Forréttindi fyrrum forseta Bandaríkjanna

Fyrrum forsetar Bandaríkjanna njóta ýmissa réttinda eftir að viðkomandi forseti lætur af embætti. Sumt er byggt á hefðum en annað fest í lögum. Helstu lögin um réttindi forsetans heita "Former Presidents Act". Sum af þessum lögum fjalla um vernd, eftirlaun o.s.frv. sem sjá má í starfslokasamningum almennt.

Annað er bundið hefð, svo sem að fyrrum forsetar eru upplýstir um öryggismál, þrátt fyrir að vera ekki starfandi forseti. Fyrrum forsetar taka jafnan með sér skjöl er þeir láta af embætti. Gott dæmi um það er Obama, sem tók "tonn" af skjölum, sem hann nýtti svo til að gera sjálfsævisögubækur.

Nú er deilt um réttindi fyrrum forseta BNA Donalds Trumps til að halda eftir skjöl. Sjálfur segist hann (og er það rétt, á meðan hann er í embætti) hafa rétt til aflétta leynd eða setja leyndarhjúp á skjöl, enda handhafi framkvæmdarvaldsins. Með þeim gjörningi að senda skjölin til varðveislu í Mar-a-Lago, hafi hann í raun aflétt leyndinni. Þetta er spurning, því e.t.v. þarf að fara í gegnum formlegan feril, til að gera það.

Til eru lög sem heita " Presidential Records Act" en við skulum athuga hvað þau segja í grófri þýðingu:

- Skilgreinir og tilgreinir opinbert eignarhald á skránum.

- Setur ábyrgð á vörslu og umsjón með sitjandi forsetaskrá hjá forsetanum.

-Leyfir sitjandi forseta að ráðstafa skjölum sem hafa ekki lengur stjórnsýslulegt, sögulegt, upplýsinga- eða sönnunargildi, þegar hann eða hún hefur fengið skriflega álit skjalavarðar Bandaríkjanna á fyrirhugaðri förgun.

- Setur upp ferli fyrir takmörkun og aðgang almennings að þessum skrám. Nánar tiltekið leyfir PRA aðgang almennings að forsetagögnum í gegnum lög um upplýsingafrelsi (FOIA) sem hefst fimm árum eftir lok stjórnsýslunnar, en leyfir forsetanum að beita allt að sex sérstökum takmörkunum á aðgangi almennings í allt að tólf ár. . PRA setur einnig verklagsreglur fyrir þing, dómstóla og síðari stjórnir til að fá sérstakan aðgang að gögnum sem eru enn lokaðar almenningi, eftir 30 daga uppsagnarfrest til fyrrverandi og núverandi forseta.

- Krefst þess að skjöl varaforseta séu meðhöndluð á sama hátt og forsetagögn.

- Staðfestir að forsetagögn færist sjálfkrafa í löglega vörslu skjalavarðar um leið og forseti lætur af embætti.

- Komar á verklagsreglum fyrir þing, dómstóla og síðari stjórnvöld til að fá „sérstakan aðgang“ að gögnum frá NARA sem eru áfram lokuð almenningi, eftir endurskoðunartímabil forréttinda fyrrverandi og sitjandi forseta; verklagsreglur um slíkar sérstakar aðgangsbeiðnir lúta áfram viðeigandi ákvæðum E.O. 13489.

- Setur varðveislukröfur fyrir opinber viðskipti sem stunduð eru með óopinberum rafrænum skilaboðareikningum: Sérhver einstaklingur sem býr til forsetaskrár má ekki nota óopinbera rafræna skilaboðareikninga nema viðkomandi afriti opinberan reikning þegar skilaboðin eru búin til eða sendir heilt afrit af skránni til opinberan skilaboðareikning. (Svipað ákvæði í Federal Records Act á við um alríkisstofnanir.)

- Krefst þess að forseti og starfsmenn hans geri allar raunhæfar ráðstafanir til að skrá persónulegar skrár aðskildar frá forsetaskrám.

- Kemur í veg fyrir að einstaklingur sem hefur verið dæmdur fyrir glæp sem tengist yfirferð, varðveislu, fjarlægð eða eyðingu gagna fái aðgang að upprunalegum gögnum.

Það er því ljóst að forsetinn hefur rétt til að halda eftir skjöl en hann verður að vinna með Þjóðskjalasafn Bandaríkjanna við vernd þeirra.

Ekki var annað að sjá að lögfræðiteymi DT hafi unnið með FBI og Þjóðskjalasafnið af heillindum og afhent allt sem beðið var um. Venjulega er lögð fram stefna ef misbrestur er á, en í þessu tilfelli var vaðið beint í húsleit, en húsleitarheimildin sem gefin var út var svo víðtækt, að leita mátti að hverju sem er á heimili DT.

Ýmislegt framkvæmdarlega rangt var gert við þessa húsleit sem er einstök í sögunni, svo sem að lögfræðingur fékk ekki strax húsleitarskjalið í hendur; hann (hún í raun) fékk ekki að vera viðstödd húsleitinni sem er venjan; "magiser" dómari sem er lægst settasti dómarinn (í þessu tilfelli vilhallur demókrötum en hann gaf pening í kosningasjóð Obama), er látinn skrifa undir húsleitarheimildina; beðið var fram yfir helgi til að framfylgja húsleitina, þrátt fyrir að í heimildinni er sagt að brot DT varði við njósnalög og margt fleira.

Í ljósi forsögunnar, allar rannsóknirnar á hendur DT sem telja má nú mest rannsakaðan forseta Bandaríkjanna, má telja þetta vera liður í að koma í veg fyrir að hann bjóði sig fram aftur til forseta. Einnig má ætla að þetta áhlaup (e. raid) eigi að hafa áhrif á miðtímabilskosningarnar framundan í haust. Þriðja ástæðan gæti verið sé að beina athyglinni frá rannsókninni á Hunter Biden og "fartölvunni frá helvíti" og almennri óstjórn ríkisstjórnar Joseph Biden.

 

 

Þyrnum stráður ferill FBI - fyrri grein

Stofnunuin FBI hefur sætt gagnrýni síðastliðin ár og æðstu yfirmenn hennar sakaðir um pólitíska hlutdrægni og dregið vagn demókrata á hendur repúblikana. Ég hef sjálfur horft á viðtöl við fyrrum FBI fulltrúa sem segja stofnunina ekki svipur hjá sjón miðað hvernig hún var.

Í gegnum tíðina og frá stofnun hefur FBI notið virðingar, þótt strax frá upphafi megi segja að ýmislegt óhreint hafi leynst á bakvið tjöldin og tengist það stofnandann, J Edgar Hoover. Hér kemur samantekt af ferli Hoovers, áður en ég fer í misnotkun FBI á völdum sínum.

Forstjóri FBI John Edgar Hoover

John Edgar Hoover (1895– 1972), þekktari sem J. Edgar Hoover, var fyrsti formaður bandarísku alríkislögreglunnar (FBI, eða „Federal Bureau of Investigation“). Hann var skipaður fimmti formaður bandarísku lögrannsóknarskrifstofunnar – forvera FBI – árið 1924 og var lykilmaður í stofnun alríkislögreglunnar árið 1935. Hann var formaður hennar frá stofnun hennar til dauðadags árið 1972, þá 77 ára að aldri. Hoover á heiðurinn að því að alríkislögregla Bandaríkjanna þróaðist í miklu stærri lögsögustofnun en upphaflega var áætlað og stuðlaði að margvíslegri nútímavæðingu í lögreglurannsóknum, t.d. miðstýrðum gagnagrunn fingrafara og notkun réttarvísinda á sérstökum rannsóknarstofum.

Seint á ævi sinni og eftir dauða sinn varð Hoover afar umdeildur þegar í ljós kom að hann hafði misnotað valdastöðu sína á margvíslegan hátt á bak við tjöldin. Í ljós kom að hann hafði farið út fyrir lögsögu og hlutverk alríkislögreglunnar, notað hana til að áreita pólitíska andófsmenn, safnað leyniskjölum um stjórnmálaleiðtoga og safnað sönnunargögnum upp á grunaða glæpamenn með ólögmætum hætti. Hoover varð því mjög valdamikill og var jafnvel í stöðu til að hóta sitjandi forsetum. Samkvæmt Kenneth Ackerman, ævisöguritara Hoover, er sú hugmynd að leyniskjöl Hoover hafi komið í veg fyrir að forsetar Bandaríkjanna rækju hann ekki á rökum reist. Þó er til hljóðupptaka af Richard Nixon Bandaríkjaforseta þar sem hann segist ekki þora að reka Hoover af ótta við hefnd hans^.

Samkvæmt Harry S. Truman Bandaríkjaforseta breytti Hoover alríkislögreglunni í leynilögreglustofnun til eigin nota. „Við viljum ekki neitt Gestapo eða leynilögreglu,“ sagði Truman. „Alríkislögreglan er á leið í þá átt. Hún er að grafa upp kynlífhneyksli og beitir hreinni og klárri fjárkúgun. J. Edgar Hoover myndi gefa á sér hægra augað til að ná völdum og allir þingmenn og þingfulltrúar eru hræddir við hann.“ (Upplýsingarnar um J.E Hoover koma af Wikipedia).  

FBI - spillingarstofnun eða virt löggæslustofnun? - Skrár um bandaríska ríkisborgara

FBI hefur haldið upplýsingar utan um fjölda fólks, þar á meðal fræga einstaklinga eins og Elvis Presley, Frank Sinatra, John Denver, John Lennon, Jane Fonda, Groucho Marx, Charlie Chaplin, hljómsveitina MC5, Lou Costello, Sonny Bono, Bob Dylan, Michael Jackson, og Mickey Mantle.

Ástæðan fyrir því að skrárnar voru til voru mismunandi. Sum viðfangsefnanna voru rannsökuð vegna meintra tengsla við kommúnistaflokkinn (Charlie Chaplin og Groucho Marx), eða í tengslum við stríðsaðgerðir í Víetnamstríðinu (John Denver, John Lennon og Jane Fonda). Fjölmargar skrár um fræga fólkið varða hótanir eða fjárkúgunartilraunir gegn þeim (Sonny Bono, John Denver, John Lennon, Elvis Presley, Michael Jackson, Mickey Mantle, Groucho Marx og Frank Sinatra).

Eftirlit innanlands

Í skýrslu bandaríska þingsins frá 1985 kom fram að FBI hefði „sett upp yfir 7.000 þjóðaröryggiseftirlit á einstaklingum,“ þar á meðal margar á bandarískum ríkisborgurum, frá 1940 til 1960.

Leynilegar aðgerðir gegn stjórnmálahópum

Aðferðir COINTELPRO hafa verið meintar til að fela í sér að ófrægja skotmörk með sálrænum hernaði, smyrja einstaklinga og/eða hópa með því að nota fölsuð skjöl og með því að planta fölskum skýrslum í fjölmiðla, áreitni, ólögmæta fangelsun og ólöglegt ofbeldi, þar með talið morð. Yfirlýst hvatning FBI var "að vernda þjóðaröryggi, koma í veg fyrir ofbeldi og viðhalda núverandi félagslegu og pólitísku skipulagi."

FBI skrár sýna að 85 prósent COINTELPRO miða að hópum og einstaklingum sem FBI menn töldu varða "undirróður", þar á meðal kommúnista og sósíalísk samtök; samtök og einstaklingar sem tengjast borgararéttindahreyfingunni, þar á meðal Martin Luther King Jr. og aðrir sem tengjast Southern Christian Leadership Conference, Landssamtökunum til framdráttar litaðra fólks, og Congress of Racial Equality og önnur borgaraleg réttindasamtök; svartir þjóðernishópar (t.d. Nation of Islam og Black Panther Party); American Indian Movement; fjölmörg samtök sem merkt eru „Ný vinstri“, þar á meðal nemendur fyrir lýðræðislegt samfélag og veðurfarsmenn; næstum allir hópar sem mótmæla Víetnamstríðinu, auk einstakra stúdenta sem ekki hafa tengsl við hóp; landslögfræðingafélagið; samtök og einstaklingar sem tengjast kvenréttindahreyfingunni; þjóðernissinnaða hópa eins og þá sem sækjast eftir sjálfstæði fyrir Púertó Ríkó, Sameinuðu Írland og kúbverskar útlagahreyfingar, þar á meðal Kúbuveldi Orlando Bosch og kúbversku þjóðernishreyfinguna. Eftirstöðvar 15% COINTELPRO fjármagns voru eyddar til að jaðarsetja og grafa undan haturshópum hvítra, þar á meðal Ku Klux Klan og Réttindaflokk þjóðríkja.

Skrár um talsmenn sjálfstæðis í Púrtó Rikó

FBI njósnaði einnig um og safnaði upplýsingum um Pedro Albizu Campos, sjálfstæðisleiðtoga Púertó Ríkó, og þjóðernissinnaðan stjórnmálaflokk hans á þriðja áratug síðustu aldar. Abizu Campos var dæmdur þrisvar sinnum í tengslum við banvænar árásir á embættismenn í Bandaríkjunum: árið 1937 (samsæri um að steypa ríkisstjórn Bandaríkjanna), árið 1950 (tilraun til morðs) og árið 1954 (eftir vopnaða árás á bandaríska húsið í Bandaríkjunum).  Aðgerð FBI var leynileg og varð ekki kunn fyrr en bandaríski þingmaðurinn Luis Gutierrez lét birta hana opinberlega með lögum um frelsi upplýsinga á níunda áratugnum.

Árið 2000 náðu rannsakendur skrám sem FBI gaf út samkvæmt lögum um frelsi upplýsinga sem leiddu í ljós að San Juan FBI skrifstofan hafði samræmt skrifstofum FBI í New York, Chicago og öðrum borgum, í áratuga löngu eftirliti með Albizu Campos og Púrtó Ríkara. sem höfðu samband eða samskipti við hann. Skjölin sem til eru eru eins nýleg og 1965.

Starfsemi í Rómönsku Ameríku

Frá 1950 til 1980 voru stjórnvöld margra ríkja Rómönsku Ameríku og Karíbahafsríkja, þar á meðal Argentínu, Brasilíu, Síle, Kúbu, Mexíkó og fleiri, undir eftirliti af hálfu FBI. Þessar aðgerðir hófust í seinni heimsstyrjöldinni þar sem 700 umboðsmönnum var falið að fylgjast með athöfnum nasista, en stækkuðu fljótlega til að fylgjast með starfsemi kommúnista á stöðum eins og Ekvador. Taka skal fram að FBI á bara að starfa innanlands og alls ekki fara inn á svið CIA sem starfar eingöngu erlendis (segja þeir).

Viola Liuzzo

Í einu sérstaklega umdeildu atviki árið 1965 var hvíta borgararéttindastarfskonan Viola Liuzzo myrt af Ku Klux Klansmönnum, sem eltu og skutu inn í bíl hennar eftir að hafa tekið eftir að farþegi hennar var ungur blökkumaður; einn af Klansmönnum var Gary Thomas Rowe, viðurkenndur FBI uppljóstrari. FBI dreifði orðrómi um að Liuzzo væri meðlimur kommúnistaflokksins, heróínfíkill, og hefði yfirgefið börn sín til að eiga í kynferðislegum samskiptum við bandaríska blökkumenn sem tóku þátt í borgararéttindahreyfingunni. Skrár FBI sýna að J. Edgar Hoover hafi persónulega miðlað þessum vísbendingum til Johnson forseta.

Waco umsátrið

Umsátrið um Waco árið 1993 var misheppnuð árás ATF sem leiddi til dauða fjögurra ATF umboðsmanna og sex Davids-útibúa. FBI og bandaríski herinn tóku þátt í 51 dags umsátrinu sem fylgdi í kjölfarið. Það kviknaði í byggingunni sem hýsir Davíðsbúa og brann og létust 76 þeirra, þar af 26 börn. Timothy McVeigh var að sögn hvattur áfram til að gera sprengjuárásina í Oklahoma City árið 1995 af niðurstöðu umsátursins, ásamt Ruby Ridge atvikinu.

Ruby Ridge

Umsátrinu um Ruby Ridge árið 1992 var skotbardagi milli FBI og Randy Weaver vegna þess að hann kom ekki fyrir rétt vegna vopnaákæru.

1996 - Deilur um fjármögnun herferðar

Rannsókn bandaríska dómsmálaráðuneytisins á fjáröflunarstarfseminni hafði leitt í ljós vísbendingar um að kínverskir umboðsmenn reyndu að beina framlögum frá erlendum aðilum til Demókrataflokksins (DNC) fyrir forsetakosningarnar 1996. Kínverska sendiráðið í Washington, D.C. var notað til að samræma framlög til DNC.

Auk kvartana flokksmanna frá repúblikönum benti fjöldi FBI umboðsmanna til að rannsóknum á fjáröflunardeilunum væri viljandi hindrað. FBI umboðsmaðurinn Ivian Smith skrifaði bréf til forstjóra FBI, Louis Freeh, þar sem lýst var „skorti á trausti“ á lögfræðinga dómsmálaráðuneytisins varðandi fjáröflunarrannsóknina. FBI umboðsmaður Daniel Wehr sagði þinginu að fyrsti yfirlögfræðingur Bandaríkjanna í rannsókninni, Laura Ingersoll, hafi sagt við umboðsmenn að þeir ættu ekki að "fylgja neinu máli sem tengist fjáröflun um aðgang að forsetanum. Ástæðan sem gefin var upp var: "Þannig virkar bandarískt stjórnmálaferlið.' Ég var hneykslaður yfir því,“ sagði Wehr. FBI fulltrúarnir fjórir sögðu einnig að Ingersoll hafi komið í veg fyrir að þeir gætu framkvæmt húsleitarheimildir til að stöðva eyðingu sönnunargagna og örstýrðu málinu umfram alla ástæðu.

 Fulltrúum FBI var einnig meinað að spyrja Bill Clinton forseta og Al Gore varaforseta spurninga í viðtölum dómsmálaráðuneytisins á árunum 1997 og 1998 og fengu aðeins að taka minnispunkta.

Innri rannsóknir á skotárásum

Á tímabilinu frá 1993 til 2011 skutu fulltrúar FBI af vopnum sínum í 289 skipti; Innri endurskoðun FBI komst að því að skotin voru réttlætanleg í öllum tilfellum nema 5, í engu þeirra 5 var fólk sært. Samuel Walker, prófessor í sakamálarétti við háskólann í Nebraska Omaha sagði að fjöldi skota sem reyndust óréttmætir væri „grunsamlega lágur“. Á sama tímabili særði FBI 150 manns, 70 þeirra létust; FBI fann allar 150 skotárásirnar réttlætanlegar. Sömuleiðis, á tímabilinu frá 2011 til dagsins í dag, hafa allar skotárásir fulltrúa FBI reynst réttlætanlegar af innri rannsókn. Í máli árið 2002 í Maryland var saklaus maður skotinn og greiddi hann síðar 1,3 milljónir dollara af FBI eftir að umboðsmenn töldu hann vera bankaræningja; rannsókn innanhúss leiddi í ljós að skotárásin var réttmæt, miðað við gjörðir mannsins.

Whitey Bulger málið

Bandaríska alríkislögreglan FBI hefur verið gagnrýnd fyrir framgöngu sína á skipulagðri glæpastarfssemis manninum Whitey Bulger í Boston. Frá og með 1975 starfaði Bulger sem uppljóstrari fyrir FBI. Þar af leiðandi hunsaði embættið að mestu samtök hans í skiptum fyrir upplýsingar um innra starf ítölsku-amerísku Patriarca glæpafjölskyldunnar.

Í desember 1994, eftir að hafa fengið ábendingar af fyrrverandi FBI umsjónarmanni sínum um yfirvofandi ákæru samkvæmt lögum um spillingaráhrif og spillingarsamtök, flúði Bulger frá Boston og fór í felur. Í 16 ár lék hann lausum hala. Í 12 af þessum árum var Bulger áberandi á lista FBI tíu eftirsóttustu flóttamanna. Frá árinu 1997 afhjúpuðu fjölmiðlar á Nýja Englandi glæpsamlegt athæfi alríkis-, ríkis- og staðbundinna lögreglumanna sem tengdust Bulger. Afhjúpunin olli FBI mikilli vandræði. Árið 2002 var sérstakur umboðsmaður John J Connolly dæmdur fyrir alríkisákæru um mannrán fyrir að hjálpa Bulger að forðast handtöku. Árið 2008 lauk sérstakur umboðsmaður Connolly kjörtímabili sínu vegna alríkisákæru og var fluttur til Flórída þar sem hann var dæmdur fyrir að aðstoða við að skipuleggja morðið á John B Callahan, keppinauti Bulger. Árið 2014 var þeirri sakfellingu hnekkt vegna tæknilegrar hliðar. Connolly var umboðsmaðurinn sem stýrði rannsókninni á Bulger.

Í júní 2011 var hinn 81 árs gamli Bulger handtekinn í Santa Monica, Kaliforníu. Bulger var dæmdur fyrir 32 ákærur um fjárkúgun, peningaþvætti, fjárkúgun og vopnaákærur; þar á meðal hlutdeild í 19 morðum. Í ágúst 2013 fann kviðdómurinn hann sekan um 31 ákærulið og að hafa tekið þátt í 11 morðum. Bulger var dæmdur í tvö samfellt lífstíðarfangelsi auk fimm ára.

Robert Hanssen

Þann 20. febrúar 2001 tilkynnti skrifstofan að sérstakur umboðsmaður, Robert Hanssen (fæddur 1944) hefði verið handtekinn fyrir njósnir fyrir Sovétríkin og síðan Rússland frá 1979 til 2001. Hann afplánar 15 lífstíðardóma í röð án möguleika á reynslulausn kl. ADX Florence, alríkis supermax fangelsi nálægt Florence, Colorado. Hanssen var handtekinn 18. febrúar 2001 í Foxstone Park nálægt heimili sínu í Vín í Virginíu og var ákærður fyrir að selja bandarísk leyndarmál til Sovétríkjanna og í kjölfarið Rússlands fyrir meira en 1,4 milljónir Bandaríkjadala í reiðufé og demöntum á 22 ára tímabili. Þann 6. júlí 2001 játaði hann 15 njósnir í héraðsdómi Bandaríkjanna í austurhluta Virginíu. Njósnastarfsemi hans hefur verið lýst af nefnd bandaríska dómsmálaráðuneytisins um endurskoðun á öryggisáætlunum FBI sem „mögulega versta njósnaslys í sögu Bandaríkjanna“.

Þessi grein er orðin það löng að ég tvískipti henni. Seinni hlutinn kemur seinna.

 

Er búið að drepa húmorinn?

Ég hef áður fjallað um hvernig sum tímabil í mannkynssögunni geta verið fanatísk og pólitík/rétttrúnaður gersýra samfélög þannig að frjáls hugsun er bönnuð og refsað fyrir slíka tilburði.

Nú eru við í slíku tímabili sem hefur verið að verið að gerjast síðastliðna fimm áratugi og upphafið má rekja til bandaríska háskóla og ný-marxíska hugmynda sem urðu til innan veggja háskólastofnanna þegar gamli marxisminn virkaði ekki. Skipt var út hugtökum, s.s. hinn kúgaði (í stað hinn arðrændi verkamaður) og kúgari (oftast í líki hvíts miðaldar manns) í stað kapitalista.

Þessar hugmyndir náðu engu flugi lengi vel og héldust innan ákveðina elítuhópa í háskólasamfélaginu.  En með aukinni ásókn fólks í háskólanám og sérstaklega í húmanísku fræðin, og síðan en ekki síðst, tilkomu samfélagsmiðlanna, hefur orðinn stórbreyting á.  Þessar hugmyndir, í engum tengslum við veruleikann, hafa náð slíku flugi að almenningur er orðinn hræddur við að tjá skoðanir sínar af ótta við að vera "cancel" eða úthýstur af almenningstorginu sem er nú á netinu í formi samfélagsmiðla.

Nornaveiðar kallaðist þetta á tímum árnýaldar þegar ákveðinn hópur var tekinn fyrir (þá var það aldraðar eða bara konur almennt, sem voru veikar félagslega) og hann ofsóttur og bókstaflega brenndur á báli fyrir "galdra" eða réttara sagt rangar hugsanir.

Nú hafa nornaveiðarar breytt sig í grínaraveiðara. Grínistar, hirðfífl nútímans, eru teknir fyrir og þeim refsað fyrir "rangan húmor"!  Benny Hill, David Allen og Monty Pithon eru gott dæmi um þetta en þessir frægu grínarar hafa verið teknir fyrir og útskúfaðir úr "grínheiminum" vegna þess að hugmyndir þeirra eru "úreldar".

Ég skora á ykkur að horfa á þennan þátt, https://www.facebook.com/watch/?v=1130336677555142 sem tekur fyrir annars vegar fyrir grínistann David Allen sem var lengi vel sýndur á RÚV á föstudögum og Monty Python hópinn sem skapaði ódauðlegt grín og er talinn vera hápunktur breskt gríns. Allir þessir menn eru gagnrýndir fyrir "rangar hugmyndir" og hafa verið útskúfaðir fyrir húmor sinn.

En afhverju eru menn (kvenmenn og karlmenn) að grínast? Jú, lífið fyrir mannkynið á jörðinni hefur verið og er einn táradalur. Í stundum óbærilegum aðstæðum, reyna menn að létta á sálinni og gera gott úr vondu. Samfélagsádeilan er ákveðinn vendill sem léttir á félagslegri spennu á milli hópa, það getur bara hreinlega verið fjölskylduhúmór sem léttir á spennu innan fjölskyldu.

Góðu fréttirnar eru þær, að siðvandarnir, húmorslausa fólkið, með sínu ofstæki, mun ganga svo fram af almenningi að hann hættir að hlusta á bullið. Þegar er byrjað andóf gegn ofstækisfólkinu og sumir byrjaðir að þora að andmæla.

Hér kemur einn pólitískur brandari, sem sumum mun eflaust finnast fyndið en öðrum ekki, en þannig eru brandarar bara...

Joe Biden, Vladimir Putin og Boris Johnson lentu í næstum dauða reynslu saman.

Þeir hittu Guð og hans nánustu engla, sem sögðu þeim að tími þeirra væri ekki liðinn enn en að hver þeirra gæti spurt einnar spurningar.

Biden fór fyrstur. Hann spurði „Guð, hvenær lýkur heimsfaraldri kórónuveirunnar? Guð gerði englum sínum tákn. Þeir fóru í burtu og eftir 30 sekúndur komu þeir aftur og hvísluðu í eyra Guðs. Guð svaraði Biden „Ekki á kjörtímabili þínu“.

Pútín fór næstur. Hann spurði: "Guð, hvenær mun kommúnisminn ná kapítalismanum sem ríkjandi heimskerfi?" Guð gerði merki til engla sinna og þeir fóru í burtu. Eftir 10 mínútur komu þeir aftur og hvíslaðu í eyra Guðs. Guð svaraði Pútín "Ekki þínu tímabili í embætti".

Johnson fór síðastur. Hann spurði „Guð, hvenær munu leiðtogar heimsins vera heiðarlegir og láta sér annt um fólkið í stað þess að vinna eingöngu við að fylla vasa sína? Guð gerði englum sínum tákn og þeir fóru burt. Eftir fimm tíma komu þeir örmagna til baka og hvíslaðu í eyra guðs. Guð svaraði Johnson: „Ekki í MINNI valdatíð“. Hahaha, þetta er fyndið....lengi lifi David Allen, Benny Hill og Monty Pyton.

 

 

 

 

 

 

 

Álitsgjafar RÚV hlutdrægir upp fyrir eyru?

Virðing fyrir RÚV er löngu horfin hjá mörgum aðilum í þjóðfélaginu. Áður fyrr var virðingin fyrir þessari stofnun nokkuð mikil og var hún lengi vel eini fjölmiðillinn í landi.

En ríkisapparat á sinn vitjunartíma og vitjunartími RÚV var þegar Stöð 2 og Bylgjan, frjálsir fjölmiðlar í einkaeigu voru stofnaðir. RÚV starfar nú á samkeppnismarkaði, þar sem stofnunin ein þarf ekki að keppa á jafnréttisgrundvelli. Af hverju er RÚV enn á samkeppnismarkað?  Allar einokunarstofnunir á vegum ríkisins eru horfnar, svo Grænmetissala ríkissins, Bifreiðaeftirlit ríkissins og fleiri börn síns tíma.

En það sem verra er að stofnunin, sérstaklega fréttastofan, er orðin hlutdræg í umfjöllun sinni. Á yfirborðinu virðist eins og fréttamennirnir greini frá fréttaefni á hlutlausan hátt, en það er hægt að fara í kringum hlutleysið á tvenns konar hátt. Annars vegar með vali á fréttaefni (t.d. hunsun á fréttaefni eða vali á efni sem hentar hugmyndafræði fréttamanna á fréttastofunni) eða velja álitsgjafa sem segja bara aðra hliðina.

Þetta er áberandi þegar fjallað er um bandarísk stjórnmál. Álitsgjafi fréttastofunnar í þeim efnum er Silja Bára Ómarsdóttir, prófessor í stjórnmálafræði en hún virðist vera fylgjandi demókrötum frekar en repúblikönum í stjórnmálum. Það virðist skína í umfjöllun hennar. Af hverju er hún bara spurð?

Í dag er frétt á RÚV um áhlaup FBI á heimili Donalds Trumps og virðist hún álita að það sé byggt á lögmætum hætti. "Heimildin (til húsleitar) þarf að hvíla á mjög skýrum vísbendingum um brot sem þarf að rannsaka,“ segir Silja." Hún sagði jafnframt: „Þetta er ferli sem er utan pólitíkurinnar. Forseti Bandaríkjanna vissi ekki af því fyrr en þetta kom í fréttum. Og vegna þess að hér er um að ræða fyrrverandi forseta og mögulegan forsetaframbjóðanda þá þarf þetta ferli að fara mjög varlega í gegn." Hvernig veit hún það? Hefur hún beinan aðgang að Hvíta húsinu og veit hún hverjir vita hvað innan starfsliðs þess? Hún er ekki eini álitsgjafinn sem virðist vera hlutdrægur.

En þetta er mikið álitamál. Jafnvel þótt Donald Trump hafi tekið skjöl með sér heim, þá skiptir máli hvaða skjöl það eru.  Einnig ber að hafa í huga að FBI hefði getað farið aðra leið en að gera áhlaup á heimili fyrrum Bandaríkjanna sem er einstakt í sögunni, en það er hreinlega að stefna skjölunum í gegnum dómstól. Athuga verður að Bandaríkjaforseti hefur sérstök forrétti og hann getur upp á eigið einsdæmi dæmt skjöl "secret" eða leyndarskjöl, m.ö.o. aflétt leynd af skjölum eða leyndarhjúpað þau.

Hún heldur einnig fram að forsetaembættið undir forystu Joe Biden hafi ekkert vitað. Það er afar vafasamt álit, en svona einstök aðgerð í sögu Bandaríkjanna hefur farið í gegnum dómsmálaráðherra sem heyrir undir forseta Bandaríkjanna og forstjóra FBI. Lágt settir embættismenn hefðu aldrei vogað sér að fara í svona aðgerð nema með leyfi æðstu ráðamanna og þá komum við að pólitíkinni.

Málið er með öllu pólitískt. Hvers sem er, með eða á móti Donald Trump, verður að viðurkenna að reynt hefur verið með öllum tiltækum ráðum að koma í veg fyrir að hann yrði forseti; hann feldur fyrir embættisglöp í embætti (tvisvar var það reynt) og eftir að hann lét af embætti. Sérstakur saksóknari var stefndur honum til höfuðs og hann fann ekkert.  Sérstök nefnd í Fulltrúardeildinni er í fullu starfi við að klína skít á DT og dæma hann fyrir landráð í sambandi við 6. janúar óeirðirnar.

Sem sagnfræðingi finnst mér óþolandi að þurfa að verja einn aðila, Donald Trump, og geri ég það nauðbeygður. Allir Bandaríkjaforsetar hafa sína galla og kosti, bæði sem einstaklingar og leiðtogar. Donald Trump er þar engin undantekning og hægt er gera langan lista yfir mistök og "strik yfir mörkin" sem hann hefur farið. En hann á sinn rétt til að vera dæmdur eftir leikreglum lýðræðisríkis rétt eins og aðrir.

En málið með Donald Trump er bara birtingarmynd á skiptingunni í bandarísku samfélagi. En svo virðist vera að réttarkerfið og stjórnkerfið í Bandaríkjunum er ekki lengur hlutlaust og þegar kerfið er notað í pólitískum tilgangi einum, einhliða af öðrum flokki landsins, er það stórhættulegt lýðræðinu í landinu.

Lýðræðið í Bandarikjunum skiptir okkur máli, því að BNA er forrysturíki lýðræðisríkja og ef það fellur, þá á lýðræðið almennt í heiminum erfiða tíma framundan.

Úrelt embætti forseta Íslands?

Ákveðið var að þegar lýðveldið var stofnað á Íslandi 1944 að stofnað yrði til embættis forseta Íslands í stað konungsdóms sem var hér frá 1918 en Danakonungur var hér konungur eins og allir vita. Embættið tók því mið af konungshefðum og nýtur forseti Íslands nokkuð af fríðindum og forréttindum. Lengi vel í formi skattleysis og hárra launa.  

Þegar einstaklingur hættir sem forseti Íslands, fer hann sjálfkrafa á eftirlaun það sem eftir er af lífi hans. Eftirlaunin eru ekki mikið lægri en forsetalaunin hans og ýmsar sponslur fylgja líka.

Í raun lifir forsetinn yfirstéttalífi í dag. Hann hefur bryta og matselju, húsumsjónarmann, bílstjóra, lögreglumann á vakt (lífvörður) og ókeypis húsnæði, fæði og ferðastyrki. Held að forsetinn taki ekki upp veskið á meðan hann er í embætti.

Hvað fáum við fyrir að hafa forseta?

Hlutverk forseta

• Þingsetning
• Staðfesting laga
• Nýársávarp
• Orðuveiting
• Móttaka og opinberar heimsóknir til erlendra þjóðhöfðingja
• Stjórnarmyndun (ef þingflokkar ná ekki saman um myndun ríkisstjórnar)þ

Ímynd forseta

• Sameiningartákn þjóðarinnar
• Verndari íslenskrar menningar
• „Landkynning“.

Allt eru þetta mikilvæg hlutverk en hver segir að forsetinn eigi að vera hlutverkalaus meirihluta ársins eða annað embætti gæti ekki tekið yfir störf forseta? Þetta virðist vera allt í höndum hvers forseta, hversu virkur hann er. Núverandi forseti sést varla á almannafæri og verður maður hissa þegar heyrist í honum.

Ég er hrifinn af fyrirkomulaginu sem í Finnlandi, Frakklandi og Bandaríkjunum, þar sem forsetaræði ríkir en forseti fer fyrir ríkisstjórn hverju sinni og skipar í hana fólki sem er ekki kosið en heldur skipað. Ekki gæti það verið verra fyrirkomulag en að ráðherrar Íslands sitji beggja meginn borðs, á Alþingi með löggjafarvald í vinstri hendi en í hægri framkvæmdarvald. Væri ekki best að forsetinn fái alvöru hlutverk en við látum sendiherra um ímyndunnarmál þjóðarinnar? Þetta sparar pening en forsetaembættið kostar mikið í rekstri.

 

 

Varnarmálastofnun Íslands aflögð - stjórnsýslan veit ekki hvað á að gera við verkefni hennar

Heimild: (Landhelgisgæsla Íslands Skýrsla að beiðni Alþingis Úttekt á verkefnum og fjárreiðum -  Skýrsla að beiðni Alþingis - Janúar 2022)

"Varnarmálastofnun, sem heyrði undir utanríkisráðherra, var lögð niður í árslok 2010, sbr. lög nr. 98/2010. Sú breyting var gerð á grundvelli niðurstöðu starfshóps um öryggismál og endurskipulagningu Stjórnarráðs Íslands sem fól m.a. í sér þá framtíðarsýn að málefni öryggis- og varnarmála yrðu á ábyrgð innanríkisráðuneytis. Af því varð aldrei og þótt innanríkisráðuneyti hafi starfað frá 1. desember 2011 til 30. apríl 2017 hefur utanríkisráðherra borið ábyrgð á framkvæmd varnarmálalaga allt frá því að þau voru sett og farið með yfirstjórn málaflokksins.

Þegar Varnarmálastofnun var lögð niður var ekki bundið í lög hvaða aðilar skyldu taka við verkefnum hennar heldur var ráðherra veitt heimild til að gera samninga um framkvæmd þeirra, sbr. 7. gr. a. varnarmálalaga.

Í desember 2010 undirrituðu þáverandi ráðherrar utanríkis- og dómsmála samkomulag um að Landhelgisgæsla Íslands og Ríkislögreglustjóri tækju við verkefnum og starfsfólki Varnarmálastofnunar frá og með 1. janúar 2011. Fjárveitingar sem ætlaðar voru til varnartengdra rekstrarverkefna yrðu færðar til innanríkis[1]ráðuneytis. Eftir sem áður yrði yfirstjórn málaflokksins hjá utanríkisráðuneyti.

Samkomu[1]lagið fól einnig í sér fyrirætlan um að gerður yrði samningur um verkefnin samhliða því sem lagður yrði grunnur að lögformlegri tilfærslu varnartengdra rekstrarverkefna frá utanríkisráðuneyti til innanríkisráðuneytis. Sem fyrr segir varð aldrei af slíkri breytingu á ábyrgðarsviði ráðuneytanna en sú bráða[1]birgðaráðstöfun að gera samninga um verkefnin milli þessara aðila festist í sessi.

Að mörgu leyti er um sérstaka tilhögun að ræða enda er ekki um hefðbundinn þjónustu- eða rekstrarsamning að ræða þar sem ríkið getur aflað hagstæðustu tilboða á markaði. Í umsögn fjármála- og efnahagsráðuneytis við drög að þessari skýrslu var bent á að þrátt fyrir það væri ekkert sem mælti gegn gerð slíkra samninga að því gefnu að skýr ákvæði væru um ábyrgð, hlutverk og upplýsingagjöf."

Það er ljóst að varnarmál Íslands eru olnbogabarn í íslenska stjórnkerfinu og mikil mistök að leggja niður fagstofnun eins og Varnarmálastofnun Íslands er. Ég hef margoft rætt um nauðsyn að hafa slíka stofnun og tínt til margar ástæður. Meðal annars þarf slík stofnun að sinna verkefnum á borð við:

1) Sjá um rekstur varnarmannvirka.

2) Samskipti við önnur NATÓ-ríki og framkvæmd varnaræfinga.

3) Rannsóknir og eigið mat Íslands á eigin varnarþörfum.

Skynsamlegt væri að Landhelgisgæslan félli undir valdsvið Varnarmálastofnunar Íslands enda de facto sinnir sinnir stofnunin framkvæmt ofangreinda þætti. En hvað hefur Landhelgisgæslan sjálf að segja?

"Landhelgisgæsla Íslands hefur lagst gegn hugmyndum í þá veru að varnartengd verkefni stofnunarinnar verði færð annað. Þeim hafi verið vel sinnt af hálfu Landhelgisgæslunnar og telur hann að stofnunin sé eðlilegur vettvangur samskipta við erlend hermálayfirvöld. Bæði hafi skipulag og starfsemi Landhelgisgæslunnar sambærilegan yfirbrag og þekkist meðal helstu samstarfsaðila auk þess sem meginhlutverk Landhelgisgæslunnar, þ.e. eftirlit ásamt leit og björgun í hafi, sé hluti af verksviði hermálayfirvalda nágrannalanda okkar, sbr. Landhelgisgæslu Noregs (Kystvakten).

Yfirstjórn utanríkisráðuneytis á öryggis- og varnarmálum er raunar mjög háð þeirri sérfræðiþekkingu sem byggð hefur verið upp hjá varnarmálasviði Landhelgisgæslunnar. Þau varnartengdu rekstrarverkefni sem Landhelgisgæslan sinnir krefjast mikillar sérhæfingar og eru skýrt afmörkuð bæði fjárhagslega og faglega frá öðrum þáttum í starfsemi stofnunarinnar. Meginþungi hennar fer fram á varnarsvæðinu á Keflavíkur[1]flugvelli þar sem framkvæmdastjóri og aðrir stjórnendur varnarmálasviðs hafa aðsetur. Líta mætti svo á að þegar Varnarmálastofnun var lögð niður á sínum tíma hafi henni í raun verið breytt í varnarmálasvið Landhelgisgæslu Íslands að að frádregnum þeim verkefnum sem voru færð til Ríkislögreglustjóra." Sjá ofangreinda skýrslu.

Mjög erfitt er að finna upplýsingar um framlög Íslands til varnarmála samkvæmt vergri þjóðarframleiðslu. Í flestum Evrópu-ríkjum er framlagið milli 1-2% en telja má að framlag Íslands sé langt undir 1% eða miðað við fjárlög 2018 nema heildarútgjöld Íslands til varnarmála um 1,9 milljörðum, en það er 0,07 prósent af landsframleiðslu..  Í skýrslu utanríkisráðherra 2019, er sagt að framlög til varnarmála séu um 2,2 milljarða króna. (Sjá: Skýrsla utanríkisráðherra um utanríkis- og alþjóðamál).

Ef Ísland eyddi sem svarar 2% af vergri þjóðarframleiðslu í varnarmál, væri framlagið um 50+ milljarðar og ef borið er við eyríki af stærð Íslands hvað varðar fólksfjölda, væru hér um 2600 manns undir vopnum (íslenskur her). Viðbrögð íslenskra stjórnvalda við stríð sem ný geysir í Austur-Evrópu, voru fálmkennd og ómarkviss. En skal treyst á Bandaríkin sem þó eru komin með hættulegan andstæðing, Kína, sem gæti gert þeim mikla skráveifu og jafnvel sigrað í stríði í Asíu.

 

Vanræksla Landhelgisgæslunnar - varðskipin eru of fá

Í raun hefur Landhelgisgæslan aðeins yfir að ráða tvö varðsskip. Þór og Freyju.  Týr er talinn með skipakost landhelgisgæslunnar en skipið er í raun ónýtt og er verið að reyna að selja það að því ég best veit. Svo hefur gæslan yfir að ráð tvo báta, Óðinn og M/S Baldur sem eru eins og áður sagði, bara bátar.

Í nýlegri skýrslu (sjá: Landhelgisgæsla Íslands. Skýrsla að beiðni Alþingis Úttekt á verkefnum og fjárreiðum. Skýrsla að beiðni Alþingis. Janúar 2022), kemur fram að Landhelgisgæslan telur að til þurfi að lágmarki þrjú varðskip til að sinna landhelgisverkefnum og tvö skip á sjó samtímis.

Kíkjum á skýrsluna:

"Útgerð varðskipa Kröfur um viðbragðs- og björgunargetu til leitar og björgunar byggja almennt á hafréttarsáttmála Sameinuðu þjóðanna og samþykktum Alþjóða siglingamálastofnunarinnar (IMO) og Alþjóða flugmálastofnunarinnar (ICAO).

Kröfur um björgunargetu skipanna taka mið af umfangi útgerðar og stærð þeirra skipa sem sigla við Ísland. Samkvæmt þeim þurfa varðskip m.a. að búa yfir að lágmarki 120 tonna toggetu. Í Landhelgisgæsluáætlun 2018−22 segir að fækkun varðskipa á sjó og útleiga á TF-SIF til erlendra verkefna hafi komið verst niður á eftirlits- og viðbragðsgetu á djúpslóð. Eftirlit sem og öryggis- og löggæsla á hafinu sé langt undir eðlilegum viðmiðum.

Landhelgisgæslan hefur talið nauðsynlegt að tvö varðskip séu á sjó árið um kring svo að varðskip geti brugðist við neyðarástandi hvar sem er innan efnahagslögsögunnar innan sólarhrings. Til að tryggja það þyrfti í raun þrjú skip í rekstri og fjórar áhafnir til að koma til móts við ákvæði kjarasamninga og þann tíma sem sinna þarf reglubundnu og ófyrirséðu viðhaldi skipa. Á tímabilinu 2018‒20 hafa tvö varðskip verið í rekstri, Þór og Týr, með einni áhöfn á hvoru skipi. Um er að ræða tvær 18 manna áhafnir en auk þess eru oftast 2−4 afleysingamenn í áhöfnum varðskipanna. Við skipulagningu úthalds er leitast við að hámarka fjölda úthaldsdaga á hvoru skipi innan ramma kjarasamninga.

V-Árin 2018−20 var að jafnaði eitt skip á sjó hverju sinni þó reglulega hafi þurft að hafa bæði Þór og Tý á sjó í einu. Við núverandi fyrirkomulag getur það tekið varðskip allt að 48 klukkustundir að komast á vettvang slysa eða óhappa innan efnahagslögsögunnar. Dómsmálaráðuneyti og Landhelgisgæslan telja að eftirlit með landhelginni, auðlindum og mengun sé ófullnægjandi. Á tímabilinu 2018‒20 voru Þór og Týr á sjó til skiptis yfir vetrarmánuðina. Á sumrin var hvort skip í höfn í 5-6 vikur vegna sumarorlofa. Þegar annað skipið var við landfestar sigldi hitt í tvær 17 daga ferðir með fjögurra daga inniveru á milli ferða. Þessir inniverudagar á sumrin voru einu dagarnir þegar ekkert skip var á sjó árin 2018−20 auk jóla og áramóta þegar áhafnir voru á bakvakt."

Þarf ekki að spýta í lófanna?