Hvað er Black Lives Matter (BLM)?

 Black Lives Matter (BLM), hér eftir Líf svartra skiptir máli, er dreifð pólitísk og félagsleg hreyfing sem mótmælir atvikum sem tengjast meintum óhæfuverkum lögreglu og öllu kynþáttafullu ofbeldi gegn svörtu fólki. Þó að til séu sérstök samtök eins og ,,Black Lives Matter Global Network“ sem stimpla sig einfaldlega sem „Black Lives Matter“, þá samanstendur Black Lives Matter hreyfingin af fjölbreyttri flóru fólks og samtaka. Slagorðið „Black Lives Matter“ sjálft er áfram ótengt neinum hópi. Víðtækari hreyfing og tengd samtök hennar tala venjulega gegn ofbeldi lögreglu gagnvart svörtu fólki sem og fyrir ýmsar aðrar stefnubreytingar sem taldar eru tengjast frelsun svarta.

Í júlí 2013 byrjaði hreyfingin að nota myllumerkið #BlackLivesMatter á samfélagsmiðlum eftir sýknun George Zimmerman í skotárás afrísk - bandarísk unglingsins Trayvon Martin 17 mánuðum fyrr í febrúar 2012.

Hreyfingin varð á landsvísu þekkt fyrir götumótmæli í kjölfar dauða tveggja afrískra Bandaríkjamanna 2014, Michael Brown - sem leiddi til mótmæla og ólgu í Ferguson, Missouri, í borg nálægt St. Louis - og Eric Garner í New York borg.

Síðan Ferguson atvikið og mótmælin í kjölfarið hafa þátttakendur í hreyfingunni sýnt fram á andlát fjölmargra annarra Bandaríkjamanna af afrískum uppruna í aðgerðum lögreglu eða meðan þeir eru í haldi lögreglu. Sumarið 2015 tóku Black Lives Matter aðgerðasinnar þátt í forsetakosningunum sem fóru fram í Bandaríkjunum 2016.

Upphafsmenn myllumerkisins og ákall til aðgerða, Alicia Garza, Patrisse Cullors og Opal Tometi, stækkuðu verkefni sitt í landskerfi yfir 30 staðarkafla á milli 2014 og 2016. Heildarhreyfingin Black Lives Matter er dreifð net aðgerðasinna með ekkert formlegt stigveldi.

Upphafsmenn myllumerkisins og hvatamenn til aðgerða aðgerðasinna, Alicia Garza, Patrisse Cullors og Opal Tometi, útvíkkuðu verkefni sitt í landsnet með yfir 30 staðbundna starfsemi milli 2014 og 2016. Heildarhreyfingin Black Lives Matter er sum sé dreift net aðgerðasinna án formlegs stigveldis. Með öðrum orðum enginn formlegur leiðtogi er fyrir hreyfingunni. Því hefur reynst erfitt fyrir stjórnvöld að hafa í hári forsprakka í kjölfar götuóeirða og draga til ábyrgðar.

Hreyfingin komst aftur á forsíður fjölmiðla og náði frekari alþjóðlegri athygli meðan á alþjóðlegu George Floyd mótmælunum stóð árið 2020 í kjölfar dráps Derek Chauvin, sem er lögreglumaður í Minneapolis, á George Floyd. Talið er að 15 til 26 milljónir manna hafi tekið þátt í mótmælunum í Black Lives Matter árið 2020 í Bandaríkjunum og er hún þar með ein stærsta fjöldahreyfing í sögu landsins. Hreyfingin samanstendur af mörgum skoðunum og fjölmörgum kröfum en þær snúast um umbætur í refsirétti.

Vinsældir Black Lives Matter hafa hratt breyst með tímanum og verið upp og niður. Þar sem almenningsálitið gagnvart Black Lives Matter hreyfingunni var nettó neikvætt árið 2018, varð hún sífellt vinsælli í gegnum árin 2019 og 2020. Í könnun Pew Research Center í júní 2020 kom í ljós að 67% fullorðinna Bandaríkjamanna lýstu yfir nokkrum stuðningi við Black Lives Matter hreyfinguna. Seinni skoðanakönnun sem gerð var í september 2020 sýndi að fylgi meðal bandarískra fullorðinna var komið niður í 55%, með áberandi samdrætti meðal fólks af hvítum og rómönskum uppruna, en stuðningur hélst útbreiddur meðal fullorðinna svartra.

 

Gagnrýni á BLM 

 

Forsendan er ekki sönn. Hún er að lögreglan sé að drepa svart fólk kerfisbundið og vegna kynþáttahaturs. Samkvæmt nýjustu tölum FBI um manndráp er t.d. maður sem er dökkur á húð 11 sinnum líklegri til að verða drepinn af einhverjum af kynþætti en af hvítum manni. Einnig var niðurstaða ítarlegrar rannsóknar frá 2019 eftirfarandi: „Hvítir lögreglumenn eru ekki líklegri til að skjóta óbreytta borgara í minnihlutahópi en lögreglumenn sem ekki eru hvítir.“ Sérhver manntjón er hörmulegur en gagnabanki The Washington Post um dauðsföll lögreglu kemur hlutunum fyrir í betra samhengi. Árið 2020 var (allt karlar) uppruni hinna drepnu af hálfu lögreglu flokkað eftirfarandi: 2 frumbyggjar, 9 Asíubúar, 46 rómanskir, 76 svertingjar, 149 ótilgreindir einstaklingar og 149 hvítir (en almennu fjölmiðlar landsins greina sjaldan frá drápi á hvítum mönnum). Aðeins níu svartir einstaklingar sem létust í haldi eða við handtök voru í raun óvopnaðir.

Það er ekkert markmið að fyrirgefa eða  leitasátta. Það vekur athygli að það er aldrei getið á síðum þeirra um leita beri sátta eða fyrirgefa. Að þessu leitinu sker þessi hreyfing sig frá mannréttindahreyfingu svertingja á sjötta áratug 20. aldar með Martein Luther King Jr. Í fararbroddi.  Ekki er hægt að tala um syndir fortíðarinnar og búist við að halda áfram ef ekki er ætlunin að fyrirgefa. Einungis kemur fram fordæmisgildi kynþáttafræðikenningarinnar með mikla fordóma. Ekki fer þetta saman við kristin gildi sem eru enn ríkjandi í Bandaríkjunum.

Þetta snýst allt um vald svartra (Black Power). Þetta er gegnum gangandi þema um allt vefefni MFBL á netinu. Stofnendur BLMF útskýra „söguna“ og segja: „Það er ljóst að við þurfum að halda áfram að skipuleggja og byggja upp svart vald um allt land.“ Martein Luther King lagði hins vegar mikla áherslu á einstaklinginn, burt séð frá kynþætti eða húðlit, að honum beri réttur til frelsis og réttinn til hamingju. Martin Luther King kynnti „mátt Guðs og mannlegan mátt“.

Hreyfingin hunsar algjörlega föðurhlutverkið. Frá vefefni BLMF: „Við hunsum kröfur um vestrænnar kjarnafjölskyldna með því að styðja hvor aðra sem stórfjölskyldur og „þorps“ sem sjá sameiginlega um hvert annað, sérstaklega börnin okkar, að því marki að mæður, foreldrar og börn líði vel.“ Gagnrýnendur hafa bent á  sérhvert  „þorp“ sem eru með föðurlausar fjölskyldur er ,,þorp“ sem er þjakað af hærri glæpatíðni, meiri eiturlyfjanotkun, hærri tíðni fóstureyðinga, hærra brottfalli úr skólum, meiri fátækt og svo margt fleira. Sjá til dæmis: #DadsMatter.

Hreyfingin krefst skaðabóta fyrir syndir fortíðarinnar. Gagnrýnendur sem eru af blönduðum kynþætti hafa þá sagt: ,,Allt í lagi. Svo ég býst við að hvíti helmingurinn af mér verði að greiða svarta helminginn af mér?“ Ef umbótamenn vilja knýja fram skaðabætur skaltu byrja á þrælahaldsflokknum og hinu alræmdu Jim Crow lögunum sem Demókrataflokkurinn kom á. En #BlackLivesMatter hreyfingin krefst meðal annars skaðabóta í formi fégjafa og ókeypis náms og skellir skuldina á hvítt fólk í nútímanum sem kom ekkert nálægt þrælahaldi í Suðurríkjunum á 19. öld.

Hreyfingin vill afnema fangelsi og lögreglulið. MFBL fullyrðir: „Við teljum að afnema verði fangelsi, lögreglu og allar aðrar stofnanir sem beita svarta menn ofbeldi ...“ affjármagna ber lögreglustofnanir og fjarlægja lögreglu hefur verið heróp hreyfingarinnar síðastliðin ár. Gagnrýnendur hafa bent á það myndi leiða til stjórnleysis í hvaða samfélagi sem er. Þeir vilja frekar endurskipuleggja lögreglulið landsins og endurmennta, ekki afleggja lögreglulið.

Hreyfingin er andkapítalísk í eðli sínu.  Þessi yfirlýsing er kaldhæðnisleg enda er hreyfingin bein afleiðing kapítalisma: „Við erum andkapítalísk. Við trúum og skiljum að svart fólk mun aldrei ná frelsun samkvæmt núverandi alþjóðlega kynþáttafordæma kerfi. “ Myndskeiðin sem vekja almenning til vitundar um grimmd lögreglu eru tekin í símum sem eru afleiðing kapítalisma. Besta leiðin til að lyfta fólki úr efnislegri fátækt? Kapítalismi. Gagnrýnendur hafa einnig bent á dýran lífstíl forsprakka hreyfingarinnar sem virðast lifa í vellystingum enda hafa stórfyrirtæki dælt fjármagni í hreyfinguna, svo mjög, að hún á í erfiðleikum með að eyða fénu.

 

Athugasemdir

[Jónatan Karlsson, 1.5.2021 kl. 09:43]

Sæll aftur Birgir.

Hlutverk þeirra (sagn)fræðinga sem skoða og reyna að greina nútíman hlýtur að vera snúið, þegar maður hugsar til allra þeirra falsfrétta, sem eflaust allir þáttakendur virðast beita fyrir sig.

Ég heyrði t.d. nýlega að ein helsta forvígiskona BLM hefði fjárfest í milljarða fasteign, að ég held í Los Angeles og það í hverfi þar sem hvítir eru ca. 98% íbúa og síðan eru það allar Me Too sögurnar. Hve stór hluti þeirra er sannarlega á rökum reistur?

Hvað svo með áróðurinn gegn Rúslandi og Kína um þessar mundir og hvað um ISIS og Hvítu Hjálmana í Sýrlandi?

Að lokum Birgir, hefurðu tekið eftir ljósbrúnu pickupunum með áfasta stóra vélbyssu á pallinum og skeggjaðan skæruliða. Þessir bílar eru örugglega ekki nein heimasmíð fátækra kúgaðra uppreisnarmanna heldur hljóta að vera fjöldaframleiddir í Japan eða Bandaríkjunum.