Lofthelgi Íslands í höndum norska flughersins í tvo mánuði

Norski flugherinn er með fréttum um þetta og segir að í janúar og febrúar 2023 eru norskar F-35 orrustuflugvélar sendar á vettvang til að halda íslenskri lofthelgi örugga.

Og þeir segja í fréttatilkynningu: "Ísland er ekki með eigin flugher. Til að mæta þörf Íslands fyrir viðbúnað og loftrýmisgæslu á friðartímum, veitir NATO reglubundið viðveru fyrir lofteftirlits- og hlerunargetu. Verkefnið heitir Iceland Air Policing (IAP) og er það á vegum aðildarríkja NATO í þrjár til fjórar vikur í senn. IAP viðheldur öryggi í lofthelgi NATO.

Hvert er hlutverk Noregs?

Norðmenn hafa nú sent fjórar F-35 vélar til Keflavíkurflugvallar á Íslandi, þar af tvær í biðstöðu 24.-7. Norsku orrustuflugvélarnar eru tilbúnar til að „spæna“ á hverjum tíma frá Keflavík. Ef óþekkt flugvél kemur nærri íslenskri lofthelgi, til dæmis, fær flugsveitin skilaboð um að skjóta F-35 vélunum strax á loft til að bera kennsl á óþekkta flugvélar. IAP verkefnið hófst formlega 19. janúar 2023 og stendur í þrjár vikur, til 9. febrúar 2023.

Konunglegi norski flugherinn er mjög fær um þetta viðbúnaðarverkefni, kallað Quick Reaction Alert (QRA). Norskar F-35 vélar sinna svipuðum verkefnum fyrir NATO frá Evenes flugherstöðinni í Noregi, þar sem þær eru tilbúnar til kappflugs 24/7, 365 daga á ári.

Dreifing þessa árs fyrir IAP til Keflavíkur er í þriðja sinn sem Norðmenn eru með nýju F-35 vélarnar erlendis."

Og fréttatilkyninning segir jafnframt: "Við höfum framkvæmt IAP margoft áður með fyrri bardagavélum okkar, F-16. Norska sendinefndin samanstendur af um það bil 100 manns, allt frá flugmönnum, tæknimönnum, flutningastarfsmönnum til annarra stuðningsaðgerða. Þar á meðal eru norskir eftirlits- og tilkynningamenn, sem fylgjast með og framleiða viðurkennda loftmynd (RAP) af íslenskri lofthelgi.

Fluglöggæslan (eins þeir kalla þetta) sjálf stendur yfir í þrjár vikur en sveitin starfar vikum saman bæði fyrir og eftir verkefnið við verkefni sem tengjast undirbúningi, flutningum og endurskipulagningu.

Fluglöggæsla Íslands er mikilvæg fyrir NATO í heild en einnig fyrir Noreg. Í gegnum verkefnið er norski herinn fær um að setja vopnakerfið í ýmsar prófanir og auka getu okkar til að stjórna F-35 vélunum okkar, með nauðsynlegum stuðningsaðgerðum, utan norsks yfirráðasvæðis."

Norðmenn eru með alvöru her sem getur reynst skeinuhættur ef á verður ráðist. Norski herinn var endureistur árið 1628 og hefur allar götur síðan sannað að hann er erfiður viðureignar.