Færsluflokkur: Utanríkismál/alþjóðamál

Sósíalismi og pólitísk réttrækni samkvæmt Margret Thatcher

Thatcher reyndist ekki bara vera góður stjórnmálamaður, heldur líka hugmyndafræðingur. Hún barðist við sósíalista drauginn fyrir nokkrum áratugum og við erum enn að fást við.

Látum Thatcher hafa orðið: Sósíalismi hefur til dæmis komið upp aftur á yfirborðið í tungumáli og áætlunum „hóparéttinda“. Ferlið hefur gengið lengst í Bandaríkjunum: þó mig gruni að ef Bretland væri svo vitlaust að kjósa Verkamannastjórn gætum við fljótt náð því.

Í Bandaríkjunum hafa slíkar áætlanir um jákvæða mismunun ekki aðeins orðið þung byrði á hvers kyns vinnuveitendum: með því að auka gremju meirihlutans í garð minnihlutahópa hafa þær einmitt þveröfug áhrif en ætlað er.

Nátengd þessari nálgun er hin þráhyggjulega pólitíska rétthugsun sem stofnar alvarlegum fræðimönnum í hættu í svo mörgum bandarískum háskólum. Hugtök eins og sannleikur og lygi, fegurð og ljótleiki, siðmenning og villimennska hafa verið afbyggð til að víkja fyrir dómum byggða á hugmyndafræði.

Niðurstöðurnar væru fyndnar ef afleiðingarnar væru ekki svona alvarlegar."
_____
22. nóvember 1996, Fr, Margaret Thatcher.
Nicholas Ridley minningarfyrirlestur.

Þessi orð eru sögð fyrir 28 árum og standa enn. Fólk sem byggir líf sitt og annarra á einskæri hugmyndafræði, getur aldrei lifað í raunheimum án árekstra.


Púðurtunnan 2024

Stríðsæsingarmenn víða um heim eru að hugsa sér til hreyfings. Nú hafa Norður-Kóreu menn breytt um stjórnarstefnu sem gerir þeim tilliástæðu til að hefja stríð án fyrirvara.  Sjá má þá stefnu strax í dag en fréttir berast af eldflauga "árásum" þeirra yfir suður-kóreskt landsvæði í dag.

Nú fer að vera síðustu forvöð fyrir Kínverja að fara af stað til að taka Tævan, því fyrirséð er að Joe Biden fer frá völdum í lok árs. Þar með lokast glufan þar sem veikur Bandaríkjaforseti er við völdin. Annars hafa þeir sagt að þeir miði við 2027 sem hertöku ár en það gæti verið blekking (annað ártal er 2049).

Líklegt er að Norður-Kóreumenn samræmi hernaðaraðgerðir sínar við hernaðaraðgerðir Kínverja. Það er því líkleg hætta á Asíustyrjöld og Miðausturlönd þar með talin.

Einhver er að egna Íran til beinna heraðarátaka með sprengjuárás í vikunni.  Líkur á allsherjar styrjöld í Miðausturlöndum eru miklar. Íranir opnuðu Pandóru boxið með því að hleypa meðreiðasveina sína á Ísrael. Enginn bjóst við svona "góðum" árangri Hamas liða í Ísrael og Ísrael her ekki heldur. Hætta er á að ráðist verði á Jemen ef Hútar halda áfram að ógna siglingaleiðir framhjá landinu.

Það hyllir hins vegar undir stríðslok í Úkraníu á árinu, það verður vopnahlé, ekki friðarsamningar, líkt og í Kóreustyrjöldinni. Fjármagnið til stríðsrekstur klárast á árinu fyrir Úkraínumenn. Repúblikanar eru búnir að missa áhugan á stríðinu og þeir halda um budduna í Fulltrúardeild Bandaríkjaþings. Ef Donald Trump tekur við völdin, eru líkur á að friðvænlegra verði í heiminum en það væri ekki fyrr en í upphafi árs 2025 en það er of seint.

Hætta er á smáátökum á Balkansskaga. Serbar gætu farið af stað með Kósóvó í ljósi sigurs Rússa í Úkraínustríðinu.  Bosnía og Herzegóvína er ennþá púðurtunna.

Þetta gerist þegar valdajafnvægið raskast í heiminum þegar eitt hernaðarveldið veikist pólitískt. Bandaríkin eru ennþá hernaðarveldi og verða það næstu áratugi. Bandaríska öldin er því ekki á enda, þótt pólitískt og efnahagslegt vægi þeirra í heiminum minnkar. Eina sem getur fellt þau er borgarastyrjöld.

 


Ættbálkahyggja er sama og íslensk frændhygli

Þetta kemur í hug þegar ráðið er í stöður á vegum hins opinbera. Yfirleitt eru slíkar ráðningar vel faldnar og umsækjendur (oft jafnvel ekki umsækjendur, þeir eru bara sóttir af þeim skipa þá í starfið)með einhverja hæfileika eða menntun sem skipaðir eru í starfið.

Nýverið var ráðið í starf sendiherra Íslands í Washington og telst sú staða vera toppstaða meðal íslenskra sendiherra, á meðan skipan í stöðu í Moskvu vera hálfgerð útilega. Fyrir var ágætur sendiherra í starfinu, kona ein sem er erindidreki að atvinnu og hafði unnið sig upp í stöðuna.

En hvað er ættbálkahyggja eða frændhygli eins og þetta er kallað í daglegu máli? Af hverju er hún hættuleg?  Einfaldasta gerðin af henni er arfgengt furstadæmi. Prins erfir konung. Prinsinn getur verið algjörlega óhæfur til að gegna starfið og oftast er hann það. Þetta skipti máli er aðeins konungsdæmi voru til í Evrópu en í dag skiptir það engu máli, því kóngar og drottningar hafa aðeins táknræn völd. En þetta er hættulegt í nútíma lýðræðisríki, þar sem framfarir byggjast á að þeir stýra ríkinu hafi hæfileika að gegna þær stöður sem til þarf að reka ríkið.

Skilgreining: Ættbálkahygga er ástand þess að vera til sem ættkvísl, eða mjög sterk tilfinning um hollustu við ættbálkinn þinn, mjög sterka hollustutilfinningu við pólitískan eða félagslegan hóp, þannig að þú styður þá hvað sem þeir gera.

En ljóst er að ættarhyggjan er ein af stóru eyðileggingaöflum sögunnar. Þegar kynþátta-, trúar-, þjóðernis- eða ættingjatengsl hafa yfirbugað öll sjónarmið um verðleika og hollustu við hið stærra samveldi, þá leiðir flokkastefna til ofbeldis, ofbeldis til glundroða og glundroða til enda ríkisins sjálfs.

Tökum dæmi. Yfir 1.000 borgríki Grikklands til forna þróuðu aldrei hugmynd eins og rómverska hugtakið natio, eða þjóðerni. Aftur á móti voru margar mismunandi þjóðir bundnar sameiginlegri hollustu við Róm.

Pan-hellenismi - hugmyndin um að borgríkin væru sameinuð af sameiginlegu tungumáli, staðbundnum og trúarbrögðum - náði aldrei að slá
gríska ættbálkstrú út. Sú flokkahyggja er ástæðan fyrir því að ættkvíslir og heimsveldi, sem voru á valdi erlendra ríkja, lögðu að lokum undir sig borgríkin.

Flest Mið-Austurlönd og Afríka eru enn þjáð af ættbálkahyggju og það stendur þeim fyrir þrifum. Í Írak lítur embættismaður á sjálfan sig fyrst sem sjíta eða súnníta frekar en Íraka og hagar sér í samræmi við það. Fyrsta tryggð Kenýamannsins er við ættbálk frænda hans frekar en nafnlausan Kenýamann.

Afleiðingin er óhjákvæmilega ofbeldið sem sést á stöðum eins og fyrrum Júgóslavíu, Rúanda, Sýrlandi eða Írak. Hin öfgakennda sögulega lækning fyrir ættbálkahyggju er oft grimmd heimsveldisins. Heimsveldi Ottómana, Austurríkis-Ungverjalands og Sovétríkjanna voru öll fjölþjóðleg, en þau voru líka miskunnarlaus í að berja niður uppreisn hópa með því að reyna að bæla niður (eða jafnvel eyðileggja) öll trúarbrögð, tungumál og sjálfsmynd minnihlutahópa.

Ótti við ættbálka og fjölbreytileika er ástæðan fyrir því að stór hluti Asíu takmarkar fjölda innflytjendur, þveröfug stefna á við Vesturlönd og Ísland þar á meðal. En aftur að stærra samhenginu.

Vissulega getur Bandaríkjamaður, Mexíkói eða Úgandamaður sem flytur til Japans, Kína eða Suður-Kóreu, ekki auðveldlega lýst því yfir að hann sé fullgildur ríkisborgari í ættleiddu landi sínu. Í slíkum löndum myndi útlit eða trúarbrögð innflytjenda taka við af nýju þjóðernistengslum hans.

Samt eru flestir Asíubúar afsökunarlausir um hvað Vesturlandabúar gætu merkt chauvinisma, ef ekki rasisma. Þeir hafa enga löngun í bræðslupottinn sem Vesturlönd eru æst í að mynda og alls ekki salatskálina. Svo virðist sem þeir trúa því að ávinningurinn af því að auðga menninguna með mismunandi hætti matar, skemmtunar, tísku og listar sé minni en á móti kostnaður við flokkaskipti og óeiningu af völdum fjölbreytileika sé meiri. Ekki þessi virði og beinlínis hættulegt einingu ríkisins.

Mexíkó, til að taka annað dæmi, hefur sett í stjórnarskrá sína ákvæði um að innflytjendur megi ekki skerða „jafnvægi lýðfræðinnar“ – skrifræði orðalag fyrir að vilja ekki of margir koma inn í Mexíkó sem líta ekki út eins og mexíkóskir ríkisborgarar. Engin furða að mexíkósk stjórnvöld líti á ólöglegan innflytjendur sem glæpsamlega eða afbrotamenn. Fáir Afríku-Bandaríkjamenn eða bandarískir hvítir gætu flutt til Mexíkó og raunhæft búist við því að verða nokkurn tíma fullgildir borgarar Mexíkó í félagslegu, menningarlegu og pólitísku tilliti.

Bandaríkin eru að mestu leyti undantekning frá þeirri alþjóðlegu reglu að stjórnvöld leitast við að viðhalda einsleitni, ekki rækta fjölbreytileika, þegar það er mögulegt.

Þótt þau hafi upphaflega verið stofnuð af enskumælandi fólki að mestu leyti frá Bretlandseyjum, var einstök stjórnarskrá Bandaríkjanna tilraun til að víkja ættbálknum undir ríkið. Það var vissulega langt ferli þar sem Afríku-Bandaríkjamenn eða bara svartir, Rómönskubúar, Suður-Evrópubúar, Austur-Evrópubúar og ekki Vesturlandabúar voru hægt og rólega innlimaðir að fullu í ríkið. Tungumál og menning innflytjandans  var skilin eftir í heimalandinu. Á leiðinni mættu þeir oft trúarlegri og þjóðernislegri mismunun og þaðan af verra.

Nú virðist vera breyting á þessu samkvæmt núverandi stefnu Joe Bidens. Milljónir manna er leyft að fara yfir galopin landamæri Bandaríkjanna og engin tilraun gerð til að reyna að gera þetta fólk að Bandaríkjamönnum, en menn gleyma að í Bandaríkjunum er engin fjölmenningastefna í gangi, bara bandarísk menning sem á að ríkja og enska sem eina tungumál landsins. Ríkisborgararétturinn þar með gengisfeldur í höndum demókrata.

Enn og aftur, eðlislæg rökfræði Bandaríkjamanna var að hunsa "ættbálkahyggju" og einblína á verðleika einstaklingsins og ríkisborgararétt sem grundvallaréttindi. Niðurstaðan var tvíþætt: tilkoma meiri hæfileika óhindrað af kynþátta- og trúarlegum hindrunum, og stöðug meðvitund um að einstaklingsbundin sjálfsmynd ætti ekki að troða niður pólitískri einingu. Ef það gerðist myndi slík ættbálkahyggja leiða til ofbeldis, óöryggis og almennrar fátæktar.

Það eru sögulegar ástæður fyrir því að sjálfsmyndapólitík hefur aldrei haldið uppi ríki og leiðir að lokum aðeins til gleymsku sögunnar.

Það er erfitt að viðhalda ströngum kynþátta- og trúarlegum hreinleika hjá þjóð þar sem ættbálkahagsmunir keppa – án þess að grípa til aðskilnaðarstefnunnar, ofbeldis eða þjóðernis- og kynþáttahugmynda sem hrekja siðmennskuna úr sessi.

Sjálfsmyndapólitík er andstæðingur verðleika og oft órökrétt: Ættbálknum (hér er átt við frændhygli) er illa við hlutdrægni gegn ættbálka, jafnvel þar sem hlutdrægni er það sem ýtir undir kröfur ættbálksins sjálfs.

Rökfræði sjálfsmyndapólitík er alræðisleg og eyðileggur einstaklingshyggju, fortíð og nútíð. Þegar sagan er ekki túlkuð sem harmræn saga einstaklinga sem eru lentir í slæmum og góðum málefnum, heldur einfaldlega sem ákveðin melódrama kynþáttar eða kyns, þá verður skráning einstaklings tilgangslaus í gangverki sögunnar. Fólki er minnkað í nafnlausan fjölda eða hópa í nokkuð konar sovésku gúlagi.  

Að lokum eyðileggur ættbálkahyggjan almenn lög og réttarkerfi með sértækri ógildingu. Ef tilteknir ættbálkar  telja sig vera undanþegna alríkislögum, skapast glundroði.

Til umhugsunar:

Var rangt af utanríkisráðherra að ráða aðstoðarkonu sína fyrrverandi í háttsett embætti?  Er þetta ein helsta ástæða fyrir að íslenskt þjóðfélag hefur verið illa rekið síðan lýðveldisstofnun? Eiga pólitískar ráðningar rétt á sér í embættisráðningu? Er utanríkisráðherra að gefa íslenskum borgurum og kjósendum langt nef? Hann vissi fyrirfram um viðbrögðin en gerði samt.

Og annað sem er nátengt frændhygli en það hópræði. Mega stjórnmálamenn yfirfæra pólitíska hugmyndafræði um kyn og kynjaskiptingu eða hópa og skipa samkvæmt því í stjórnir einkarekina fyrirtækja? Eiga einkarekin fyrirtæki ekki rétt á að ráða hæfasta einstakinginn í starf sem auglýst er?

Er ríkið ekki bara komið langt út fyrir valdsvið sitt á öllum sviðum og gerir það vegna þess að enginn mótmælir og allir láta ríkisvaldið ganga sífellt á réttindi sín? 


Kjörgengi Trumps hafnað - verður samþykkt í Hæstarétti Bandaríkjanna

Demókratar reyna sem þeir geta að koma í veg fyrir kjörgengi Donalds Trumps í eigin flokki. Þeim verður ekki kápan úr klæði, því að Hæstiréttur Bandaríkjanna er skipaður að mestu af repúblikönum, sex af níu dómurum. 

Auk þess er það ólögleg að koma í veg fyrir gjörgengi hans samkvæmt stjórnarskrá landsins. Demókratar eru þarna að notast við lög sett voru í kjölfar bandarísku borgarastyrjaldarinnar sem áttu við um uppreisnarmenn.

Donald Trump gerði ekki uppreisn og hefur ekki verið ákærður fyrir uppreisn varðandi 6. janúar uppþotið. Hann telst því saklaus uns sök sannast. Það er þegar búið að reyna að hanka hann á 6. janúar málinu, með ákæru Bandaríkjaþings með embættismissir ákæru (e. impeachment) og þar var hann sýknaður.

Bandaríkjaforseti nýtur vissrar friðhelgi í starfi. Trump var formlega í starfi til 20. janúar en meinta uppreisn var 6. janúar. 

Það verður því þórðargleði í herbúðum Demókrata og fjölmiðla sem eru undir þeirra valdi, en hún mun ekki standa lengi.  Því að þegar Hæstiréttur Bandaríkjanna hefur úrskurðar Trump í vil, falla allar aðrar ákærur um koll.

Öll óþverabrögð hafa verið reynd til að fella Trump, sem ekki hafa sést áður í sögu Bandaríkjanna, að kjósendur, sem eru óvitlausir, munu ekki kyngja því þeigandi og hljóðalaust. Ef ekki Trump sem verður næsti forseti, þá annar repúblikani.  Trump fer reyndar með himinskautum í skoðanakönnunum og í öllum sveifluríkjum, er hann með afgerandi forystu.

Demókratar eru að gera slíka atlögu að lýðræði Bandaríkjanna að það vekur hroll andstæðinga þeirra og hlutlausra aðila. Æðsti dómstóll hvers lands, eru ekki dómsstólar landsins, heldur fólkið í landinu sem kýs í lýðræðiskosningum og það er endanlegur úrskurður um hæfni eða sekt.

Atgangurinn hefur verið svo mikill, að hlutlausir aðilar sem fylgjast með, neyðast til að ganga í lið Trumps.

Þeir sem gagnrýna Trump eru þar með að viðurkenna wokisma og stefnu vinstri afla í Bandaríkjunum. Þau eru komin svo langt til vinstri á litrófi stjórnmála, að Demókrataflokkurinn er ekki lengur miðju eða rétt til vinstri stjórnmálaflokkur, heldur hreinræktaður sósíalistaflokkur sem VG eða Samfylkingin gætu samsamað sig við.

Trump er söguleg persóna, líkt og Ronald Reagan á sínum tíma. Menn hafa kannski gleymt því að Reagan var mjög hataður af andstæðingum sínum, en jafnvel hann var ekki eins hataður og Trump. Og af hverju þetta hatur?  Fyrir utan það að hann rakkar andstæðinga sína niður í ræðum eða kemur með kvikindalegt tvít? Jú, hann breytti gengi Repúblikanaflokksins sem var á leiðinni niður í niðurfall sögunnar. Fyrirséð var að flokkurinn hafði tapað varanlega fylgi minnihlutahópa og kvenna. Í stefndi að Demókrataflokkurinn yrði við völd um ófyrirséða framtíð. Til sögunnar kom Trump.

Trump bjó til nýjan flokk úr Repúblikanaflokknum og ótrúlega en satt, honum hefur tekist að ná til stærstu minnihlutahópanna, sem eru svartir og latínó fólks.  Fylgi Trumps meðal svartra er komið upp í 22% sem er sögulegt og Demókratar vita sem er, án stuðnings svartra, nær flokkurinn ekki kosningum.

Flokkur Trumps er grasrótarflokkur, fylgið kemur frá almennum kjósendum flokksins. Eiginlega hefur verið mesta andstaðan við hann innan forystu flokksins, en nú hafa kjósendur skipt þeim út í kosningum eða þeir ekki boðið sig aftur til embættis (vita hver niðurstaðan verður).  Þetta fólk kallast Rhino og þar var öldungadeildarþingmaðurinn Mitt Romney fremstur í flokki og kjósendur höfnuðu í forsetakosningum, enda sannkallaður Rhino (Republikan in name only), líkt og forystamenn Sjálfstæðisflokksins eru bara Sjálfstæðismenn í orði kveðnu en selja sig hæstbjóðenda í næstu ríkisstjórnarmyndum.

 


Er Aserbaídsjan að koma í veg fyrir að Íran blandi sér í átökin Ísrael-Gasa?

Blogg höfundur stóð í þeirri meiningu að hann hefði séð alla þræðina í flókinni stöðu Miðausturlanda en svo er ekki. Honum var til dæmis ekki kunnugt að Ísraelmenn eru bandamenn Aserbaídsjana og hafa í gegnum tíðina keypt olíu af þeim.  Einnig að Aserbídsjanar eru óvinir Írana og standa í deilum við þá. Ísraelmenn gætu gert loftárásir frá Aserbaídjan yfir á Íran.

Deilur um aðgang að Kaspíahafi hafa staðið milli þessara nágrannaríkja. Lagaleg staða Kaspíahafsins hefur verið uppspretta deilna meðal strandríkjanna við Kaspíahafið, þar á meðal Aserbaídsjan og Íran. Ágreiningur um afmörkun landamæra Kaspíahafs og skiptingu auðlinda þess hefur verið rædd í samhengi við alþjóðalög.

Þjóðernisleg og menningarleg tengsl eru mikil. Aserbaídsjan hefur umtalsverða þjóðernibrot í Íran og það hafa verið söguleg tengsl milli aserbaídsjanska samfélagsins í Íran og Aserbaídsjan. Einstaka sinnum hafa menningar- og þjóðernismál komið upp á yfirborðið, en bæði löndin hafa almennt reynt að stjórna þessum viðkvæmu máli. Aserbídsjanar í Íran eru taldir vera um 17 milljónir (Wikipedia: 12-23 milljónir) og búa í héruðum Írans við landamæri Aserbaídsjan. Talið er, ef Íranar ákveða að fara í átök við Ísrael, gætu Aserbídsjanar gert tvennt í stöðunni. Annars vegar lagt undir sig héruðin í Íran sem hafa Aserbídjana, mjög stórt svæði en hins vegar lagt undir mjóa landræmu í Armeníu sem aðskilur landið frá Nagorno-Karabakh og sameinast þar með Nagorno-Karabakh. Kíkjum á þá deilu.

Nagorno-Karabakh deilan. Þó að Nagorno-Karabakh átökin snerti fyrst og fremst Aserbaídsjan og Armeníu, hafa Íranar hagsmuna að gæta á svæðinu. Átökin geta haft áhrif á víðara Suður-Kákasus-svæðið og Íranar hafa lýst yfir áhyggjum af stöðugleika norðurlandamæra sinna. Þeir hafa því stutt Armena gegn Aserbaídsjan með vopnasendingum og fjársendingum.

Íran er fjölbreytt land og stórt með ýmsum þjóðernishópum, þar á meðal Persum, Kúrdum (8-9 milljónir í Íran), Aröbum, Baloch fólkið og Aserbaídsjanum. Mesta hættan er af þeim síðastnefndu í krafti fjölda þeirra en Kúrdar vilja líka frelsi.  Kúrdar hleypa líka á milljónum í Íran en þeir eru sagðir stærsta þjóðarbrotið í Miðausturlöndum án heimalands. Þeir ráða svæðum í Sýrlandi en hafa ekkert formlegt ríki og eru líka fjölmennir í Tyrklandi og eru þjóðarbrot í Írak.

Bashar al-Assad, forseti Sýrlands, hefur háð borgarastyrjöld síðan 2011 og ræðu í dag aðeins yfir 63% af formlegu landsvæði Sýrlands en Kúrdar ráða yfir umtalsverðu stóru svæði. Hann er því ekki líklegur til að blanda sér í stríð Ísraelmanna. Heldur ekki Hezbollah sem að vísu ráða yfir stórum her og vopnabúri, en þeir ættu þá, ef þeir færu af stað, hættu á loftárásum Bandaríkjaflota og innrás Ísraelshers.  Seinast er Ísrael fór inn í Líbanon, fór landið ansi illa út úr því.  Líbanar vilja heldur ekki stríð, þeir eru gjaldþrota og hafa ekki enn jafnað sig á (borgara)stríðum síðastliðna áratuga.

Náin samvinna er með Egyptum og Ísraelmönnum og báðar þjóðirnar eru óvinir Hamas hryðjuverkasamtakanna. Egyptar vilja ekki fá 2,2 milljónir Palestínu-Araba frá Gasa inn á Sínaí skagann en þar búa bara um 600 þúsund Egyptar en þar eru þeir að glíma við hryðjuverkasamtök hliðholl Hamas á skaganum.

Egyptar vita sem er, að Hamas nýtur um stuðnings 70-80% Palestínumanna, bæða á Vesturbakkanum og Gasa, samkvæmt skoðanakönnunum sem gerðar hafa verið undanfarnar vikur. Þrátt fyrir stríðið við Ísrael. Hætta yrði á borgarastyrjöld í Egyptalandi en ástæður þess, verður ekki farið út í hér.

Enn er stríðið í Gaza aðeins staðbundið en helsta áhættan eins og staðan er í dag, er að Palestínu-Arabar á Vesturbakka blandi sér í átökin.  En vegna þess að Ísraelmenn hafa bútað Vesturbakkann upp og þar eru margar landnemabyggðir gyðinga, ólöglegar samkvæmt ályktunum Sameinuðu þjóðanna, eiga Vesturbekkingar erfitt um drátt með sókn á hendur Ísraelmanna. Smá skærur eiga sér þó stað.

Svona er staðan í dag. Það er kannski ekki eins ófriðlegt og virtist í fyrstu á svæðinu en það kraumar undir og ein mistök geta....


Staða Rússlands

Ian Bremer (sjá slóð að neðan), er að reyna að ná skilningi á stefnu Rússa síðan Pútín tók við. En hann athugar ekki að Pútín er að fylgja stefnu Rússa sem hófst með Ívan hinn grimma sem mistókst að mestu ætlunarverk sitt en Pétur mikli tókst. Núverandi utanríkisstefna Rússa er því 300 ára gömul og sovét tímabilið hluti af því enda lá valdið í Moskvu og í Rússlandi.

Í Sovétríkjunum var reynst að koma í veg fyrir að ríkjasambandið myndi liðast upp og héldist saman á upplausnartímum með því að færa til þjóðir innan vébanda þess. Það eru því rússnesk þjóðarbrot alls staðar í fyrrum ríkjum Sovétríkjanna, þar á meðal í Úkraínu og þetta skapar vanda og spennu.

Míkhaíl Gorbasjov, árið 1985, reyndi að bjarga heimveldinu og kommúnistaflokknum með þremur aðferðum;  efnahagsumbætur (Perestroka) sem er í raun sú leið sem Kínverjar fóru. En þá gerði Gorbbasjov tvenn mistök, hann opnaði á frjálsar stjórnmálaumræður með Glasnost (sem Kínverjar gerðu ekki og Pútín hefur í raun lokað á óbeint), og Khozraschyot sem er afnám miðstýringar valdsins. Við það braust út þjóðernis vakning meðal íbúa hinna 15 ríkja Sovétríkjanna. Þeir sem þekkja mátt þjóðernishyggjunar, vita að andi töfralampans er þar með kominn út og fer ekki auðveldlega inn aftur. Enda gerði hann það ekki og aðeins sex árum síðar liðugust ríkin í sundur árið 1991, að mest friðsamlega en afleiðingarnar gæta enn.

Stríðið í Úkraínu er afleiðingin af þessu og hófst 2014 og stendur enn og er stórstyrjöld. Önnur átök hafa einnig brotist út. Málið snýst ekki bara um samskipti Rússlands við fyrrum ríki Sovétríkjanna, heldur einnig að halda rússneska ríkjasambandinu saman enda ótal mörg þjóðarbrot innan Rússlands sjálfts. Rennum yfir helstu átökin síðan fall Sovétríkjanna.

Byrjum á Tsjetsjníu (Rússland) og teljast vera innanlandsátök. Átökin í Tsjetsjníu hafa staðið yfir í nokkra áratugi, með tveimur stórum stríðum á tíunda áratugnum. Frá því snemma á 20. öld hefur verið viðvarandi uppreisn á lágu stigi, með stöku ofbeldisbrotum. Þetta er jaðarsvæði Rússlands og bráðnauðsynlegt til að stöðva sóknir úr suðri en það komst á vald Rússlands í Kákasus stríðunum svonefndu á 19. öld. Þetta er tappi sem Rússar munu aldrei taka úr baðkarinu.

Georgía, heimaríki Stalíns hefur verið óþægur ljár í vegi Pútíns. Styr hefur staðið um Suður-Ossetíu og Abkasí. Árið 2008 tóku Georgía og Rússland þátt í stuttu stríði um losunarhéruð Suður-Ossetíu og Abkasíu. Rússar viðurkenndu sjálfstæði þessara svæða, sem leiddi til áframhaldandi spennu.  Georgíumenn urðu að sætta sig við vald Moskvu.

Úkraínustríðið hófst í raun með töku Kríms. Árið 2014 innlimuðu Rússar Krímskaga eftir umdeilda þjóðaratkvæðagreiðslu. Þessi ráðstöfun leiddi til áframhaldandi spennu milli Rússlands og Úkraínu. Krím hefur meira eða minna tilheyrt Rússlandi síðan á 17. öld og aldrei Úkraínu, nema þegar Úkraínumaðurinn Krústjev ákvað að tengja skagann við Úkraníu á sjötta áratug 20. aldar. Þetta skipti engu máli þá enda bæði Úkraníu og Rússland í sama ríkjasambandi. Fyrir innlimun voru Rússar um það bil 58-60%,Úkraínumenn um það bil 24-25% og Krímtatarar um 12-13%. Aðrir þjóðernishópar: Þar á meðal Hvít-Rússar, Krím-Karaítar, Armenar og aðrir, sem eru hlutfallið sem eftir er.

Donbass svæðið í Austur-Úkraína. Átökin í Austur-Úkraínu, einkum í Donetsk- og Luhansk-héruðunum, hófust árið 2014. Aðskilnaðarhreyfingar sem eru hliðhollar Rússum lýstu yfir sjálfstæðum lýðveldum, sem leiddi til flókinna átaka þar sem Úkraínu, Rússland og aðskilnaðarsveitir hliðhollar Rússlandi tóku þátt. Eins og staðan er í dag, eru Úkraínumenn búnir að tapa stríðinu. Rússar þurfa bara að bíða eftir að Trump komist til valda eða annar Repúblikani og samið um frið á "einum degi" eins og gorgeir Trump heldur fram. Stuðingurinn er þegar farinn en Bandaríkjaþing hefur lokað á allar fjárveitingar til stríðsins og án fjár og vopna frá BNA, er stríðinu lokið.

Moldóva - Transnistria: Uppreisnarsvæðið Transnistria, þar sem aðallega eru rússneskumælandi íbúar, hefur verið uppspretta spennu. Ástandið er enn óleyst þar sem Transnistria sækist eftir viðurkenningu sem sjálfstætt ríki.

Armenía og Aserbaídsjan og baráttan um  hið umdeilda svæði Nagorno-Karabakh. Árið 2020 braust út stutt en ákaft stríð milli Armeníu og Aserbaídsjan um Nagorno-Karabakh-svæðið. Aserbaídsjan, með stuðningi Tyrkja, náði aftur yfirráðum yfir verulegum hlutum svæðisins. Og nú var þjóðarbrot Armena hrakið á flótta, um 100 þúsund manns hafa flúið svæðið eftir tap Armeníu hers en Armenar gerðu þau mistök að halla sér að Vesturlöndum við litla hrifningu Pútíns og því stöðvaði hann ekki sigurgöngu Aserbaídsa.  Armenía er með formleg samskipti við ESB og NATÓ.

Og ástandið í Mið-Asíu. Þótt lönd í Mið-Asíu hafi almennt verið stöðugri, hafa einstaka atvik og spennu komið upp í tengslum við landamæradeilur, þjóðernismál og pólitískan stöðugleika. Víða kraumar undir.

Þetta er því gríðarlega flókið púsluspil sem Pútín er vinna úr. Spurningin er, viljum við að Pútín tapi? Hvað gerist þá? Borgarastyrjöld í Rússlandi? Erum við búin að gleyma borgarastyrjöldina sem braust út í Rússlandi í miðri fyrri heimsstyrjöld og breytti heiminum varanlega?

Áður en menn vaða hér inn á athugasemdakerfið, í liði með einhverjum eða móti sem þeim er guðs velkomið, þá er vert að benda á að hér er ekkert verið að verja og hvetja til stefnu Pútíns, bara benda á geopólítíkina sem eins og komið hefur verið hér ínn á, sem er meira en 300 ára gömul stefna. Þetta er sagnfræðilegt yfirlit, söguskýring.

Hér kemur mín skoðun. Ég persónulega tel að þetta stríð er algjör mistök, diplómatísk mistök æðstu ráðamanna (sérstaklega stjórnar Bidens sem las ekki rétt í stöðuna). Enginn raunverulegur árangur verður af þessu stríði, nema undirstrikun þess að Rússland er enn stórveldi og getu þess að hlutast til um innanríkismál gervihnattaríkjanna í kringum sig.

Við leysum ekki deilur stórvelda með að slíta á diplómatísk samskipti sem Íslendingar gerðu í raun með lokun sendiráða. Og við gerum það ekki með að loka á diplómatísk samskipti við Ísraelmenn eða Palestínumenn. Því þegar menn hætta að tala saman, byrja vopnin að öskra.

Putin’s war


Að eiga erfitt með stiga er merki um elliglöp

Sjá má þetta hjá Joe Biden sem er sífellt að detta, líka við að fara upp stiga.

Þetta lítt þekkta einkenni getur bent til þess að um elliglöp sé að ræða

Hér má sjá Joe Biden í frjálsu falli...

Og önnur merki eru ruglingur í tali og háttum....sjá hér 

Creepy, Cringe and Confused: The Decline of Joe Biden

Fyrie utan það að karlinn er gjörspilltur og litlar líkur eru á að hann verði í forseta baráttunni á næsta ári. Hann hefur líka verið sakaður um óviðeigandi hegðun... 


Tucker Carlson næsta varaforsetaefni Donalds Trumps?

Melaina Trump virðist vera að berjast fyrir því. Ef svo verður, þá á Trump næsta víst forsetastólinn.

Carlson er geysi vinsæll í Bandaríkjunum, jafnvel vinsælli en Trump og ekki með eins marga galla og karlinn. Hann er rökfastur og virðist deila sömu heimsmynd og Trump. Það sem gæti komið í veg fyrir það að hann gefi sig í slaginn er hann sjálfur og stuðningsmenn Trumps sumir óttast að hann skyggi á karlinn.

Besta við þá báða er að þeir eru friðarsinnar, vilja ekki fleiri stríð. Bandaríkin eru í djúpum skít þessi misseri, stór skuldug og allir innviðir illa farnir. Þeir myndu einbeita sér að innanlandsmálum.

https://fb.watch/oQ9qCD62GF/?


Stríðinu í Úkraínu er lokið

Bandaríkjaþing er í raun búið að loka á fjárveitingar í stríðsreksturinn í Úkraínu. Öldungadeildin felldi frumvarp fyrir meiri fjárveitingu.  Í Fulltrúardeildinni er enginn meirihluti fyrir fjáraustur í stríðið. Án fjármagn frá Bandaríkjunum er ekki hægt að halda stríðinu áfram. Efnahagur landsins er í rúst og rekinn af fjármagni frá erlendum ríkjum.  Rússar hins vegar eru með stríðstólaframleiðslu sína í yfirsnúningi en þar sem þeir geta sjálfir framleitt vopn, eru þeir ekki háðir vopnasendngum erlendis frá, þótt þeir hafi fengið vopn frá vinaþjóðum.

Aðeins Vesturlönd styðja áframhaldandi stríð en annars staðar í heiminum er stuðningurinn lítill eða enginn. Jafnvel getur Ungverjaland lokað á fjárveitingu frá ESB.

Tekið var á móti Pútín eins og þjóðarhetju er hann ferðaðist frjálst um Miðausturlönd nýverið. Hann verður ekki meðhöndlaður eins og stríðsglæpamaður, ekki frekar en Bandaríkjaforsetar. Til þess er Rússland of öflugt.  Smá peð eins og Serbíuforseti og aðrir karlar lenda hins vegar í stríðglæpa réttarhöldum.

Ætli menn séu ekki að reyna að semju um frið á bakvið tjöldin og grátbiðja Rússa um að taka ekki meira en 20% af landinu, Donbass héruðin. 


https://fb.watch/oN_L2papQk/?


Af hverju hatar öfga vinstrið Ísraelmenn?

Skýringin er einföld. Aldargamlir fordómar sem fylgt hafa gyðingum síðan þeir hófu útlegð sína frá landinu helga eftir stríð þeirra við Rómverja sem hófst 66 e.Kr. stóð til 136 e.Kr. Eftir það dreifðustu þeir (voru dreifðir fyrir) um gamla heiminn og náðu jafnvel alla leið til Indlands. Flestar þjóðir þekkja því til gyðinga og gyðingdóms af eigin hendi.  Þeir eru ef til vill þekktasta þjóð í heimi og eingyðistrúin hófst hjá þeim. Kristni og íslam draga sína trúardrætti til gyðingsdóms og því litast afstaða iðkenda þessara trúarbragða af þeirri ástæðu til þeirra.

En fordómar og hatrið sem nú viðgengst gagnvart nútíma gyðinga og Ísraelmenn, má rekja til stofnunar og viðgangs Ísraelsríki.

Gyðingar eru gáfaðir, greindarvísitala almennt há og þeir margir hverjir vel menntaðir. Þeim hefur því tekist að skapa landbúnaðar paradís á sínum litla landskika sem þeir ráða yfir, á meðan nágrannaríkin ráða enn yfir eyðimerkur. Ísrael í dag flytur út matvöru og vatn (líka til Gaza og Vesturbakkann) og hefur sinn silicon valley eða hátæknidal þekkingar.  Ef Ísrael væri í Evrópu, stæði það fremst meðal jafningja. Þessi velgengi Ísraelmanna vekur öfund og hatur. Hér er þetta rætt: Why Does the Progressive Left DESPISE Israel So Much?

Vinstri öfgamenn líta á velgengni Ísraelmanna sem ógnun við kenningu sína um "jöfnuð" og þeir passa vel inn í kennikerfi þeirra og frásögnina um "kúgara" og "hina kúguðu".  Ísraelmenn passa vel inn í hlutverk kúgaranna, og því ekki skrýtið að 350 "fræðimenn" Háskóla Íslands skuli skrifa undir skjal um að Ísrael stundi "þjóðarmorð" og "nýlendustefnu". Þetta er mjög skrýtið ef litið er á sögu gyðinga í gegnum aldir, ofsóknir og fjöldamorð sem ætti að gera gyðinga að hópi "hina kúguðu".

Fordómarnir hafa borist alla leið hingað á bloggið og er miður að sjá skrif sumra um málefni gyðinga/Ísraelmanna.


« Fyrri síða | Næsta síða »

Höfundur

Birgir Loftsson
Birgir Loftsson

Er áhugamaður um sögu og samfélag Íslendinga í nútíð og þátíð og tengslum Íslands við umheiminn. Móttó: ,Hafa skal það sem sannara kann að reynast."

Maí 2024

S M Þ M F F L
      1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31  

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband