Úrelt embætti forseta Íslands?

Ákveðið var að þegar lýðveldið var stofnað á Íslandi 1944 að stofnað yrði til embættis forseta Íslands í stað konungsdóms sem var hér frá 1918 en Danakonungur var hér konungur eins og allir vita. Embættið tók því mið af konungshefðum og nýtur forseti Íslands nokkuð af fríðindum og forréttindum. Lengi vel í formi skattleysis og hárra launa.  

Þegar einstaklingur hættir sem forseti Íslands, fer hann sjálfkrafa á eftirlaun það sem eftir er af lífi hans. Eftirlaunin eru ekki mikið lægri en forsetalaunin hans og ýmsar sponslur fylgja líka.

Í raun lifir forsetinn yfirstéttalífi í dag. Hann hefur bryta og matselju, húsumsjónarmann, bílstjóra, lögreglumann á vakt (lífvörður) og ókeypis húsnæði, fæði og ferðastyrki. Held að forsetinn taki ekki upp veskið á meðan hann er í embætti.

Hvað fáum við fyrir að hafa forseta?

Hlutverk forseta

• Þingsetning
• Staðfesting laga
• Nýársávarp
• Orðuveiting
• Móttaka og opinberar heimsóknir til erlendra þjóðhöfðingja
• Stjórnarmyndun (ef þingflokkar ná ekki saman um myndun ríkisstjórnar)þ

Ímynd forseta

• Sameiningartákn þjóðarinnar
• Verndari íslenskrar menningar
• „Landkynning“.

Allt eru þetta mikilvæg hlutverk en hver segir að forsetinn eigi að vera hlutverkalaus meirihluta ársins eða annað embætti gæti ekki tekið yfir störf forseta? Þetta virðist vera allt í höndum hvers forseta, hversu virkur hann er. Núverandi forseti sést varla á almannafæri og verður maður hissa þegar heyrist í honum.

Ég er hrifinn af fyrirkomulaginu sem í Finnlandi, Frakklandi og Bandaríkjunum, þar sem forsetaræði ríkir en forseti fer fyrir ríkisstjórn hverju sinni og skipar í hana fólki sem er ekki kosið en heldur skipað. Ekki gæti það verið verra fyrirkomulag en að ráðherrar Íslands sitji beggja meginn borðs, á Alþingi með löggjafarvald í vinstri hendi en í hægri framkvæmdarvald. Væri ekki best að forsetinn fái alvöru hlutverk en við látum sendiherra um ímyndunnarmál þjóðarinnar? Þetta sparar pening en forsetaembættið kostar mikið í rekstri.