Meint hryðjuverk á Íslandi

Ég ætlaði eins og flestir að geysa fram á ritvöllinn þegar fréttir bárust af handtöku meintra hryðjuverkamanna. Fyrstu hugsanir mínar (hugboð) reyndust rangar en ég hélt fyrstu mínútunnar að hér væru um að ræða erlenda hryðjuverkamenn eða erlendan glæpahóp. 

Alls konar hugmyndir komu fram og ákvað ég að halda í reglu mína að bíða í a.m.k. eina viku og sjá hvernig málið myndi þróast. 

Nokkrar staðreyndir birtust nokkurn veginn strax.  Lögreglan hafði fylgst með hópi manna vegna þess að þeir voru að búa til skotvopn með þrívídda prentara. Hún heyrði á tal þeirra með hlerunum en þar kom fram þeir ættu harma að hefna gagnvart lögreglunni, en einn þeirra var ný sloppinn úr varðhaldi. Aðal sakborningurinn neitar allri sök í yfirheyrslum og ættingar segja engin tengsl séu við erlenda hryðjuverka- eða glæpahópa. Meira vitum við ekki.

Spurningin liggur í loftinu, var hér að ræða reiðis tal, fyllerí tal eða alvöru fyrirætlanir? Munum að mennirnir teljast enn vera saklausir uns dómstólar dæma í málinu.

Pólitískar afleiðingar gætu orðið nokkrar, s.s. lögreglulið landsins verði efld, forvirkar rannsóknaheimildir greiningadeildar lögreglunnar víkkaðar og útlendingalöggjöfin hert.

En hvað eru hryðjuverk?

Íslenska wikipedia: Hryðjuverk er umdeilt hugtak án nokkurrar almennt viðurkenndrar skilgreiningar. Algengast er að hryðjuverk sé talið hver sú árás sem af ásetningi er beint gegn almennum borgurum til ógnunar sem framin er í þeim tilgangi að ná fram stjórnmálalegum eða öðrum hugmyndafræðilegum markmiðum. Um það er deilt hverjir fremji hryðjuverk (hvort t.d. ríki geti framið hryðjuverk) og að hverjum þau geti beinst (til dæmis hvort árás á hernaðarleg skotmörk geti verið hryðjuverk). Þarna geta komið upp árekstrar við önnur hugtök á borð við stríð og skæruhernað.

Í landslögum ríkja sem og í þjóðarrétti hefur verið reynt að skilgreina hryðjuverk, til dæmis segir í í íslensku hegningarlögunum í 100. grein m.a:

Fyrir hryðjuverk skal refsa með allt að ævilöngu fangelsi hverjum sem í þeim tilgangi að valda almenningi verulegum ótta eða þvinga með ólögmætum hætti íslensk eða erlend stjórnvöld eða alþjóðastofnun til að gera eitthvað eða láta eitthvað ógert eða í því skyni að veikja eða skaða stjórnskipun eða stjórnmálalegar, efnahagslegar eða þjóðfélagslegar undirstöður ríkis eða alþjóðastofnunar fremur eitt eða fleiri af eftirtöldum brotum...

Þetta er mjög áþekkt skilgreiningu Sameinuðu þjóðanna á hugtakinu.

Hryðjuverkahugtakið hefur breytt nokkuð um mynd á síðari árum, til dæmis með tilkomu öflugra alþjóðlegra hryðjuverkasamtaka sem njóta mikillar hylli á ýmsum svæðum heims eða innan ákveðinna þjóðfélagshópa. Ýmis samtök múslímskra hryðjuverkasamtaka, svo sem al-Kaída og Hamas, hafa valdið miklum mannskaða víða um heim og njóta stuðnings ríkisstjórna í ýmsum löndum, svo sem Sýrlandi og Íran.

Engin hryðjuverk hafa verið framin á lýðveldistímanum á Íslandi. Þetta væri þá fyrsta hryðjuverkatilraunin ef satt reynist. En segjum svo að svo sé ekki, þá er samt ekki vitlaust að gera ráð fyrir þessum möguleika í náinni framtíð. Það er nefnilega svo að heimurinn, með ferðamönnum og innflytjendum, er kominn inn á gafl Íslands og allt það góða og slæma með. Höfum varann á, við tryggjum ekki eftir á eins og segir í auglýsingunni.