Umsátur Þjóðverja um Kænugarð árið 1941 og Rússa árið 2022

Fyrsta orrustan við Kiev var þýska nafnið á aðgerðinni sem leiddi til mikillar umkringingar sovéskra hermanna í nágrenni Kænugarðs (Kíev) í seinni heimsstyrjöldinni. Þetta umsátur er talið vera stærsta umkringing eða umsátur í sögu hernaðar (miðað við fjölda hermanna).

Aðgerðin stóð frá 7. ágúst til 26. september 1941, sem hluti af Barbarossa-aðgerðinni, það er innrás Öxulvelda í Sovétríkin. Í sovéskri hersögu er vísað til þess sem varnaraðgerð í Kiev, með nokkuð mismunandi dagsetningum 7. júlí - 26. september 1941.

Mikið af lið Rauða hersins á suðurvígstöðvum (undir stjórn Mikhail Kirponos) var umkringdur, en litlum hópum hermanna Rauða hersins tókst að flýja umsátursvæðið dögum eftir að þýsku flugherarnir mættust austur af borginni, þar á meðal höfuðstöðvar Semyon Budyonny marskálks, marskálks. Semyon Timoshenko og Nikita Khrushchev kommissari. Kirponos var fastur á bak við þýskar línur og var drepinn þegar hann reyndi að brjótast út.

Bardaginn var fordæmalaus ósigur fyrir Rauða herinn og fór jafnvel fram úr orrustunni við BiaÅ‚ystok–Minsk í júní–júlí 1941. Umsátrið leiddi til innilokunar 452.700 hermanna, 2.642 byssna og sprengjuvörpur og 64 skriðdreka, og aðeins 15.000 sem náðu að sleppa frá umsátrinu.

Á suðvesturvígstöðvunum varð manntjónið um 700.544 manns, þar af 616.304 drepnir, teknir eða saknað í bardaganum. 5., 37., 26., 21. og 38. her, sem samanstóð af 43 herdeildum, var nánast útrýmt og 40. her varð fyrir miklu tjóni.

Af hálfu nasista varð manntjónið samtals: 61.239, þar af létust
12.728, 46.480 særðir og 2.085 vantaði eða hurfu.

Það er því fróðlegt að sjá hveru illa rússneska hernum tekst að umkringja Kænugarð í dag samanborið við framgang nasista/Þjóðverja 1941. Gékk þeim betur við endurtöku borgarinnar? Kíkjum á endurheimt borgarinnar 1943.

Önnur orrustan við Kænugarð var hluti af miklu víðtækari sókn Sovétríkjanna í Úkraínu, þekkt sem orrustan við Dnieper, sem fól í sér þrjár hernaðaraðgerðir Sovéska Rauða hersins og eina gagnárás Wehrmacht, sem átti sér stað á milli 3. nóvember og 22. desember 1943 .

Í kjölfar orrustunnar við Kúrsk hóf Rauði herinn Belgorod-Kharkov sóknina og ýtti hersveit Erich von Mansteins suður aftur í átt að Dnieper ánni. Stavka, sovéska yfirstjórnin, skipaði miðvígstöðvunum og Voronezhfylkingunni að þvinga sér yfir Dnieper. Þegar þetta tókst ekki í október var átakið afhent 1. úkraínsku vígstöðinni, með nokkrum stuðningi frá 2. úkraínsku vígstöðvunum. 1. úkraínska vígstöðin, undir stjórn Nikolai Vatutin, tókst að tryggja sér brúarhöfða norður og suður af Kænugarði.

Manntjón Þjóðverja/nasista var 118.141 menn, þar af 28,141 drepnir, týndir eða teknir til fanga og 89,901 særðir eða veikir.

Sovétmenn misttu minni mannskap eða 16,992 menn, þar af 2,628 drepnir, 13,083 særðir og 1,281 týndir/horfnir.

Sama og í dag, þá lentu Þjóðverjar í miklum erfiðleikum vegna svöð og drullu á úkranísku sléttunni. Kannski ættu rússneskir hershöfðingjar að kíkja aðeins í sögubækur áður en haldið var af stað? Þess má geta að Napóleon lenti í sömu vandræðum 1813 í innrás sinni í Rússland sem reyndist í bókstaflegri merkingu vera svaðilför og drulluferð með þungaflutninga sína. Því er óskiljanlegt hvers vegna rússneski herinn fór ekki af stað strax í janúar þegar frost var enn í jörðu en nú er komið vor í Úkraníu. Fréttir berast nú af skriðdrekum föstum út um allt og þeir þurfi að halda sig á vegum og þar af leiðandi opin skotmörk.