Thatcherismi

Thatcherismi er ákveðin tegund af breskri hugmyndafræði íhaldsstefnunnar sem kennd er við Margaret Thatcher, leiðtoga Íhaldsflokksins, sem tengist ekki bara pólitískum vettvangi hennar og sérstökum stefnum heldur einnig persónulegum karakter hennar og stjórnunarstíl meðan hún er í embætti.

Talsmenn Thatcherisma eru nefndir Thatcherítar. Hugtakið hefur verið notað til að lýsa meginreglum bresku ríkisstjórnarinnar undir stjórn Thatcher frá almennum kosningum 1979 þar til hún sagði af sér árið 1990, en það er einnig notað til að lýsa stjórnsýsluviðleitni sem hélt áfram í ríkisstjórnum íhaldsmanna undir stjórn John Major og David Cameron allan  áratuginn milli 1990 og 2010. Á alþjóðlegum vettvangi hefur Thatcherítum verið lýst sem hluta af almennri félags- og efnahagshreyfingu sem kallast nýfrjálshyggja, þar sem önnur lönd fyrir utan Bretland (eins og Bandaríkin) deila svipaðri stefnu um þenslukapítalisma.

Thatcherismi táknar kerfisbundna, afgerandi höfnun og viðsnúning á samstöðu eftir stríð innan Stóra-Bretlands að því er varðar stjórnarhætti, þar sem helstu stjórnmálaflokkarnir voru að mestu sammála um meginþemu keynesismans, velferðarríkisins, þjóðnýttan iðnað og náið eftirlit með hagkerfi Breta áður en Thatcher komst til valda. Undir stjórn hennar var ein stór undantekning frá breytingum Thatcheríta: National Health Service (NHS) (ríkisrekna heilbrigðiskerfið), sem naut mikilla vinsælda hjá breskum almenningi. Árið 1982 lofaði Thatcher að NHS væri „öruggt í okkar höndum“.

Nákvæmar skilgreiningar um það hvað það er sem byggir upp Thatcherisma og sérstaka arfleifð hans í breskri sögu undanfarna áratugi eru umdeild. Hugmyndafræðilega hefur Thatcherismi verið lýst af Nigel Lawson, fjármálaráðherra Thatchers frá 1983 til 1989, sem pólitískum vettvangi sem leggur áherslu á frjálsa markaði með aðhaldssömum ríkisútgjöldum og skattalækkunum sem tengist breskri þjóðernishyggju bæði heima og erlendis. Thatcher sjálf notaði sjaldan orðið „Thatcherism“. Hún flutti hins vegar ræðu í Solihull í kosningabaráttu sinni fyrir þingkosningarnar 1987 og setti inn í umræðuna um árangurinn í efnahagsmálum þar athugasemdina: "það er það sem ég kalla Thatcherisma".

Daily Telegraph lýsti því yfir í apríl 2008 að dagskrá næstu ríkisstjórnar sem ekki er íhaldssöm, þar sem „New Labour“ samtök Tony Blair stjórnuðu þjóðinni allan áratuginn milli 1990 og 2000, samþykktu í grundvallaratriðum miðlægar umbótaráðstafanir Thatcherismans eins og afnám hafta, einkavæðingu helstu innlendum atvinnugreinum, viðhalda sveigjanlegum vinnumarkaði, jaðarsetja verkalýðsfélögin og miðstýra valdi frá sveitarfélögum til ríkisvaldsins.

Þó að Blair hafi fjarlægst ákveðnum þáttum Thatcherisma fyrr á ferli sínum, í sjálfsævisögu sinni A Journey frá 2010, hélt hann því fram bæði að „Bretland þurfti iðnaðar- og efnahagsumbætur á Thatcher-tímabilinu“ og að „margt af því sem hún vildi gera. á níunda áratugnum var óumflýjanleg, afleiðing ekki sprottin af hugmyndafræði heldur félagslegum og efnahagslegum breytingum.

Lausleg þýðing úr Wikipedíu: https://en.wikipedia.org/wiki/Thatcherism

Það sem er undir okkar valdi

Heimurinn skiptist í það sem fellur undir okkar stjórn og það sem er utan við okkar stjórnar. Hamingja felst í að greina þar á milli, láta ekki það sem er utan okkar stjórnar á okkur fá og breyta rétt þegar kemur að því sem er undir okkar stjórn.

Handbók Epiktets

Þessi vísiorð stóuspekinnar er erfitt að fylgja eftir. Sérstaklega í nútímanum. Markús Árelíus, einn svonefndu fimm góðu keisara Rómverja, tókst að tileinka sér þessa speki á stríðstímum.  Hann þurfti að stríða á Parþa (Íran nútímans) og Germani en leitaði á sama tíma hugfróunar í speki stóu og skrifaði rit í anda hennar, Hugleiðingar.

 

„Við getum ekki verið hamingjusöm en við getum verið góð; við skulum þess vegna láta sem það skipti ekki máli hvort við erum hamingjusöm svo lengi sem við erum góð." sagði heimspekingurinn Bertrand Russel og var ekki sammála stóuspekingum að þessu leiti. Ekki hægt að vera rólegur og hamingjusamur þegar ógæfan dynur yfir.

 

Nú er heimurinn kominn inn fyrir dyr á Íslandi og menn taka afstöðu með eða móti ákveðnum stríðum  sem nú geisa í heiminum. Nú skiptir máli fyrir Íslendinga að halda hugarró sinni og taka rökræna afstöðu til yfirstandi átaka. Ekki nægir að taka afstöðu samkvæmt aburðum dagsins í dag eða gær, heldur morgundagsins.

 

Svo er sá möguleiki, sem er aldrei nýttur, að taka ekki afstöðu og sitja hjá þegar tveir aðrir deila. Og á réttum tíma að bjóða fram aðstoð til að stilla til friðar. 

 

Aldrei hafa íslensk stjórnvöld boðist til að stilla til friðar í Úkraníu, í því blóðuga stríði með 600 þúsund manns í valinu að menn telja. Hvert á móti, það er kynt undir átökin.  Aldrei buðust Íslendingar til að miðla málum í Sýrlandi þar sem a.m.k. 230 þúsund manns liggja í valinu. En allt í einu vilja sumir Íslendinga boða vopnahlé í stríði sem er enn lítið að umfangi í Ísrael. Í stríði þar sem fullvaldi ríki er í átökum við hryðjuverkasamtök.

 

Eru Íslendingar eins friðelskandi og þeir þykjast vera? Ótal mannskæð stríð hafa verið háð síðan lýðveldisstofnun 1944.  Íslendingar hafa reynt að vera samkvæmir sjálfum sér í atkvæðagreiðslum Sameinuðu þjóðanna en ávallt elt aðra í ákvörðunartökunum. Berum saman afstöðu Íslendinga við Svisslendinga.

 

Svisslendingar vilja ekki taka afstöðu í yfirstandi átökum í heiminum.  Stærsti stjórnmálaflokkurinn vill meira segja festa hlutleysisstefnuna í stjórnarskrá landsins. Ólíkt Evrópusambandinu, Bandaríkjunum eða Bretlandi hefur hið hlutlausa Sviss ekki lýst Hamas sem hryðjuverkasamtök. Sviss hefur ekki einu sinni eigin lista yfir hryðjuverkamenn. Það heldur því fram að það beiti aðeins refsiaðgerðum með ákvörðunum frá öryggisráði Sameinuðu þjóðanna, sem hefur ekki tilnefnt Hamas sem hryðjuverkahóp.

Vegna friðareflingarstarfs í Mið-Austurlöndum hefur Sviss samskipti við alla hlutaðeigandi aðila til að stuðla að viðræðum milli Ísraela og Palestínumanna sem og milli íslamska Hamas og veraldlegra Fatah hópa. Að nefna Hamas hryðjuverkasamtök myndi ekki leyfa nein bein samskipti við hópinn.

 

Ekki er hér verið að segja að við göngu jafn langt og Svisslendingar og lýsa ekki ákveðinn hóp hryðjuverksamtök, sérstaklega þegar saklaust fólk er drepið í massavís. 

 

En þegar upp er staðið er kannski besta utanríkisstefna Íslendingar að vera eins og Svisslendingar, skipta sér ekki af en bjóða fram aðstöðu til að stilla til friðar ef þess er óskað. Líkt og þegar stórveldin hittust í Höfða og Reagan og Gorbasjov leituðu sátta. Aðili sem báðir andstæðingar geta treyst. Ekki er hægt að treysta Íslendingum ef við tökum afstöðu með öðrum stríðsaðilanum; þannig verður sáttasemjari ekki til.

 

Sósíalista skrímslið er komið aftur til Íslands

Nú ætlar það að ganga í lið með Grýlu og Leppalúða um jólin og næstu misseri. Saklausasti, eða sá sem virðist saklausasti meðlimur fjölskyldu þeirra hjóna, Samfylkingin, mælist með hátt fylgi í skoðanakönnunum og nú er óskað eftir fleiri frambjóðendum. Stefnan er sett í skúffu, það er að koma Ísland í ESB, til að laða börnin í poka Grýlu.

Það er alveg magnað hvernig þessi stefna virðist geta lifað allt af, líka þjóðarmorð í Sovétríkjunum og Kína (nú síðast rústað Venesúela) og jafnvel í sjálft framvarðaríki kapitalismans, Bandaríkin en við stjórnvölinn þar er mesta sósíalistastjórn landsins fyrr og síðar. Við sjáum strax afleiðingar þeirrar stjórnar.

Það vantar öfluga leiðtoga til að takast á við þessa misheppnuðu stefnu, því að ein af ástæðum fyrir að hún rankar alltaf aftur við, er að unga kynslóðin fær enga fræðslu um afleiðingar stefnunnar. Meira segja skólakerfið er gegnsýrt af stefnunni og því ekki undarlegt að ekki tekst að kveða niður þetta skrímsli.  Sjá hér t.d. þetta frábæra myndband: Ungur nemandi skólar skólanefnd til 

Til að útskýra málið betur, þá er fyrirkomulag skólamála betra í Bandaríkjunum en á Íslandi. Svokallaðar skólanefndir stýra starfi skólanna en bæði foreldrar og nemendur mega mæta á fyrirspurnafundi þeirra og koma með athugasemdir. Tíðindalaust af þessum vettvangi, þangað til Covid faraldurinn kom. Milljónir barna send heim og foreldrum sett fyrir heimafræðslu. Þegar þeir lásu sósíalíska ruslefnið sem börnunum var ætlað lesa og innrætt, varð allt "brjálað". Foreldrar kvörtuðu á fundum skólanefndanna um allt land og demókrataflokkurinn sigaði varðhund sinn FBI á þá. Síðan hefur ríkt "stríðsástand".

Í ofangreindu myndbandi reyndi skólanefndin að hunsa gagnrýni nemandans, ýmis með að vera ekki viðstödd þegar stúlkan gagnrýndi eða setja innihaldi ræðu hennar skorður (ritskoðun). Á þessum fundi mætti nemandinn með stjórnarskránna til að minna nefndarmenn á að þeir eru bundnir tjáningarfrelsisákvæði stjórnarskráarinnar og flutti þeim pistinn við lofaklapp foreldra. Árekstur foreldra og skólayfirvalda um kynfræðslu í grunnskólum Íslands er af sama meiði.

Í þessum sunnudagspistli ætlaði ég að fjalla um sósíalismann almennt, en ekki eina afleiðingu hans, sem er innræting í skólum.

Málsvari kapitalískt þjóðfélags og frelsis - Margaret Thatcher

Helstu og öflugstu andstæðingar sósíalismans undir lok tuttugustu aldar voru Ronald Reagan og Margaret Thatcher, leiðtogar Bandaríkjanna og Bretlands. Löng valdatíð þeirra einkenndist af uppgangi, bjartsýni og efnahagsframfara. Áhrifa þeirra gætir enn í dag. Þau voru harðir andstæðingar kommúnista/sósíalista og þau unnu heimsveldi hins illa, Sovétríkin með vopnum kapitalismans, ekki vopnum.

Í ótal ræðum vöruðu þau við lymskulegum aðferðum sósíalista við stjórn ríkja. Og við skulum ekki fara í grafgötur um hvaða flokkar á Íslandi eru sósíalistaflokkar. Þeir eru Píratar (stjórnleysingar og verstir af öllum), Vinstri grænir (mennta kommar), Viðreisn (í dulargervi borgaralegs flokks), Sósíalistaflokkur Íslands (sem betur fer ekki á Alþingi) og Samfylkingin.  Margaret Thatcher gætir verið að ávarpa og vara við þessum flokkum í neðangreindri ræðu (sjá hér að neðan) og lauslegri þýðingu minni á úrdrætti ræðunnar. Gefum Thatcher orðið:

"Í síðasta úrræði, og þess vegna er hann svo hættulegur, táknar sósíalismi samþjöppun valds í höndum ríkisins og örsmárs hóps einstaklinga.

Við skulum aldrei gleyma því að allt vald hefur tilhneigingu til að spilla og algert vald spillir algjörlega. Sá mikli maður Alexander Solzhenitsyn varaði sérstaklega við sósíalisma þegar hann var síðast hér á landi. Hann sagði og ég vitna í:

„Hnignun nútímahugsunar hefur verið flýtt fyrir þokukenndri drauga sósíalismans. Sósíalismi hefur skapað þá blekkingu að svala þorsta fólks eftir réttlæti: Sósíalismi hefur vaggað samvisku þess í þeirri trú að valtarinn sem er við það að fletja það sé blessun í dulargervi.“

Ég vil að við tökum öll þessi orð til okkar; það er viðvörunin sem við hunsum  og setur okkar í hættu. Frelsið sem helst í hendur við frjálst framtakskerfi gerir það siðferðilega miklu æðri öllum valkostunum."

Sjá slóð: 1976 May 4 Tu, Margaret Thatcher. Speech to Junior Carlton Club Political Council.

Ég ætla að vitna í fleiri ræður, en eru flestar frábærar. Þarna er talað beint, hugsjónirnar sem hún stóð fyrir, á hreinu en ekki eins og útflattur stjórnmálajafningurinn nútímans.

Ræða Thatchers 1994:

1994 Nov 8 Tu, Margaret Thatcher. Speech at the "Salute to Freedom" award ceremony.

Úrdráttur: "Margar af rótum nútíma lýðræðis eru byggðar á biblíulegum gildum - trú á sérstöðu einstaklingsins, siðferðilega eiginleika frelsis, réttindi og skyldur sem við öll deilum, þetta eru kjarninn í lýðræðislegum meginreglum okkar.

Við deilum sannfæringu um heilagleika alls mannlífs, gildi hvers og eins og grundvallar mikilvægi fjölskyldunnar.

Baráttan fyrir mannréttindum hefur kannski aðeins komið fram á síðustu tveimur öldum eða svo en undirstöður hennar teygja sig aftur til biblíulegrar arfleifðar okkar."

Og ég enda þetta á orðum Thatchers um hryðjuverk sem á jafnt við um í dag og þá:  "Land getur ekki stutt hryðjuverk og ætlast samt til þess að komið sé fram við það sem meðlimur alþjóðasamfélagsins. Að taka gísla er að útiloka sjálfan sig frá hinum siðmenntaða heimi."

Margaret Thatcher og hryðjuverk

 

 

Stuðningsríki farin að sjá hættu á útbreiðslu átaka?

Ísraelsmenn eru á svipaðri braut og Bandaríkin eftir 11. september og horfa ekki til lausnar eða vopnahlés, segir Erlingur Erlingsson hernaðarsagnfræðingur í viðtali við RÚV.

Stuðningsríki farin að sjá hættu á útbreiðslu átaka

Þetta er athyglisverð niðurstaða sagnfræðingsins. En er hann samkvæmur sjálfum sér?  Í öðru viðtali segir hann um átökin í Úkraníu að Vesturlönd hafi verið of treg að senda Úkraníumönnum nauðsynleg hergögn. Þar styður Erlingur greinilega átökin í landinu.

Vestræn ríki verða að vera staðföst í stuðningi við Úkraínu

Getur verið að fyrrum störf hans hafi áhrif á mat hans? Erlingur er fyrrv. starfsmaður SÞ og NATO í Afganistan og við vitum hver afstaða S.þ. er gagnvart átökunum á Gaza svæðinu. Ísraelmenn eiga að gera tafarlaust vopnahlé. NATÓ styður Úkraníu. Situr Erlingur á ríkisstjórnarfundum Ísraelsstjórnar og veit hvað er sagt á fundum?

Mér finnst eins og mat hans sé byggt á pólitískum grundvelli en ekki hernaðarlegum.  Bæði átökin eru stórhættuleg fyrir heimsfriðinn. 

Munurinn er að átökin í Úkraníu hefur staðið í meir en eitt ár og menn ekki eins hræddir við að heimsstyrjöld brjótist út. Sem er rangt. Það þarf ekki en meira en ein mistök hjá hvorum stríðsaðila og heimsstyrjöld brotist út. Ef eitthvað er, eru átökin í Úkraníu mun hættulegri, því að þarna eru tvö mestu kjarnorkuveldi heims í staðgengisstríði. Þau eru ekki síður hættuleg en bein stríðsátök. Átökin eru líka stærri með hundruð þúsunda manna í valinu. En heimurinn er búinn að missa áhugan, í bili a.m.k. Hernaðarátökin búin, bara eftir að láta Úkraníumenn vita af því að þeir töpuðu stríðinu. Brestir eru komnir í Bandaríkjunum, Repúblikanar vilja ekki senda meiri pening í hítið í Úkraníu.

Menn eru líka hræddir við átökin í Ísrael. Þótt hætta sé á heimsstyrjöld, þá er svæðisstyrjöld líklegri, eins og er nú þegar. Það er að lönd eins og Líbanon (árásir Hezbollah), (Egyptaland sem móttökuland flóttamanna), Jemen (eldflauga árásir), Sýrland (loftárásir Ísraela á landið) sem hafa blandað sér í átök Ísraela og Hamas.

Á meðan bandarískar flotadeildir liggja við akkeri á Miðjarðarhafi og Rauðahafi og hótar bæði Hezbollah og Íran hefndaraðgerðum, gerðist ekkert meira. Íranir vita sem er, að Ísraelar og Bandaríkjamenn klæjar í fingurnar að sprengja innviði Írans í loft upp.  Allir vita að uppgjör við klerkastjórn Írans er líklegt, nema henni verði velt úr sessi í borgarastyrjöld.

Súnní ríkin með Sádi Arabíu í broddi fylkingar eru harðir andstæðingar shía ríkjanna.  Átakalínurnar eru skýrar. Og Ísraelar búnir að skipa sér í lið með súnní Araba. Svo er að sjá hvort innanlands ókyrrð verði það mikil að ráðamenn súnní Araba telji sig nauðbeygða til aðgerða gegn bandamanni sínu, Ísrael.

Líklegasta sviðsmyndin verði eins og hún er í dag. Ísraelar ganga á milli bols og höfuð á Hamas, og hugsanlega á eftir á Hezbollah en eftir ræðu leiðtoga þeirra í gær, virðist eins og þeir ætli að sitja hjá.  Ef þeir fara í Hezbollah í Líbanon, nota Ísraelar tækifæri og gera loftárásir á Íran, hugsanlega með þátttöku Bandaríkjamanna. Ef Íranir gætu ráðist á Ísrael, væru þeir löngu búnir að gera það. Í staðinn þurfa þeir að styðjast við "undirverktaka" til að herja á Ísrael.  Önnur stórveldi, Kína, Indland og Rússland sitja hjá og þar með engin heimsstyrjöld.

En veit nokkur maður hvað mun gerist? Ég eða aðrir? Allir eru að giska á útkomu en breyturnar eru of margar. Hvað ef Tyrkir fara af stað? Hvað ef Rússar blandast í átökin? Hvað ef... hvað ef?

En þetta eru hættulegir tímar. Ríki fara á stjá og í stríð þegar þau sjá tækifæri. Ekkert tækifæri er eins gott og þegar heimsveldið Bandaríkin er upptekið af tveimur stríðum. Eins og mannskepnan er byggt, er bara tímaspurs mál hvenær hún fari í næstu heimsstyrjöld.

Það er ekki að ástæðulausu sem ég er að hvetja Íslendinga til að vakna og sinna eigin vörnum. Bandaríkin geta e.t.v. ekki sinnt skuldbindingum sínum sem varnaraðili Íslands. Bandaríski herinn er veikur fyrir í dag, það er ekki spurning. Hann ræður ekki við marga öfluga andstæðinga í einu. En hann er reyndar ekki einn. Hann á marga bandamenn sem betur fer. Andstæðingar Bandaríkjanna kunna að leggja saman.

Skrif bloggara

Skrif bloggara eru eins misjöfn og bloggarar eru margir. Ástæðan fyrir að menn blogga er mismunandi.  Sumir taka fyrir ákveðna málaflokka, svo sem veður, trú eða annað, aðrir um daginn og veginn.

Skrif sumra eru umdeild.  Menn eiga jafnvel í málaferlum og nú reynir fjölmiðill einn að gera útgáfufyrirtækið Árvak ábyrgt fyrir skrif bloggara sem er eins og hengja bakarann fyrir smið!

Hver bloggari ber ábyrgð á eigin skrifum enda er hann að skrifa um eigin hugarefni. Svo er það umhugsunarvert að fjölmiðill sem starfar í skjóli málfrelsis, reynir að skerða frelsi einstaklinga til að tjá hugsun sinnar.

En hér á blogginu ber einnig á andstöðu gagnvart ákveðnum hópum. T.d. ákveðnir þjóðernishópar eru gagnrýndir eða aðrir hópar. Gott og vel, ef gagnrýnin er málefnaleg, þá er það í lagi.

Verst er að þeir sem ganga lengst í þessu, gefa ekki kost á andsvari í athugasemdum. Hvers vegna skyldi það vera? Þora menn ekki að standa við skoðun sína? Er þetta fólk eins og karlinn á kassanum sem predikar og hlustar ekki ef einhver svarar?  Karlinn á kassanum er reyndar betri en bloggarinn með engan athugasemda reit, því að fólkið á götunni getur hrópað á móti og mótmælt. Oft skapast skemmtileg samskipti úr þessu.

Bloggið er forum, umræðutorg. Það er því leiðinlegt ef engar umræður skapast af því að bloggarinn þolir ekki athugasemdir, bara einræður bloggarans sem afhjúpar sig með orðum sínum.

En svo höfum við bloggarar einn möguleika í stöðunni. Við getum andmælt með því að skrifa blogg grein á móti. Ég hef gert það einu sinni, því að viðkomandi bloggari þorði ekki í umræðuna.

En umfram allt, ekki banna skrif annarra! Ég er 1000% fylgandi málfrelsinu, án þess er ekkert lýðræði. En mér langar stundum að fá að svara á móti, því að bjóða upp á þögn er "brot" á málfrelsinu í vissum skilningi. Einræða er ekki lýðræðisleg umræða.

 

Bálknið stækkar 2024

Bálknið stækkar frá ári til árs. Það er athyglisverð útgjöldin fyrir 2022 sem eru hærri en fyrir 2023 sem munar um 1,7%. En þetta er bara undantekningin sem sannar regluna.

Ef litið er á tímabilið 2022-2026, þá aukast útgjöld ríkisins árlega. Frá 2023-24 aukast þau um 143,123 m.kr. Frá 2023-26 fara þau úr 1,334,867 m.kr. í 1,523,426 m.kr. Sjá slóð: Greiningar og mælaborð fjárlaga

Hér er ekki verið að segja að menn séu ekki að spara eða gæta aðhalds.  Ríkisendurskoðun sér til þess að menn haldi sér á mottunni að einhverju leyti.

Fjármagnskostnaður, ábyrgðir og lífeyrisskuldbindingar hækka á tímabilinu 2023-26. Sem gerir 31,429 m.kr. aukningu milli ára. En forsendurnar sem menn gefa sér sem tekjur eru bara í kolli reiknimeistara ríkisins. Óvissan um tekjur af ferðamönnum, veiðum o.s.frv. er algjör. Kannski kemur annar faraldur á næsta ári og allt breytist.

En það er eins og það megi ekki skera niður neinsstaðar. Alltaf aukast umsvif ríkisins.  Gott og vel. Ríkisvaldið getur stækkað kökuna ef það vill til að mæta þessum aukna kostnaði í ríkisútgjöldum, ef það fer vel með mjólkurkúnna sem eru einstaklingar og fyrirtæki landsins.

Hóflegir skattar og frelsi til athafna stækka kökuna. Ef fyrirtækin eiga fé aflögu, þá fjárfesta þau og sú fjárfesting eykur veltu o.s.frv.

En fróðlegt væri að vita hversu mikið fé rennur úr landi frá erlendum ríkisborgurum sem starfa hér á landi. Þeir stækka atvinnumarkaðinn en eru þeir að eyða fé sínu á Íslandi? Koma þeir hingað margir tímabundið, fá lélegt atvinnuhúsnæði sem húsaskjól á meðan unnið er hér en senda innunnið fé til heimalandsins? Sjálfsagt er það þannig, hef heyrt það frá þeim erlendu iðnaðarmönnum sem ég hef talað við, að hingað er sótt á "vertíð" í einhverja mánuði og svo lifað á afrakstrinum heima einhvers staðar í Austur-Evrópu.

Auðvitað skilja þeir eftir töluvert fé innanlands, þeir þurfa að kaupa sér í matinn o.s.frv. En það væri fróðlegt að vita þetta eins og áður sagði og hefur þetta áhrif á stöðu krónunnar?