 

 

Joe Biden út úr heiminum?

Ef horft er á kvöldfréttir RÚV í gærkvöldi (komst ekki hjá að sjá hluta þeirra þar eða annar var að horfa) mættti ætla að Joe Biden væri við hestaheilsu og allt í lagi með kollstykkið á honum. Hann flytur ræðu, að vísu ekki af innlifun, en nokkuð skammlaust.

En ástæðan fyrir að hann getur flutt ræður yfir höfðuð er að hann les af textavél, sem jafnvel heilabilaður maður getur gert.

Eftir ræðuna, tók hann fyrirfram valdar spurningar frá vinveittum fjölmiðlum.  Þá lendir okkar maður í vanda eins og sjá má af eftirfarandi myndbandi.

Joe Biden rambling speech

Það er beinlínis ljótt að tala um líkamlegt eða andlegt ástand fólks og að öllu jafna gerir maður það ekki.  En það er annað mál þegar valdamesti maður heims, sem hefur kjarnorkutöskuna innan seilingar, þá verður maður að vekja athygli á því. 

Það er í raun grimmur leikur að Jill Biden, eiginkona hans og aðstoðarmenn hans, skuli ota fram mann sem greinilega er kominn með elliglöp á háu stigi og láta hann bera byrðir erfðasta starf heims. Hann greinilega ber ekki byrðirnar, hann er 40% tímans í fríi og þegar hann mætir í vinnuna, er dagskrá dagsins þunnskipuð, ef nokkuð er á annað borð á dagskrá.

Það hefur afleiðingar þegar leiðtogi öflugasta hernaðarveldi heims er ekki starfhæfur.  Rekja má Úkraníustríðið til stjórnar hans, staðgengilsstríð, sem heldur því gangandi. Ömurlegur endir á Afganistan stríðinu þegar Bandaríkjaher hörfaði með skömm fyrir illa vopnuðum skæruliðaher hefur sína eftirmála. Óhæfur Bandaríkjaforseti getur leitt til kjarnorkustyrjaldar.

Joe er ekki treystandi til að halda blaðamanna fundi nema með skilyrðum (fyrirfram valdar spurningar og viðmælendur) og hann með minniskort í hendi til að svara rétt.   Hann getur ekki einu sinni ratað af sviði án aðstoðar. Nú gengur hann um borð flugvéla í gegnum landgang aftan til á flugvélinni sem hefur færri tröppur.

En þegar maður horfir á Joe Biden í gegnum íslenska fjölmiðla virðist allt vera í lagi.  Birtir eru ræðukaflar sem hann nokkurn veginn getur lesið sig í gegnum. Er það viljandi gert að birta þessa glansmynd af Joe Biden? Eða eru fjölmiðlarnir sem íslensku fjölmiðlarnir copy/paste sínar fréttir frá, svona hlutdrægir? 

Vinstri fjölmiðlarnir vestan hafs er þó farnir að snúa baki við Biden.  Vinstri menn eru farnir að sjá að hann á í erfiðleikum með að klára þetta kjörtímabil og svo sýna skoðanakannanir að Donald Trump er kominn með forskot á karlinn. Demókratar hafa því ákveðið að henda honum fyrir ljónin.

Hér fer Sky News Australia yfir andlegt ástand Joe Bidens. Hann talar um lestir, bróður sinn, John Wayne og kúreka í ræðu um loftslagsvanda!

Joe minnir mig alltaf á Change, einfeldinginginn í kvikmyndinni Being there, mann sem lifað hafði í einangrum um áratuga skeið og sér veröldina í gegnum sjónvarp, mjög vitgrannur og ólæs sem skyndileg kemst inn í æðsta valdakjarna Bandaríkjanna. Í lok myndarinnar er talað um að gera hann að forseta Bandaríkjanna. Virkar fáranlegur endir og ótrúverður, þar til maður sér valdaferil Joe Biden. Svo eru spillingarmál Joe Bidens annar kapituli út af fyrir sig og Change væri aldrei fær um að fremja.