Skattahelvítið Ísland í samanburði við skattaparadís Rússlands

Það hefur verið vinsælt að níða niður Rússa og efnahag þeirra. Fyrirmenni Vesturlanda fussa og sveia og segja að rússneskur efnahagur sé einsleitur, aðeins sé byggt á auðlindum landsins en að öðru leiti sé aðrir atvinnuvegir frumstæðir eða lélegri. Auðlindirnar eru reyndar gífurlegar og geta Rússar, líkt og Sádar, lifað bara á þeim ef þeir vildu.

Þessar fullyrðar eru að sjálfsögðu út í hött. Oft eru geimvísindi og geimiðnaðurinn hafður til marks um tæknigetu þjóða. Þar hafa Rússar - áður Sovétmenn, verið í fararbroddi.  Í raun framleiða Rússar allt og þó að vörur þeirra rati kannski ekki allar á borð vestrænna þjóða, þá hafa þeir aðra markaði í Asíu.

Efnahagsþvinganir sem hafa verið beitt á Rússland síðan 2014, hafa ekki virkað og ef eitthvað er, lyft upp innlendum iðnað enda minni samkeppni. 

En hér er ætlunin að fjalla um skattaumhverfi ofangreindra landa. Samanburðurinn er allur Íslandi í óhag. Við sem þykjumst vera hátæknisamfélag og með dreifðar efnahagsstoðir, eru eftirbátar Rússa á efnahagsviðinu sem og skattaumhverfi.

Berum saman þjóðirnir.

Persónulegur tekjuskattur í Rússlandi. Tekjuskattshlutfall einstaklinga í Rússlandi er fast hlutfall 13% fyrir innlenda og erlenda aðila. Íbúar eru almennt skattlagðir af tekjum sínum um allan heim, en erlendir aðilar eru aðeins skattlagðir af tekjum sínum frá rússneskum uppruna.

Tekjuskattur einstaklinga á Íslandi. Á Íslandi er stighækkandi tekjuskattskerfi með nokkrum skattþrepum. Hlutirnir geta verið á bilinu 36,94% til 46,24% fyrir einstaklinga, allt eftir tekjum þeirra.

Tekjuskattur fyrirtækja í Rússlandi. Tekjuskattur fyrirtækja í Rússlandi er 20% hjá flestum fyrirtækjum. Hins vegar geta ákveðnar atvinnugreinar eða svæði verið með lægri álagningu. Lítil fyrirtæki og ákveðnar tegundir starfsemi geta verið gjaldgeng í ívilnandi skattakerfi.

Tekjuskattur fyrirtækja á Íslandi. Tekjuskattshlutfall fyrirtækja á Íslandi er að jafnaði 22% en ákveðnir frádráttar- og ívilnanir geta átt við.

Virðisaukaskattur (VSK) í Rússlandi. Venjulegt virðisaukaskattshlutfall í Rússlandi er 20%. Ákveðnar vörur og þjónusta kunna að vera háð 10% eða 0% lækkuðum gjöldum. Fyrirtæki sem stunda virðisaukaskattsskylda starfsemi þurfa almennt að skrá sig í virðisaukaskattsskyni.

Virðisaukaskattur (VSK) á Íslandi. Á Íslandi er staðlað virðisaukaskattshlutfall 24%. Sumar vörur og þjónusta kunna að vera háð 11% eða 0% lækkuðum gjöldum.

Félagsleg framlög í Rússlandi.  Atvinnurekendum og launþegum er skylt að greiða tryggingagjald.  Sem getur verið mismunandi, en  að jafnaði er heildariðgjaldahlutfallið um 30% af launum starfsmanns, þar sem vinnuveitandi og starfsmaður deila byrðunum.

Framlög almannatrygginga á Íslandi. Bæði vinnuveitendum og launþegum er skylt að greiða tryggingagjald. Framlagið getur verið mismunandi, en  heildariðgjaldahlutfallið er um 10,75% fyrir launþega og 12,82% fyrir vinnuveitendur.

Auðlegðarskattur er tekinn á Íslandi en svo virðist ekki vera í Rússlandi. Ísland leggur auðlegðarskatt á einstaklinga sem reiknast út frá hreinum eignum skattgreiðenda. Vextin geta verið mismunandi en eru almennt stighækkandi, með hærri vöxtum fyrir hærra auðmagn.

Fjármagnstekjuskattur er tekinn á Íslandi en svo virðist ekki vera í Rússlandi. Fjármagnstekjuskattur er lagður á við sölu ákveðinna eigna. Gjaldið er almennt það sama og tekjuskattshlutfall einstaklingsins, en sérstakar reglur og undanþágur geta átt við.

Eignaskattur í Rússlandi. Fasteignaskattshlutföll geta verið mismunandi milli landshluta og sumar eignir geta verið undanþegnar þessum skatti. Skattstofn er venjulega ákvarðaður út frá matsverði eignar.

Staðbundnar skattar á Íslandi, þar á meðal eignarskattur. Sveitarfélög geta lagt á viðbótarskatta, svo sem fasteignaskatta, sem geta verið mismunandi eftir svæðum. Svo eru aukagjöld lögð á, svo sem sorphirðugjald.

Vörugjöld í Rússlandi. Vörugjöld eru lögð á tilteknar vörur, svo sem áfengi, tóbak og ákveðnar tegundir eldsneytis. Álagning getur verið mismunandi eftir tegund vöru en er afar lág í samanburði við Ísland.

Vörugjöld á Íslandi. Vörugjöld eru lögð á tilteknar vörur, svo sem áfengi, tóbak og ákveðnar tegundir eldsneytis. Þessi álagning er stjarnfræðileg há í samanburði við öll lönd.

Samantekt og samanburður

Berum saman þrjá skattstofna sem skipta einstaklinga og fyrirtæki í báðum löndum  máli, tekjuskattar, fyrirtækjaskattar og virðisaukaskattar:

Tekjuskattar einstaklinga á Íslandi eru 37-46%

Tekjuskattur einstaklinga í Rússlandi er 13%!!!!!

Fyrirtækjaskattur á Íslandi er 22%.

Fyrirtækjaskattur í Rússlandi er 20%.

Virðisaukaskattur á Íslandi er 24% (á sumum vörum 11%).

Virðisaukaskattur í Rússlandi er 20% (á sumum vörum 10%).

Samanburðurinn er allur Íslandi í óhag. Hér eru alls kyns bull skattar lagðir á, sem ekki eru til í Rússlandi og nýjasta inngrip krumla íslenska ríkisvaldsins í vasa (skatt)borgara landsins, eru svo nefndir mengunar- eða loftslagsskattar! Bullskattar sem lagðir eru á samgöngufyrirtæki landins og hækka vöruverð og ferðlög til útlanda stórlega. Svo er annar samanburður Íslandi í óhag, til dæmis matvælaverð.

Niðurstaðan er einföld: Íslendingar búa í skattahelvíti. Ísland er sósíalistaríki ef mið er tekið af ríkisafskipti af borgurum/fyrirtækjum landsins (boð og bönn og innræting) og með skattlagningu.  Við höldum að við búum í lýðræðisríki, bara vegna þess að við getum tjáð okkur frjálslega opinberlega en önnur einkenni íslenska ríkisins eru sósíalísk.  Einu sinni var talað um blandað hagkerfi á Íslandi, svo er enn að einhverju leiti en afskipti ríkisins af daglegu lífi borgaranna,með innrætingu í skólum, opinberu orðfæri, reglugerðafargani, víðtækum lögum og valdaframsal Alþingis til yfirþjóðlegra stofnanna og ríkjasambands bera skýr merki sósíalisma.

Formaður skattgreiðenda á Íslandi sagði í nýlegu útvarpsviðtali að hann teldi skattlagningu á Íslandi keyra úr hófi fram og helst vildi hann hafa flata skatta, 20% á einstaklinga og fyrirtæki.

Samtök skattgreiðenda

Hlustaði á konu sem býr í Noregi í útvarpinu. sem getur ekki hugsað sér að koma heim til Íslands, þar sem lífskjörin á Ísalandinu eru vond. Skil hana vel.

Ríkisborgararétturinn er háður efnahagslegu frelsi millistéttarinnar

Byrjum á hlutverki leiðtogans. Ég skildi það þegar í námi mínu að grísku borgríkin, lýðræðisríkin, urðu að velja sér leiðtoga gegn harðstjórnarríkin grísku.

Þótt valddreifingin er mikil í þróuðu lýðræðisríki, verður alltaf að vera einhver oddviti. Besti oddvitinn er sá sem er hæfastur og valinn þess vegna. Ef til vill þess vegna hafa lýðræðisríkin komið reglulega með stórkostlega leiðtoga sem hafa stýrt lýðræðisríkjunum til sigurs gegn einræðisríkjunum. Í þeim síðarnefndu veljast úrhrök sem láta ekkert eftir sig nema dauða og eyðileggingu. Þessir leiðtogar lýðræðisríkjanna koma oftast úr röðum fólks úr efri millistétt, menntað, efnað og vel upplýst.

En svo er það Akkelishæll lýðræðisríkjanna, að þau eru of frjálslind, opin og tækifærið til valdaráns innan kerfisins of mikið. Erdogan og Pútín eru dæmi um þaulsetna leiðtoga í lýðræðisríkjum (lýðræðisríki að nafninu til a.m.k.).

Hóphugsun eða hópákvörðun eins og sjá má í lýðræðisríkjum getur verið afdrifarík og hættuleg, til dæmis með yfirfærslu borgararéttinda til annarra en borgara ríkisins. Enginn stígur í ístað og stöðvar þetta. Allt í einu eiga allir erlendir borgarar rétt til réttinda sem eiga samkvæmt stjórnarskrávörnum réttindum aðeins að tilheyra viðkomandi borgurum ríkisins. Yfirstéttin styður þetta oft, enda að leita sér að ódýru vinnuafli sem hefur engin réttindi né getur mótmælt.

Lykilstétt þróaðs lýðræðisríkis er millistéttin, sem er fjárhagsleg sterk og frjáls, sem myndar mótvægi við yfirstéttina sem er rík og voldug og hefur alla þræði og úræði undirstéttinnar í hendi sér.

Victor Davis Hanson sagnfræðingur skrifaði bókina "The dying Citizen" (fullur titill er: The Dying Citizen: How Progressive Elites, Tribalism, and Globalization Are Destroying the Idea of America (2021)) þar sem hann komst að þessari niðurstöðu (með innskotum frá mér hér og þar).

Efnahagslegt frelsi og fjárráð var og er lykillinn að velgengni millistéttarinnar. Það er engin tilviljun að það voru menntaðir einstaklingar úr efri millistétt sem stýrðu byltingunum í Frakklandi og Bandaríkjunum á 18. öld (og öðrum byltingum, svo sem rússnesku o.s.frv.).

Hanson segir að í Grikklandi til forna var samfélaginu skipt í þrjá efnahagshópa: mjög ríka, mjög fátæka og fólkið í miðjunni.

Heimspekingar þess tíma töldu að einungis væri hægt að treysta millistéttinni til að halda uppi lýðræðislegum hugmyndum um lagalegt jafnrétti, eignarrétt og sanngjarna pólitíska framsetningu. Aftur á móti höfðu hinir ríku tilhneigingu til að vera aðgerðalausir og höfðu aðeins áhyggjur af því að afla sér meiri auðs. Aftur á móti voru mjög fátækir svo svangir að pólitískir ofstækismenn létu auðveldlega stjórna þeim - sem sögðu þeim að hata hina ríku.

Sjá má þetta í Kaliforníu í dag, þar sem öreigar (heimilislausir og eignalausir) eru orðnir risahópur fyrir utan milljónir ólöglegra innflytjenda án ríkisborgararéttinda en yfir þessum tveimur hópum drottna hinu ofurríku. Millistéttin flýr umvörpum sæluríkið Kaliforníu sem svarar hundruð þúsunda á ári og fer sífellt minnkandi. Hún flýr ofurskatta og háa glæpatíðni. En förum aftur í bók Hansons.  

Hvers vegna fannst stjórnmálaheimspekingum Grikklands til forna að millistéttin væri áreiðanleg og best til fallinn að verja lýðræðið?

Í fyrsta lagi var ekki auðvelt að stjórna slíku fólki; það hafði tilhneigingu til að vera sjálfbjarga landeigendur sem framleiddu ólífur og vín í gnægð og höfðu því fjármagn að eigin vali. Þeir voru lausir úr erfiði daglegs amsturs og höfðu meiri tíma til að eyða í pólitíska hugsun. Ólíkt hinum ríku hafði miðstéttin þó ekki efni á að vera aðgerðalaus. Þess í stað fóru þessir landeigendur í að bæta laga- og stjórnmálakerfin í kringum sig, þannig að þeir gætu látið börn sín fara frjálst með landið sitt. Í meginatriðum var millistéttin eini hópurinn sem sameinaði vinnusemi, sjálfstæða hugsun og áhuga á pólitískum stöðugleika.

Vestræn miðstétt nútímans heldur enn þessum dýrmætu einkennum

En, það er áhyggjuefni, að Bandaríkin verða vitni að því að miðstéttin er holuð út – og að stétt sem á meira sameiginlegt með miðaldabændastétt Evrópu er að rísa upp á ný. Þetta eru fátækir Bandaríkjamenn sem eiga ekki sitt eigið heimili, sem eru alltaf einn launaseðill frá örbirgð og sem eru arðrændir fjárhagslega af auðmönnum. Þessir nútíma bandarísku "bændur" eru nú um 46 prósent íbúanna. Þetta er vandamál fyrir okkur öll segir Hanson, því samfélag án millistéttar er ekki til þess fallið að virkja lýðræði.

Hvað það þýðir að vera ríkisborgari samkvæmt Hanson

Nú á dögum búa aðeins rúmlega 50 prósent jarðarbúa undir fullkomnu samþykki ríkisstjórna og njóta frelsis sem verndað er af lögum. Þeir eru nánast allir Vesturlandabúar, eða búa að minnsta kosti í vestrænum löndum.

Ríkisborgari, samkvæmt þýska heimspekingnum Immanuel Kant, er einhver sem nýtur „löglegs frelsis“. Með öðrum orðum, borgarar hlýða þeim lögum sem þeir hafa samþykkt.

Þegar kemur að nútímaupplifun Bandaríkjamanna, þá felur frjáls og pólitískt sjálfstæður ríkisborgari í sér að borgarar Bandaríkjanna ættu að fylgja lögum sem þeir hafa samþykkt af kjörnum fulltrúum þeirra. Þingmenn og forsetar eru þjónar en ekki herrar fólksins. Þeir geta ekki þröngvað vilja sínum upp á Bandaríkjamanninn. Bandarískir ríkisborgarar hafa réttindi sem Guð hefur gefið og aðeins þeir bera ábyrgð á eigin vali og gjörðum.

Í skiptum fyrir frelsi þeirra til að velja sér leiðtoga og setja sín eigin lög verða Bandaríkjamenn að virða hefðir og gildi lands síns. Þeir verða að heiðra minningar þeirra sem skildu eftir sig svo mikla þjóð með því að verja tíma sínum, peningum og stundum eigið öryggi til að þjóna landi sínu.

Ríkisborgararétturinn í Bandaríkjunum er í meginatriðum safn réttinda og forréttinda sem bandaríska stjórnarskráin tryggir borgurum sínum, þar á meðal tjáningarfrelsi, rétt til að eiga og bera vopn og kosningaréttur óháður kynþætti, trúarbrögðum og kyni, meðal annarra.

Bandaríkin er jafn góð og borgarar hverrar aldar sem kusu að vernda og hlúa að réttindunum fyrir komandi kynslóðir. En sagan er ekki kyrrstæð og siðmenningin þróast ekki alltaf fram á við. Reyndar fer hún oft í gegnum hnignunarskeið, er afvegaleidd og afturför á sér stað og stundum hrynur menningin.

Ríkisborgararétturinn samkvæmt hugmyndum Forn-Grikkja

Hugmyndin um samþykkja ríkisstjórn þróaðist ekki fyrr en fyrir um það bil 2.700 árum, í borgríkjum Forn-Grikklands, einkum í Aþenu. Borgarar þessara borgríkja voru að mestu leyti einstaklingar í millistétt sem töldu sig njóta verndar með lögum fremur en yfirstétta hylli og höfðu þannig vald til að vinna og skapa.

Grikkir töldu að til þess að borgarnir næðu sjálfsstjórn yrðu þeir að vera efnahagslega sjálfstæðir. Þeir lýstu sjálfsbjargarviðleitni sem formi frelsis frá efnahagslegri ánauð og þar af leiðandi að vera ekki pólitískri háðir auðmönnum eða ríkinu. Þeir töldu að borgarar gætu ekki notið og verndað réttindi sín án þess efnislega öryggis sem aðeins efnahagslegt sjálfræði millistéttarinnar getur veitt.

Ef við yfirfærum þetta yfir á Ísland, þá er ljóst að íslenska millistéttin er enn þokkalega sjálfstæð og efnuð, þótt sótt hefur verið hart að henni og hún nánast brotin á bak aftur með efnahagshruninu 2008.  Enn stendur hún höllum fæti í kjölfar covid faraldursins og harðri samkeppni við innflutt vinnuafl sem keppir við hana um húsnæði, velferðaþjónustu og störf.

Hér eru viðtöl við Victor Davis Hanson um bókina The dying Citizen:

 

 

 

 

 

John Locke og þrískipting valdsins á Íslandi - endurgerður pistill fyrir 1. des. 2023

Það er ekki úr vegi, á þessum degi, 1. desember, afmælisdag Íslands, að birta endurgerðan pistil um John Locke, hugmyndir hans sem höfðu áhrif á hvaða stjórnskipan varð ofan á Íslandi sem og öðrum vestrænum ríkjum. Þessi pistill er endurbirtur og birtist hér á blogginu 2021. En eins og maðurinn sagði, góð vísa er aldrei of oft kveðin. Hér er pistillinn en lagaður til og bætt við.

John Locke, enski heimspekingurinn, setti fram á 18. öld fram kenninguna um þrískiptingu valdsins: Framkvæmdarvald, dómsvald og löggjafarvald. Frábær hugmynd sem hefur ekki enn komið til framkvæmda á Íslandi. Hins vegar tel ég, að bæta verði fjórða valdinu við sem myndi þjóna eins konar eftirlitshlutverki með hinum þremur valdaörmunum. Það er t.d. ótækt að dómsvaldið eða framkvæmdarvaldið séu að feta fingur í störf hvers annars.

Það er kominn vísir að þessu nýja eftirlitsvaldi, sem kallast umboðsmaður Alþingis en það er bara ekki nóg. Hann verður að geta slegið á fingur alla valdaþættina með reglustiku - með raunverulegu boðvaldi. Landsdómur er t.d. fæddur andvana og í raun stjórnað af framkvæmdarvaldinu eins og er. Varanleg og með raunveruleg völd, það er málið. En þá kemur spurningin, hver á að fylgjast með eftirlitsvaldinu? Locke leit svo á að valdaarmarnir þrír fylgdust með hver öðrum.

Það er fáránlegt að ríkisstjórnin (framkvæmdarvaldið) sitji á löggjafarþingi landsins og sitji þannig beggja megin borðs. Kannski væri betra að fyrirkomulagið væri eins og í Frakklandi, Finnlandi og Bandaríkjunum, það er að segja að kosinn væri forseti (í stað forsætisráðherra) sem svo myndaði ríkisstjórn. Það myndi spara okkur kostnaði við að reka forsetaembættið sem er kostnaðarsamt. Það ætti að vera hægt að koma öryggisventlinum fyrir í höndum annars aðila eða með breytingu á stjórnarskránni. 

Ríkisstjórnin á að leita stuðnings til þings ef hún vill breyta lögum en ekki sitja beggja megin borðs. Alþingi á svo að setja leikreglurnar (lögin) og einbeita sér að því. Ríkisstjórnin á því sem sagt að einbeita sér að því að stjórna landinu.

Ef til vill mun virðing Alþingi aukast, þegar völd þess vera raunveruleg og almennir þingmenn fá að starfa í alvörunni. Starfsdagar Alþingis eru nú bara rúmlega hundrað dagar á ári en samt hafa þingmenn aðstoðarmenn.

Hér er fróðleikur um John Lockes

John Locke (29. ágúst 1632 – 28. október 1704) hafði feikileg áhrif með ritum sínum í þekkingarfræði og stjórnspeki. Hann var einn helsti upphafsmaður bresku raunhyggjuhefðarinnar og lagði grunninn að hugmyndafræði frjálshyggju með frjálslyndum kenningum sínum. Kenningar Locke eiga rætur sínar að rekja til náttúruréttarhefðarinnar sem og nafnhyggjunnar. Hann var mikilvægur boðberi upplýsingarinnar.

Hugmyndir hans um mannlegt eðli voru ekki síður merkilegar. Hann var þeirrar skoðunar að maðurinn fæddist sem autt blað (l. tabula rasa) og það væri hlutverk menntunar að móta einstaklinginn frá grunni.

Í bókinni Ritgerð um ríkisvald (e. The Second Treatise on Civil Government, 1689) kom Locke orðum að tveimur hugmyndum, sem margir tóku undir á næstu öldum.

Hin fyrri var, að einkaeignarréttur gæti myndast af sjálfu sér og án þess að raska náttúrlegum réttindum manna, en hlutverk ríkisins væri að gæta eignarréttarins.

Hin síðari var, að ríkið væri reist á þegjandi samkomulagi milli borgaranna, sem nefnt er samfélagssáttmálinn, en þegar valdhafar ryfu þetta samkomulag og virtu lítils eða einskis réttindi borgaranna, væri það réttur þeirra að rísa upp og hrinda þeim af höndum sér. Sjá má þetta í bandarísku stjórnarskránni en þar er réttur borgaranna til að bera skotvopn stjórnarskrárvarinn. Vopnaburðurinn er einmitt réttlætur með að borgararnir geti gert uppreisn gegn óréttlátum stjórnvöldum.

Með síðari hugmyndinni varði Locke Dýrlegu byltinguna í Bretlandi 1688 og rökstuddi þrískiptingu ríkisvaldsins. Hún varð frjálslyndum stjórnmálahreyfingum 18. og 19. aldar mikil hvatning, til dæmis í bandarísku byltingunni 1776 og frönsku stjórnarbyltingunni 1789, og krafan um þingbundnar konungsstjórnir, sem hljómaði víða í Norðurálfunni á 19. öld, meðal annars í Danmörku og á Íslandi, var ekki síst runnin undan rifjum Lockes.

Gleðilegan fullveldisdag Íslendingar!

Stjórnlaus Pírataflokkur velur sér formann með hlutkesi

Á þessari blokksíðu hefur verið rætt um hvers konar fyrirbrigði Pírataflokkurinn er og um einstaka þingmenn. Rétt skal taka fram að sá hæfasti meðal Pírata er ekki valinn til forystu, heldur er valið í formannssæti með hlutkesi. Má eftir vill kenna því um hversu rótlausir og fyrirleitnir þingmenn eru í tilsvörum. Svona útskýra stjórnleysingjarnir strútúr flokksins:

"Formannsleysið

Píratar byggja á flötum strúktur og velja sér því ekki formann. Við upphaf hvers löggjafarþings er nýr formaður og þingflokksformaður valinn innan þingflokksins með hlutkesti. Formennska í þingflokk Pírata er eingöngu formlegs eðlis vegna þinglegra reglna og hefur ekki í för með sér nein sérstök valdsvið eða ábyrgð. Samkvæmt lögum Pírata ber að hafna sérstöku 50% launaálagi þingflokksformanns. Píratar telja að slíkar álagsgreiðslur vegna flokksstarfs séu á ábyrgð flokkanna en ekki Alþingis."

Væri ekki betra að hafa forystukind sem stýrir hjörðinni í a.m.k. rétta átt? Láta ekki einstaka flökkukind draga alla hjörðina niður í hyldýpið? Er þetta ástæðan fyrir að núverandi formlegur formaður flokksins beitir ekki agavaldinu?

Stjórnmálin samkvæmt kenningu Pírata

Hér hefur verið kynnt grunnstefna flokksins sem rúmast á einu A-4 blaði, svo þunn er stefnan að hún er nánast tabula rasa. Á annarri vefsíðu er skipan flokksins útskýrð og hún er eftirfarandi:

"Stjórnmálin: Píratar hafa barist fyrir nýrri hugmyndafræði og breytingum á grunnkerfum samfélagsins til að mæta þörfum framtíðarinnar með heiðarleika, framsýni og rökfestu að leiðarljósi. Píratar eru aðhaldsafl gegn spillingu. Píratar vilja samfélag þar sem allir sitja við sama borð."

Nú, þegar þið lesendur eru hættir að hlæja, þá verður að segja að það ber að virða Pírata til vorkunnar að þeir eru fólk eins og annað fólk, beiskt og syndugt.

Ef Píratar hefðu ekki hatað kirkjuna jafnmikið og lögregluna, mætti senda þá til prest í sálusorgar meðferð. Sálfræðimeðferðin sem flokkurinn fékk um árið, þegar sætta átti ráðvillta og formannslausa Pírata, gékk greinilega ekki upp.

Um Pírata

Nú er að sjá hvort að fylgi Pírata bíður hnekki við upphlaup Píratans um síðustu helgi eða hvort það haldist óbreytt. Hér er veðjað á að það haldist óbreytt eða minnki lítillega. Af hverju? Jú, Píratar draga sitt fylgi til sömu ráðvilltu einstaklinga og þeir eru. Latté lepjandi mennta lið í 101 Reykjavík með vinstri útópíu um opin landamæri, lögreglulaust ríki og án siðaboða kirkjunnar.  Allir geta verið skrítnir í friði og verið það sem þeim dettur í hug hverju sinni og í löglegri eiturlyfavímu alsælir. Getur verið að Píratar séu börn gömlu hippanna? Tímaramminn passar.

Pírati þakkar lögreglu aðstoð með skætingi

Þingmaður með allt niður um sig eftir helgarævintýri, byrjaði á að afneita rang gjörðir. Síðan breyttist frásögnin þegar ekki var hægt að hemja sannleikann. Enduðu leikar með að lögreglan fékk skammir, eftir að þingmaður hafði fyrst lýst faglegum vinnubrögðum og kurteisum lögreglumönnum (með þakkarkveðjum) yfir í að ráðast á vopnaburð lögreglunnar. Þetta er svo barnalegt að það nær engri átt. Ekki nokkur maður tekur mark á þessum málflutningi þingmannsins, nema fjölmiðlarnir.

Reyndar beitir þingmaðurinn þekktum aðferðum öfga vinstri manna í dag en það er fyrst að afneita að hafa gert eitthvað, eftir að hafa farið í köku krukkruna, síðan segja að hann hafi tekið aðeins eina köku, yfir í að segja að engin kaka hafi verið tekin og mamma sé með óþarfa valdboð. Og vonast þannig að allir gleymi að kaka var tekin úr krukkunni. 

Nú ætti málið að vera á borði forsætisnefndar Alþingis. Alþingi hefur sett sér siðareglur. Þar segir í Meginreglur um hátterni. 5. gr. c  sem á við þetta tilfell eftirfarandi: "Alþingismenn skulu sem þjóðkjörnir fulltrúar: ekki kasta rýrð á Alþingi eða skaða ímynd þess með framkomu sinni."  

Það vefst ekki nokkrum manni ef þingmaður kemst í kast við lögin og lögreglan hefur afskipti, að rýrð er kastað á Alþingi. En hvað er þá hægt að gera?

Í Eftirlit með framkvæmd siðareglna. 16. gr. segir: Forsætisnefnd Alþingis skipar þriggja manna ráðgefandi nefnd til fimm ára í senn sem tekur til meðferðar erindi sem forsætisnefnd beinir til hennar um meint brot á siðareglum þessum. Nefndin lætur í té álit sitt á því hvort þingmaður hafi með hátterni sínu brotið gegn hátternisskyldum sínum og meginreglum um hátterni, sbr. 5. gr.

En engin er refsingin. Reglur um meðferð erinda og málsmeðferð samkvæmt siðareglum fyrir alþingismenn. Gildissvið og almenn ákvæði, segir bara að hægt sé að vísa málinu frá, þingmaður hafi málsvörn, og lætur hún (forsætisnefndin) í té álit sitt á því hvort athafnir þingmanns brjóti í bága við meginreglur um hátterni og hátternisskyldur alþingismanna." En hver er refsingin fyrir brot? Engin.  Hvergi kemur fram að hægt sé að vísa þingmanni frá þingmennsku, t.d. vegna glæpi. Sjá hér: Reglur um meðferð erinda og málsmeðferð samkvæmt siðareglum fyrir alþingismenn

 

Getur Alþingi dæmt í eigin sök og siða til eigin þingmann? Eða verður málið látið deyja drottni sínum og vonast eftir gullfiska minni borgara landsins.

 

 

 

Hvassahraun er enn til skoðunar!!!

Í frétt Morgunblaðsins segir: "Rann­sókn­ir á Hvassa­hrauni standa enn yfir þar sem kannað er hvort svæðið geti verið heppi­legt flug­vall­ar­stæði." Hvassahraun er enn til skoðunar

Eru menn ekki með fullu fimm? Hvað er verið að rannsaka? Jafnvel þótt svæðið henti til flugvallagerðar, er ljóst að allur Reykjanesskagi er kominn á jarðskjálfta- og eldsumbrotatímabil. Það þarf ekki að fara marga km og til Grindavíkur til að sjá hvað bara jarðskjálftar og jarðsig geta gert mannvirki. Hvassahraun er eins og önnur svæði á skaganum á hættusvæði.

Þetta er alveg galið og ótrúlegt að menn hafi ekki sópað þessum möguleika af borðinu strax og fyrsta gosið hófst. Við vitum að næstu áratugir verða róstursamir og því óskiljanlegt hvers vegna ekki er hætt við þetta. 

Hver er skýringin? a) Menn eru heimskir og þurfa að detta í brunninn til að læra af reynslunni, b) Möppudýrin fara sínu fram burtséð frá heilbrigðri skynsemi. Enginn stoppar þau. c) Heimskir pólitíkusar stinga höfuðið í sandinn eins og strúturinn og vilja fara sínu fram og ekki viðurkenna ósigur í málinu. Ætli þetta sé ekki samblanda af a-c....

Það á sem sagt að byggja á sandi....

Var í raun andstaða Íslendinga við herskyldu og heimavarnarlið á 19. og 20. öld? Fyrri grein

Í þessari grein ætla ég að rekja hugmyndir Íslendinga um stofnun íslensk hers eða heimavarnarliðs.  Eins og þeir vita sem hafa fylgst með mér, er ég gallharður sjálfstæðissinni í varnarmálum og tel að mistök hafi verið gerð er stofnað var hér herlaust lýðveldi 1944. Fyrir því voru skiljanlegar ástæður sem ég fer í seinni grein minni. Varnarmál eru nefnilega ekki upp á punt né fyrir þá sem eru með hernaðarblæti, heldur dauðans alvara. Frá því að borgríki voru mynduð í Súmer og til dagsins í dag, hefur það verið megið og aðalhlutverk ríkisins að vernda borgara gegn utanaðkomandi hættur sem og innanlandshættur. Íslendingar hafa reynt að fóta sig í síbreytilegum heimi síðastliðnar tvær aldir. Þeir af mikilli skynsemi afsöluðu hlutleysisstefnuna og leituðu í skjól mesta herveldi heims, Bandaríkin og hernaðarbandalagið NATÓ - Atlantshafsbandalagið um miðbik 20. aldar. Gagnrýni mín á íslensk stjórnvöld vegna Landhelgisgæsluna, ber að sama brunni og umfjallanir mínar um varnarmál, vanræksla gagnvart öryggi ríkisins og ábyrgðarleysi. En förum tvær aldir aftur í tímann.

Ráðagerðir um stofnun landhers á Íslandi 1785

Alvarlegustu hugmyndir um stofnun íslensks landhers fyrir allt landið hingað til voru settar fram á alþingi 1785.  Hvatamenn þessarar ráðagerða voru helstu ráðamenn þjóðarinnar, Hans von Levetzov stiftamtmaður, Stefán amtmaður Þórarinsson og Björn Markússon lögmaður en ráðstefna um málið var að frumkvæði danskra stjórnvalda. Ráðstefnan átti að kanna hvort æskilegt og tiltækilegt væri að stofna slíkan her og með hvaða hætti því yrði komið í kring. 

Í kjölfar ráðstefnunnar var gerð ítarleg áætlun hvernig þjálfun slíks her færi fram, tillögur að vopnabúnaði og herbúningi lagðar fram og lagt til að þrjú hundruð manna her yrði stofnaður með sex til þrjátíu og tveggja manna sveit í hverri sýslu. Hermennirnir skyldu launaðir með hærri sköttum á bændur og dátum heitið hreppstjóratign að lokinni herþjónustu.  Ekki var látið staðið við orðin tóm, því gerð var könnun í suðuramtinu 1788 á því hverjir vildu gefa sig fram í landvarnarlið og hvaða vopn þeir hefðu tiltæk og um leið fór herútboð fram.  Í ljós kom að rúmlega 600 manns voru tiltækir í varnarliðið og voru þeir vopnaðir frá trélurkum til tinnubyssa.

Þessar hugmyndir eru hvað merkilegar fyrir það að þær voru settar fram þegar íslenskt samfélag var hvað verst sett í sinni sögu og sýnir að mönnum var full alvara með þessa hugmynd.   En þessar hugmyndir voru í raun andvana fæddar þar sem þær voru settar fram á röngum tímapunkti.  Gamla íslenska sveitasamfélagið og stjórnkerfið var í rúst vegna móðuharðinda og nýir tímar fóru nú í hönd.  Óhjákvæmilegt var að þær myndu falla um sig sjálfa.

Áætlanir Jörunds Hundadagakonungs um varnir hins nýja ríkis

Næsta útleik átti Jörundur hundadagakonungur árið 1809, sjálfskipaður verndari landsins og byltingamaður. Án nokkurra blóðsúthellinga eða almennra viðbragða landsmanna tók hann völdin í landinu í sínar hendur. 

Birti hinn nýi stjórnarherra auglýsingar eða tilskipanir þar sem stjórnarstefnunni var lýst.   Því var lýst m.a. yfir að hin nýju yfirvöld áskilji sér ,,…rétt til styrjalda og friðasamninga við erlend ríki;- að herliðið hefur útnefnt oss til hæstráðanda til sjós og lands og til yfirstjórnar í öllum styrjaldasökum;…”.

Lét Jörundur ekki við orð standa heldur lét hefja smíði skans á Arnarhólskletti í Reykjavík, nefndur Phelpsskans og áætlanir voru um stofnun íslensks hers.  Hér skal kyrrt látið liggja alvörunni á bak við allar þessar fyrirætlanir Jörunds og lögmæti stjórnar hans en hann var greinilega umhugað um að varnir hins ,,nýja ríkis” skyldu verða trúverðugar.

Hins vegar sýndu styrjaldirnar í upphafi 19. aldar að Dönum var um megn að veita Íslandi vernd eða öryggi en um leið að ef Bretar undu óbreyttu ástandi, það er að Danir hafi húsbóndavald á Norður-Atlantshafi, myndu mál lítið breytast.  Þetta ástand olli flestum Íslendingum litlum áhyggjum en þeir höfðu meiri áhuga á að öðlast einhvers konar sjálfstjórn en að stofna her.

Danskir vilja íslenska menn í danska herinn - viðbrögð Íslendinga

Kristín Svava Tómasdóttir skrifaði ágæta B.A. ritgerð í sagnfræði um hugmyndir um varalögreglu á Íslandi en fór jafnframt í hugmyndir um stofnun heimavarnarliðs á 19. öld en eins ætla má, er ekki langur vegur frá varaliði lögreglu til heimavarnarliðs. Sjá slóð hér að neðan. Grípum niður í ritgerð hennar:

"Um miðja 19. öld stakk fjárlaganefnd danska þingsins síðan upp á því að Íslendingar legðu til menn í danska sjóherinn. Sú hugmynd varð ekki að veruleika vegna andstöðu Íslendinga, en það var þeim mjög á móti skapi að íslenskir piltar gengju í danska herinn. Hér má sjá merki um þá þróun sem rakin er í fyrri kafla; danska þjóðríkið varð æ samræmdara en Íslendingar spyrntu við fótum á þeim forsendum að þeir hefðu ævinlega átt í persónulegum tengslum við konunginn og gengist undir skuldbindingar við hann en ekki við dönsku þjóðina. Þessum rökum beittu þeir jafnvel þótt þeir kvörtuðu á sama tíma undan dugleysi Dana við að verja landið.

Þeir voru aftur á móti ekki jafn mótfallnir stofnun íslensks heimavarnarliðs. Slíkt lið var raunar stofnað í Vestmannaeyjum um miðja 19. öld og starfaði í 20 ár. Hlutverk þess var að verja eyjarnar fyrir ágangi útlendinga, efla þrek manna með líkamsæfingum og styrkja framkvæmdavaldið. Þær raddir heyrðust sem vildu koma á fót svipuðu liði í Reykjavík, og í Stykkishólmi gerðu nokkrir betri borgarar árangurslausa tilraun til þess.

Skotfélög voru stofnuð víða um land um svipað leyti, að danskri fyrirmynd. Samkvæmt Þresti Sverrissyni voru dönsku félögin eins konar sambland ungmennafélaga og heimavarnarliða en íslensku félögin sennilega friðsamlegri í anda.118 Þó er athyglisvert að stór hluti þeirra borgara sem voru lögreglunni til halds og trausts í hvíta stríðinu voru einmitt félagar í Skotfélagi Reykjavíkur, enda brigslaði Alþýðublaðið félaginu um að hafa beinlínis verið stofnað í hvítliðatilgangi og þar á bæ hafi menn tekið það upp hjá sjálfum sér að safna liði lögreglunni til aðstoðar."

Þess má geta að afsökun Íslendinga var dæmigerð svar þeirra við kröfur Dana að þeir mættu ekki missa af mannskap. Þegar slík krafa kom 1857 en dönsk stjórnvöld kröfðust af endurreistu Alþingi í fjárlögum 1857 að Ísland útvegaði menn til að gegna herskyldu í flota ríkisins. Íslendingar höfnuðu þessum kröfum vegna "vinnuaflsskort yfir hábjargræðistímann á Íslandi".

Með öðrum orðum tengdu Íslendingar hugmyndir um heimavarnarlið við sjálfstæðisbaráttu Íslendinga sem og ég geri sjálfur.

Jón Sigurðsson vildi beita pennanum en líka sverðinu

Varnarmál voru Jóni hugleikinn af ýmsum ástæðum en aðallega vegna þess að hann skildi að sjálfstæði þjóðarinnar hélst í hendur við varnir landsins. Ekki hægt að aðskilja þessa hluti. Þetta skildu menn líka um 1900 og Valtýr Guðmundsson var einnig fylgjandi að hér yrðu komnar varnir með auknu sjálfstæði Íslendinga. En það farið er í það í síðari grein minni.

Nútíma Íslendingar hafa lyft Jón Sigurðsson svo hátt á stall að hann er nánast orðinn að Gandhi norðursins. Jón var hins vegar raunsær maður og vissi sem var og er að sjálfstætt ríki yrði að tryggja varnir sínar með ný til komnu frelsi.

Nú þykist ég skynja, samkvæmt skoðanakönnunum að meirihluti Íslendinga vill ekki stofna íslenskan her. Það viðhorf er skiljanlegt enda erum við girt með belti og axlarbönd með veru okkar í NATÓ og varnarsamningnum við Bandaríkin.

Fallvalleiki einkennir heiminn og hernaðarveldið Bandaríkin alveg örugglega ekki til staðar fyrir Ísland um alla eilíf. Hvað gerum við þá?

En rifjum upp hvað Jón Sigurðsson sagði um varnarmál.

Fyrir hið fyrsta er að hann áleit að sérhvert ríki þyrfti á góðum vörnum að halda og sjálfstjórnað land þýddi varið land.

Í öðru lagi kynntist hann hermennsku af eigin raun og vissi út á hvað slík þjónusta gengur enda var það skylda hvers stúdents að ganga í stúdentahersveitir konungs. Þessum hersveitum var komið á fót árið 1807 til að verja Kaupmannhöfn fyrir Bretum.

Í þriðja lagi voru Napóleon styrjaldirnar Íslendingum ferskar í huga enda hafi fámennur hópur undir forystu Jörund hundadagakonung sýnt veikleika danskra varna á Íslandi og getuleysi Dana gagnvart flotaveldi Breta.

Jón Sigurðsson skrifaði einmitt um meint getuleysi Dana í fyrsta tölublaði Nýrra félagsrita árið 1841 og ályktaði að landsmönnum væri hætta búin af þessu getuleysi Danakonungs.

Íslendingum væri nauðsynlegt að fá fulltrúaþing meðal annars í þeim tilgangi að tryggja sér vettvang sem gripið gæti til viðunandi varna eða annarra úrræða til dæmis ef eitthvert ónefnt ríki hernæmi Danmörku sem einmitt gerðist 1940 og Ísland hernumið af Bretum í kjölfarið.

Jón var fylgjandi innlendu fulltrúaþingi sem gæti virkjað samtakamátt þjóðarinnar og gert landið síður fýsilegt en ella fyrir ríki sem legði Danmörku undir sig. Þá virðist Jón hér greinilega hafa séð fyrir sér að þingið stofnaði hér til einhvers konar landvarna.

Árið 1843 skrifaði Jón aftur grein í Nýrra félagsrita um varnarmál. Tók hann dæmi af vígbúnaði Íslendinga fyrr á öldum þegar þeir hefðu ekki verið eftirbátar nokkurrar þjóðar í hernaði og benti á að þessu skeiði hefði lokið með ólögmætri eyðileggingu konungsmanna á vopnabúrum Íslendinga, vopnabroti Jóni Magnússyni sýslumanns.

Jón var svo óánægður með ræktar- og skilningsleysi Íslendinga hvað varðar hermennsku á seinni öldum að hann gat ekki annað en skrifað að Íslendingar hefðu sýnt ræktarleysi, tvídrægni og hvorki meira en minna ragnmennsku margra ættliða...þegar vernda skyldi gagn landsins og verja réttindi þess og frelsi. Tilvitnun: Jón Sigurðsson, "verzlun á Íslandi", Ný félagsrit, III, 1843, bls. 1-127.

Jón ítrekaði að fulltrúaþing Íslendinga væri nauðsynlegt til að tryggja varnir landsins og Íslendingar þyrftu nauðsynlega að taka upp vopnaburð á ný.

Grípum niður í greina og sjáum hvernig Jón teldi landvörnum Íslendinga best hagað í framtíðinni:

"Þess er einkum að gæta að mér virðist um varnir á Íslandi, að þar er ekki að óttast aðsóknir af miklum her í einu, og þar þarf að eins fastar varnir á einstöku stöðum, þar sem mestar eignir og flest fólk er saman komið. Það bera sumir fyrir, að ekki stoði mikið varnir á stöku stöðum, þegar óvinir geti farið á land hvar sem stendur annarstaðar, en þess er að gæta, að útlendir leita fyrst og fremst á hafnir, eða þá staði sem landsmönnum eru tilfinnanligastir, einsog menn sáu á ófriðarárunum seinustu að þeir leituðu á Reykjavík og Hafnarfjörð, og þarnæst, að væri nokkur regla á vörninni yrði hægt að draga saman nokkurn flokk á skömmum tíma hvar sem stæði, þar sem líklegt væri nokkurr legði að landi, og að síðustu, að þó óvinir kæmist á land, þá yrði hægt að gjöra þeim þann farartálma, ef landsmenn brysti ekki hug og samtök, að þeir kæmist skammt á götu, þar er þeir yrði að flytja með sér allt sem við þirfti, og skjóta mætti á þá nær því undan hverjum steini. "Eptir því sem nú er ástatt mætti það virðast haganligast, að menn lærði einúngis skotfimni og þvílíka hernaðar aðferð sem skotlið hefir, eður veiðimenn, og ríður einkum á að sem allflestir væri sem bestar skyttur, og hefði góð vopn í höndum. Smáflokkar af þvílíkum mönnum um allt land, sem vildi verja föðurland sitt og sýna hverra synir þeir væri, mundi ekki verða síður hættuligir útlendum mönnum á Íslandi enn þeir hafa orðið annarstaðar..."

Jón var sem sagt fylgjandi skæruhernaði enda fámennt land og ekki margir hermenn sem stæðu til boða. en svo virðist sem Jón hafi einmitt talið slíkar hernaðaraðferðir henta Íslendingum vel til landvarna.

Jón Sigurðsson gerði sér grein fyrir því að það kostaði töluverða fyrirhöfn að koma upp slíkum liðsafla á Íslandi. Hann hafði ráð undir rifi hverju, því hann lagði til að ungir menn kepptust um að eiga sem bestar byssur og að vera sem markvissastir í skotfimi. Þá myndi mönnum vart þykja tilkostnaðurinn of mikill. Það væri gaman að grafa upp afstöðu Jóns gagnvart Herfylkinguna í Vestmannaeyjum sem komið var á fót í hans tíð. Hef a.m.k. ekki lesið neina grein sem fjallar um það.

Stofnun herfylkingar í Vestmannaeyjum 1857

Einhverjar viðleitni gætti þó hjá Vestmannaeyingum í þessa átt, ef til vill vegna hvatningaorða manna eins og Jóns Sigurðusson en líklegra vegna aðstæðna í Vestmannaeyjum en árið 1853 var skipaður nýr sýslumaður Vestmannaeyja, Andreas August von Kohl, danskur að ætt og kallaður kapteinn.

Sá kapteininn að hér væri grundvöllur fyrir því að stofna varnarsveit eða her heimamanna, þar sem hér eimdi ennþá eftir af ótta fólks við sjóræningja, einkum Tyrki. Fékk hugmynd Kohl um stofnun svonefndrar herfylkingar hinar bestu undirtektir í eyjum. Nokkur ár tók þó að skipuleggja þennan vísir að her og var hann að fullu komið á fót 1857 og var starfræktur til vors 1869. 

Hér skal ekki greint nákvæmlega frá skipan herfylkingunnar  en hún var skipulögð með sama hætti og tíðkaðist með venjulega heri í Evrópu á þessum tíma; með tignarheitum, vopnum, gunnfána og einkennismerkjum.

Markmið herfylkingarinnar var í fyrsta lagi að vera varnarsveit gegn árásum útlendinga.  Í öðru lagi að vera lögreglusveit til að halda uppi aga og reglu á eyjunni. Í þriðja lagi að vera bindindishreyfing og í fjórða lagi að vera eins konar íþróttahreyfing. Líklegt má telja að stöðugur fjárskortur hafi riðið hana til falls að lokum sem og forystuleysi.  Þessi viðleitni til stofnun hers, náði aðeins til Vestmannaeyja. Íslenskir ráðamenn voru þó ekki búnir að gleyma málinu.

Árið 1867 var lagt er fram frumvarp um stjórnskipunarlög fyrir þingið. Í því sagði m.a: ,,Sérhver vopnfær maður er skyldur að taka sjálfur þátt í vörn föðurlandsins eftir því sem nákvæmar kann að verða fyrirmælt þar um með lagaboði.“

Svo kom að því að sérstök stjórnarskrá fyrir Ísland var lögfest 1874. Í henni var kveðið á um landvarnarskyldu allra landsmanna. Nú fór í hönd landstjóratímabilið og menn héldu áfram að ræða sjálfstæðismál og varnarmál.

En það voru deilur um landhelgismál landsins milli Dana og Breta um aldarmótin 1900 og gangur heimstyrjaldarinnar fyrri sem átti sinn þátt í að svipta hulunni frá augum Íslendinga að hér voru það Bretar sem réðu ferðinni og varnarleysi landsins væri mikið. En hér ætla ég að láta staða numið og hefja mál mitt á ný í síðari grein um þetta málefni.

Hér er ritgerð Kristínar Svövu:

Tengsl lögreglu og ríkisvalds á Íslandi 1921-1935 og stofnun íslenskrar ríkislögreglu

 

Nýr forseti Argentínu boðar breytingar í efnahagsmálum

Argentína með allar sínar auðlindir hefur verið á hvínandi kúpunni í marga áratugi. Ástæðan er sósíalísk stefna sem hefur verið viðvarandi allan þennan tíma og spilling.

Javier Milei er nýr forseti Argentínu og frjálslindur samkvæmt gömlu skilgreiningunni. Hann er enginn kjáni í efnahagsmálum enda er hann menntaður hagfræðingur. Hann er enginn íhaldsmaður, þótt hann sé hægri sinnaður í efnahagsmálum, þ.e.a.s. styður kapitalisma og frjálst markaðshagkerfi og lítil afskipti ríkisins.

Hann er skilgreindur sem frjálslindur vegna stuðningur hans við valfrelsi um efni eins og eiturlyf, byssur, vændi, hjónabönd samkynhneigðra, kynhneigð og kynvitund hefur verið í andstöðu við almenna andstöðu hans við fóstureyðingar, líknardráp og innflutning glæpamanna, þar er hann íhaldssamari. Í utanríkismálum talar hann fyrir nánari samskiptum við Bandaríkin og er harður gagnrýnandi kínverska kommúnistaflokksins.

Honum hefur verið lýst pólitískt sem hægrisinnuðum frjálshyggjumanni, popúlista (nýtur stuðnings almennings) og stuðningsmanni laissez-faire kapítalisma, sem er sérstaklega í takt við minarkista (þar sem talsmenn þess eru þekktir sem mínarkistar, en hér er verið að tala um gerð af ríki sem er takmarkað og lágmarkað, þar sem hlutverk þess er háð frjálshyggjukenningum.) og anarkó-kapítalískar meginreglur. Skoðanir hans einkenna hann í argentínsku pólitísku landslagi og hafa vakið mikla athygli almennings og skautuð viðbrögð. Hann hefur lagt til víðtæka endurskoðun á ríkisfjármálum og skipulagsstefnu landsins.

En hvað ætlar hann að gera nú þegar hann er orðinn forseti?

Það er ansi róttækt.  Sama reiði er gagnvart Seðlabanka landsins og er gagnvart Seðlabanka Íslands. Milei vill ganga lengra en bara að reka Seðlabankastjóra eins og lagt er til hér á Íslandi.

Hann vill afnema seðlabanka landsins. Fyrirhuguð afnám Seðlabanka Argentínu og dollaravæðing hafa mætt gagnrýni; argentínski pesóinn féll og vextir voru hækkaðir í kjölfar sigurs í prófkjöri hans. Argentínskir almennir hagfræðingar gagnrýndu einnig efnahagsvinnu Mileis og framsetningu hans, lýstu hugtökum hans sem ruglingslegum og héldu því fram að formúlurnar sem hann notar séu ekki réttar; sérstaklega gagnrýndu þeir tillögur hans um afnám Seðlabanka Argentínu og dollaravæðingu. Milei vísaði gagnrýnendum dollaravæðingarinnar á bug og sagði að þeir skildu ekki „skilyrðið um þverskiptingu“.

Verðbólga mælist 140% og þriggja ára þurrkar hafa leitt til mikillar samdráttar í landbúnaðarframleiðslu. Tveir af hverjum fimm búa við fátækt og hefur gjaldmiðillinn tapað 90% af verðgildi sínu á fjórum árum. Þetta er leiðin sem hann sér út úr þessu. Þetta myndi þýða að peningastefna Argentínu yrði sett í Washington frekar en Buenos Aires. Sömu hugmyndir hafa menn líka haft hér á Íslandi, að tengja okkur við Bandaríkjadollara eða evruna. Tveir gallar á þessari stefnu:

Helsti gallinn á þessari leið,  er að Argentína og Bandaríkin eru mjög ólík hagkerfi og því gæti það sem gæti verið rétt peningastefna fyrir hið síðarnefnda verið röng fyrir hið fyrrnefnda. Lönd verða að gæta þess að gefa eftir frelsi til að ákveða eigin vexti og fella gjaldmiðla sína. En er þetta eitthvað verra en 140% verðbólga? Er ekki betra að fólk geti notað gjaldmiðil sem allir treysta og vilja nota. Það er engin tilviljun að neðanjarðar hagkerfi heims, nota menn dollara í stað t.d. rúblu eða aðra gjaldmiðla sem enginn vill nota í alþjóðaviðskiptum. Íslenska krónan er í þeim flokki.

Annað vandamálið er hagnýtara: hvaðan fengi Argentína dollara sína? Sem stendur hefur seðlabankinn nánast engan gjaldeyrisforða til að tala um og skortir aðgang að alþjóðlegum fjármagnsmörkuðum til að ná þeim hlutabréfum sem þyrfti til að halda hagkerfinu gangandi. Fræðilega séð gæti Milei leitað til Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um lán, en líkurnar á því að það takist yrðu ekki miklar. Argentína er nú þegar stærsti lántakandinn frá AGS og skuldar honum 44 milljarða dala (35 milljarða punda).

Það er því spurning hvort hann geti farið þessa leið. En hann getur hins vegar dregið úr umsvifum ríkisins, afnumið óteljandi ráðuneyti sem gera ekki neitt, haldið sköttum lágum, íviljað fyrirtæki, þannig að þau stækki og stækki þannig skattkökuna. Hann verður líka að hreinsa til innan stjórnkerfisins og uppræta spillingu.

Hér á Íslandi vilja menn auka skatta til að mæta auknum útgjöldum. Skattar, skattar og skattar eru svör íslenskra stjórnmálamanna og ef efnhagskerfið hitnar um, stýrisvaxtahækkanir ofan á stýrisvaxta hækkanir. Stýrisvextir (háir), verðbólga (há) og skattar (háir) eru óvinir heilbrigðs efnahagskerfi. 

Svarið við öll vandamál ríkis í vexti, er að stækka þjóðarkökuna í sífellu, búa til meiri pening og þar með eykst skattheimtan sjálfkrafa með sömu skattprósentu og áður.  Einfalt en samt skilja stjórnmálamenn ekki svona einfalda leið. Skattaálögur er leið letingjans.  Mig vantar pening, best að fara ofan í vasa skattgreiðenda (borgara og fyrirtæki). Ó, við erum búin að eyða sjóði nátttúruhamfarasjóðs í alls kyns vitleysu, setjum skatta á húseigendur, skattlegggjum banka (sem fara svo í vasa viðskiptavini sína enda engin samkeppni á bankamarkaðinum) eða skattleggjum útgerðina. 

Píratar með aðför að öryggi ríkisins

Sá undarlegi flokkur,  Pírataflokkurinn, með engan formann í brúnni, hefur sýnt af sér óábyrga hegðun og í raun fjandsamlega gagnvart íslenskum hagsmunum. Nú síðast gagnvart öryggi lögreglumanna.

Vegna þess að flokkurinn er anarkistaflokkur, flokkur stjórnleysingja, er engin ein heildarstefna í gangi hverju sinni. Þó má sjá þema í aðgerðum þingmanna Pírata. Þeim er umhugað að grafa undir öryggi ríkisins með óheftu innstreymi erlends fólks til landsins og í raun opnum landamærum Íslands. Ef þeir fengju að ráða, myndu koma hingað stórhættulegir glæpamenn eða hryðjuverkamenn því lögreglan má ekki vera með forvirkar rannsóknir eða heimild til þess að athuga bakgrunn þess fólks sem sest hér að.

Nýjasta blæti Pírata eru byssukaup lögreglunnar. Þar fer Arndís Anna Kristínardóttir hamförum vegna byssukaup lögreglunnar vegna leiðtogafundar í Hörpu. Grípum niður í frétt Vísis:

"Mat dómsmálaráðuneytisins er að birting nákvæmra upplýsinga yfir byssur í eigu lögreglu falli undir lykilupplýsingar um viðbragðsgetu lögreglu. Hún geti þar með haft afdrifaríkar afleiðingar, stofnað öryggi ríkisins í hættu og haft áhrif á öryggi lögreglumanna. Skotvopn voru keypt fyrir 165 milljónir króna fyrr á árinu vegna leiðtogafundar í Hörpu.

Þetta er meðal þess sem fram kemur í svari dómsmálaráðherra við fyrirspurn frá Arndísi Önnu Kristínardóttur Gunnarsdóttur um kaup á vopnum og varnarbúnaði í aðdraganda leiðtogafundar Evrópuráðsins." Keyptu byssur fyrir 165 milljónir en gefa ekki upp fjöldann

Frægt var þegar Landhelgisgæslan keypti hríðskotabyssur. Landhelgisgæslan keypti í lok síðasta árs 250 MP5 hríðskotabyssur af norska hernum segir í frétt RÚV árið 2014 LHG keypti byssurnar af norska hernum og enn risu vinstri menn upp á afturlappirnar fullir vandlætingu. Þó eru hér eðlileg byssukaup löggæslustofnunnar sem Landhelgisgæslan er en LHG varð að bakka með kaupin eða átti hún að fá byssurnar gefins?

Hér tekst Pírötum að gera storm í vatnsglasi enda er tilgangurinn að grafa undir lög og reglu (munum að anarkíst samfélag á að vera á sjálfstýringunni) í þjóðfélaginu. Hafa þingmenn ekkert betra að gera?

Það er eðlilegt að löggæslustofnanir, sem eiga að gæta okkur hin, borgaranna, geti varið sig. Í frétt frá 2020 segir að hér séu skráð 70 þúsund skotvopn, guð veit hversu mörg óskráð eru í landinu og í eigu glæpamanna.

Síðastliðin ár hafa komið upp mörg mál þar sem skotvopnum er beitt eða öðrum vopnum.  Þar er því ansi undarlegt að lögreglan þurfi sífellt að verja vopnakaup sín en fjölmiðlar hafa verið duglegir að ýta undir árásir anarkistanna á vopnaeign lögreglunnar.

Í raun er málið hlæilegt, því hvað eiga nokkrar "baunabyssur" lögreglunnar að geta gert, ef samstilltur hryðjuverkahópur eða sérsveitir erlends ríkis gera hingað áhlaup? Þessi vopnakaup duga til að vopna lögregluna fyrir minniháttar atvik og algjör lágmarksviðbúnaður. Svo er það annað mál að landið er óvarið, a.m.k. í einhvern tíma ef til stríðs kemur og ef það kemur ekki, þá er nokkuð ljóst að innanlands friðurinn er úti á Íslandi.

Að vera Evrópusinni en gegn Evrópusambandinu

Ronald Reagan og Margaret Thatcher voru með hugsjónir sínar á hreinu. Bæði ríktu í tæpan áratug á níunda áratugnum en áhrif þeirra gætir enn. Svo afgerandi var stefna þeirra. Eftirfarandi er viðtal við Margaret Thatcher sem Sunday Times tók við hana 1990 um afstöðu hennar gagnvart Evrópusambandinu.  Þetta viðtal er athyglisvert í ljósi Brexit nokkrum áratugum síðar og stöðu Rússlands í dag. Lítum á viðtalið í lauslegri þýðingu minni:

"Ég er evró-hugsjónamaður í þeim skilningi að við tölum um siðmenningu og það sem ansi stór hluti heimsins samþykkir sem siðmenningu eru hugsjónirnar sem komu frá nokkrum löndum Evrópu eða sem voru ræktaðar í hinum ýmsu löndum Evrópu. Taktu eftir, ekki í Evrópu í heild heldur í hinum ólíku löndum, því einkenni Evrópu er að hún hefur aldrei verið algjörlega undir stjórn einu valds. Það var alltaf annað land sem fólk gæti flutt til, í raun og veru til að nýta og auka frelsi sitt. Nú skulum við aðeins fara í gegnum þetta.

Í fyrsta lagi höfum við hugsjónina um lýðræði og umræðu. Að leysa vandamálin með umræðuhefð frá Grikklandi til forna. Við höfum hugmynd okkar um réttarríkið sem er byggt á rómverskum rétti, það kom frá öðru Rómaveldi.

Við höfum hugsjón okkar um mannréttindi sem byggist í raun ekki á stjórnmálum heldur í gyðingdómi og einnig í kristni, stóru trúarbrögðunum tveimur sem segja alveg skýrt að bæði þjóðir og einstaklingar beri ábyrgð á notkun valds síns. Og svo er það í Gamla testamentinu, Móse, þú elskar náunga þinn eins og sjálfan þig sem og í Nýja testamentinu. Þetta held ég að sé uppruni þeirrar miklu áherslu sem við höfum alltaf lagt á mannréttindi. Það er trúarleg uppruni, það er grundvallarviðhorf. Þessir hlutir geta ekki komið frá ríkisstjórnum, þeir koma frá einhverju miklu dýpra. Svo frá Grikklandi til forna, svo lögin frá Róm og svo kristnin sem kom og fór að blómstra í Evrópu, þaðan komu mannréttindin.

Við áttum glæsilegu endurreisnartíma og upplýsinguna, bókmenntir og listir, aftur í Evrópu, á Ítalíu, í Hollandi. Við áttum þessa stórkostlegu umræðu um vísindi, en meira en umræðan um vísindi hefurðu eitthvað sem byrjaði í Evrópu sem byrjaði ekki annars staðar. Við urðum að snúa vísindum að notkun fólksins í gegnum iðnbyltinguna okkar.

Nú, í þeim skilningi lít ég á það og hugsa, og þingiskerfi okkar, þingmóðirin, óx hér á landi, að almenn lög víkkuðu. Þannig að allt sem er talið siðmenntað byggt á mannréttindum, byggt á umræðu, byggt á réttarríki sem við getum einfaldlega ekki haft frelsi án réttarríkis. Byggt á aukinni hagsæld fólksins með því að beita vísindum í gegnum einkafyrirtæki, Adam Smith hagkerfi, markaðshagkerfi, sem stækkaði, sem tókst aðeins með því að þóknast fjöldanum sem fór í gegnum lýðræðið, kom frá mismunandi löndum Evrópu. með sína eigin gífurlegu hefð.

Nú í þessum skilningi, já, ég er evró-hugsjónamaður en þú færð ekki þessa stórkostlegu frábæru gjöf til heimsins af því að hafa verið undir einum yfirráðum. Hún kom ekki frá Ottómanaveldinu, hún kom ekki frá kínverska heimsveldinu, kom ekki frá mógúlaveldinu, allir undir einni stórri stjórn óttaslegnir valdhafa við frelsi fólksins. Það kom frá löndum Evrópu þar sem alltaf var hægt að flytja annað til frelsis og sjá hvað það framleiddi.

Já, ég er evru-hugsjónamaður og ég vil stærri Evrópu. Evrópa er eldri en Evrópubandalagið. Ég vildi stærri og víðtækari Evrópu þar sem Moskvu var líka evrópskt stórveldi."

Viðtal Margaret Thatcher við  Sunday Times, 15. nóvember 1990

Af þessum orðum Thatchers má draga þá ályktun að hún var ekki hrifin af yfirþjóðlegu valdi Evrópusambandsins og vildi veg þjóðríkisins sem mestan. Hún vildi viðurkenna Rússland sem evrópskt stórveldi sem er athyglisvert, því að þá voru Sovétríkin uppi og virðist ætla að vera eilíf. Ekkert er eilíft, sérstaklega ekki ríki. Eitt elsta ríki heims, Kína, virðist vera eilíft en það hefur splungrast í ótal smá einingar, sameinast og splungrast aftur.

Ef þeir sem vilja að Evrópusambandið verði n.k. Rómaveldi, en ekki sambandsríki fullvalda þjóðríkja, verða þá að hugsa dæmið upp á nýtt. Rómverjar héldu ríki sínu saman með einni menningu, rómversk-grískri, einu tungumáli - latínu(auk grísku hjá yfirstéttinni og austurhluta ríkisins), einum her, ákveðin landamæri, einu gjaldmiðli, sömu siði og lög og miðstýringu frá einni höfuðborg, Róm og einum leiðtoga.  Ekkert af þessu er fyrir hendi í Evrópusambandinu í dag.   

Framkvæmdarstjórn Evrópusambandsins, sem enginn almennur borgari sambandsins veit hverjir sitja í, enda ekki kosin í almennum kosningum, getur komið með reglugerðir og þvingunaraðgerðir á hendur þjóðríkjanna, en eins og andstaðan sýnir í dag (sbr. Ungverjaland) er kominn brestur í sambandið. Aldrei var ætlunin að sambandið þróaðist eins og það gerði. Það mun splundrast upp í ótal einingar þegar á reynir. Samanber Brexit. Það getur verið styttra í það en menn ætla.