Friður í heiminum byggist á valdajafnvægi stórvelda

Stórveldapólitíkin hefur verið til síðan siðmenningin hófst og borgir og ríki komu til sögunnar.

Það sem einkennir "siðmenntuð" ríki er stöðugur stríðsrekstur og tilfærsla landsvæða og valda.  Oftast skera einstök ríki sig úr og verða stórríki sem eru í stöðugri útþennslu. Dæmi um slík ríki eru Bandaríkin, Rússland og Kína.  Fyrsta ríkið sem varð stórríki (og er enn til) er Kína en Han Kínverjar eiga uppruna að rekja til Norður-Kína og hafa þeir verið í stöðugri útþennslu síðastliðin 2-3 þúsund ár. Þeir hafa sótt vestur á bóginn og suður. 

Vegna landfræðilega legu og loftslag, varð rússneska ríkið ekki öflugt og tilbúið í útþennslu fyrr en um 1700 og á ríkisstjórnarárum Péturs mikla. Síðan þá hafa Rússar sótt í vesturátt en gleyma vill að þeir sótt einnig austur inn í villtu Síberíu og suður í átt að Mongólíu og Mið-Asíu.

Á sama tíma sóttu Bandaríkin (þá undir stjórn Breta) einnig vestur á bóginn og hættu ekki fyrr en þeir komust að Kyrrahafi; sama með Rússa, þeir stoppuðu við Kyrrahaf og eignuðust um skeið Alaska en drógu sig til baka til náttúrulegu landamæra við Berringshafs.

Ég læt Bretland liggja hér á milli hluta enda hafa þeir skroppið saman í upprunalega stærð, sem er Bretlandseyjar.

Indverjar hafa verið tiltölulega friðsamir en ef til vill eru bara landfræðilegar ástæður fyrir því en landið er míniútgáfa af heimsálfu og Himalajafjöllin mynda náttúruleg landamæri í norðri.

Svo kemur að því að stórveldin mætast með landamæri. Það hafa Bandaríkin, Rússland og Kína gert í nútímanum.

Það skiptir því gríðarlega miklu máli að ekkert af þessum náttúrlegum stórveldum sýni af sér veikleika, líkt og Bandaríkin gera í dag. Það býður upp á að önnur stórveldi (Kína og Rússland) stíga inn og nýta sér tækifærið til að stækka. Það er eðli stórvelda að stækka, líkt og með Rómaveldi. Án stækkunar getur þróunin ekki verið önnur en að minnka eða hverfa úr sögunni.

Saterlite ríkin (fylgdarríkin) geta einnig séð sér leik á borð og farið af stað. Hætt er á stríði í Bosníu og Bosníu-Serbar segi skilið við hina. Í dag skiptist land Bosníu milli þriggja þjóðarbrota sem þar búa samkvæmt stjórnarskrá landsins. Stærsti hópurinn eru Bosníakar, þar á eftir koma Serbar og síðan Króatar. Allir íbúar landsins eru kallaðir Bosníumenn, óháð þjóðerni. Serbar hafa verið bandamenn Rússa í árhundruð. Þeir gætu litið á þetta sem merki um nú sé hægt að fara af stað og hefja hernað. Kosóvó er líka mögulegt stríðsvæði enda Serbía ekki par ánægð með missir þessa landsvæðis.

Hætta er á stríði í Taívan, vegna þess að Bandaríkin eru ekki að senda réttu skilaboðin til Kína. Munu Bandaríkin setja mörkin við Taívan og fara í stríð ef Kínverjar reyna að taka yfir eyjuna? Og í raun er hætta á heimsstyrjöld, því hver veit hver fer af stað með óuppgerðar sakir? Alls staðar í heiminum, þar sem landamæri liggja, telja menn sig eiga óuppgerðar sakir. 

Eina sem heldur aftur af litlu leikendunum eru stórleikararnir. Það er ekki Sameinuðu þjóðirnar sem halda heiminum saman og í friði, heldur stórveldin.  Þessi alþjóðasamtök eru allsendis gagnlaus og hafa aldrei komið í veg fyrir stríð.

Segja má að S.þ. séu torg, þar sem þjóðirnar koma saman og tala og semja sín á milli um verslun og viðskipti. Stríðsrekstur er gerður upp annars staðar og á milli stórvelda. Alltaf vilja menn gleyma lexíur fyrra stríða, sbr. fyrri og seinni heimstyrjaldirnar.  Menn skunda í stríð og gera sig ekki grein fyrir skelfingu og eyðingamátt styrjalda. Það er einmitt liðinn nógu langur tími frá seinni heimsstyrjöld til að fáir muna hörmungarnar þá.

Erfitt er að vera nágranni stórveldis. Það fengu Finnar að kynnast á sínum tíma. Senn fara í hönd óvissutímar. Valdajafnvægið er úr sögunni í bili að minnsta kosti.