Hernaðarveldið Bandaríkin – svört fjárlög

Menn hafa keppst við hér á Vesturlöndum að tala niður herveldið Bandaríkin. Sumir segja Bandaríkin séu að liðast í sundur vegna innri ágreining og landið sé tvískipt. Það sé ekki eins sterkt hernaðarlega og ætla mætti og NATÓ standi á brauðfótum (ekki satt á meðan Bandaríkin halda bandalaginu á floti og ríkin 30 standa saman). En það þýðir samt ekki að Bandaríkin liðist í sundur, þótt þetta séu hættumerki.

Það hafa komið nokkur tímabil, þar sem innbyrðis deilur Bandaríkjanna hafa náð hæstu hæðum. Svo í bandarísku borgarastyrjöldinni og á meðan Víetnamsstríðið átti sér stað, en þá var samfélagið jafnvel klofnara en það er í dag. En ég held að ríkið haldist saman á meðan herinn er sterkur og getur barið niður uppreisnir. Ég er ekki að sjá það gerast í náinni framtíð að eitthvað ríkið kljúfi sig úr ríkjasambandinu, það væri helst Texas. En þetta er önnur saga en ég ætla að segja í dag.

Bandaríkjamenn eyða um eina billjón Bandaríkjadollara í opinber fjárframlög til bandarískra herafla. Sem er gífurlegt fé, ekkert ríki í heiminum eyðir eins miklu í hermál og Bandaríkin, samt kvarta haukarnir yfir fjárskort og vanrækslu hersins! BNA reka um 5000 herstöðvar (jafnvel fleiri, t.d. á Íslandi þar sem þeir eru meðan annan fótinn og ekki fasta viðveru), þar af 1000 um allan heim. Það kostar að reka allar þessar herstöðvar. Og nýr herafli bættist við í forsetatíð Donalds Trumps, en bandaríski geimherinn (US Space Force) var stofnaður í desember 2019.

Hvað eru svört fjárlög?

Svarta fjárhagsáætlunin eða fjárlögin vísar til ótilgreinds, flokkaðs hluta fjárhagsáætlunar. Oftast er hugtakið notað um útgjöld til hernaðar og varnarmála þar sem sérstökum upplýsingum er haldið leyndum til að varðveita öryggi aðgerðarinnar. Þar sem leynd er í fyrirrúmi er sannleikurinn og skáldskapurinn á bak við svört fjárhagsáætlun oft fátækleg, sem leiðir til talsverðra vangaveltna og margra óvenjulegra kenninga um útgjöld ríkisins og fyrirtækja.

Tilgangur svartra fjárlaga fyrir hernaðar- og varnaraðgerðir er frekar einfaldur: það er erfitt að halda tækni- og hernaðarframförum leyndum ef þær eru birtar í opinberum fjárlögum. Þó að í sumum löndum, eins og Bandaríkjunum, gæti þingið þurft að samþykkja fjárhæð svartra fjárlaga fyrir herinn, er meðlimum oft haldið í myrkri um hvað sérstaklega er verið að fjármagna með fjárlögum. Það kemur ekki á óvart að þessi leynd leiðir til nokkurrar hneykslunar meðal borgaranna, auk ásakana um að óupplýst, óskráð aðgerð eins og svartur fjárhagsáætlun hafi innbyggðan möguleika á spillingu. Engu að síður eru svörtu fjárveitingar af sumum talin vera mikilvæg fyrir hernaðaröryggi og öryggi almennt.

Sérstök dæmi um útgjöld svartra fjárlaga eru náttúrulega erfitt að finna, en almenn útgjöld eru oft vopnakaup, rannsóknir og njósna verkefni. Sum tækniþróun sem vitað er að á uppruna sinn í svörtum fjármögnun felur í sér B-2 sprengjuflugvélina og margar tegundir könnunarflugvéla og gervitungla. Langvarandi kenningar halda því fram að svartar fjárveitingar stjórni rannsóknum á geimverulífi sem finnast á jörðinni, en fáar beinar eða almennt viðurkenndar sannanir styðja þessar kenningar.

Svarta fjárhagsáætlun má einnig nota til að fjármagna svarta starfsemi, eða "black ops." Þetta eru leynilegar hernaðar- eða hernaðaraðgerðir sem forðast oft staðlaðar reglur um þátttöku og geta jafnvel farið fram hjá alþjóðlegum sáttmálum eins og Genfarsáttmálanum. Árið 2007 afléttu Bandaríkin tugi svartra verkefna á tímum kalda stríðsins sem innihéldu morðtilraunir á leiðtoga heimsins, ólöglegar símhleranir og aðrar tæknilega ólöglegar aðgerðir.

Til að viðhalda einhverju gagnsæi í fjárlögum geta stjórnvöld sem viðurkenna svört fjárlög birt árlega upphæð, en ekki nákvæmar upplýsingar, í fyrirhuguðum fjárlögum. Þó að þetta gæti fullvissað skattgreiðendur um hversu hátt hlutfall af tekjum þeirra fer til að standa undir ýmsum svörtum verkefnum, kveikir það líka í kenningum um núverandi og yfirstandandi verkefni sem eru fjármögnuð með leynisjóðunum.

Þó að fjárlög svartra séu enn umdeilt umræðuefni á mörgum svæðum, er ólíklegt að saga leynilegrar og leynilegrar ríkisreksturs hætti. Frá sögulegu sjónarhorni er það aðeins á síðustu öldum sem ríkisstjórnum hefur verið gert að birta hvers kyns fjárhagsupplýsingar, þar á meðan njósnir, leynilegar hernaðarrannsóknir og óvænt hernaðartækni hafa verið hluti af aðgerðum stjórnvalda. Heimild: What is a Black Budget? (with pictures) (smartcapitalmind.com)

Svört fjárlög i tölum

Svört fjárlög árið 2022. „Svarta fjárhagsáætlunin“ spannar fjármagn til yfir tugi stofnana sem mynda njósna áætlunina eða starfsemina. CIA og  NSA ein og sér söfnuðu 52,6 milljörðum dollara í fjármögnun árið 2013 á meðan fjárveitingar varnarmálaráðuneytisins til leynilegra hernaðarverkefna fara yfir þennan fjölda.

Það getur verið flókið að reikna út svarta fjárhagsáætlunina, en í Bandaríkjunum hefur verið áætlað að það sé yfir 50 milljarðar Bandaríkjadala á ári, sem tekur um það bil 7 prósent á meðan fjárveitingar varnarmálaráðuneytisins til leynilegra hernaðarverkefna ná yfir þessa tölu. Ótrúlegt en satt, 52,6 milljarðar dollara sem var varið til reksturs svartra aðgerða (e. black ops).

Hluti af fjárlögum sem er varið til varnarmála nær yfir laun, þjálfun og heilbrigðisþjónustu. Og fjármögnun þróun nýrrar tækni. Fjárlagabeiðni varnarmálaráðuneytisins um 705,4 milljarða dollara fyrir fjárhagsárið 2021 beinist að því að undirbúa U.S. undir framtíðarátök.

Hernaðarútgjöld/varnaráætlun fyrir árið 2017 var $646,75b, sem er 1,08% aukning frá 2016. Viðhald og kaup á vopnum, búnaði og aðstöðu.

Flokkuð fjárhagsáætlun varnarmálaráðuneytisins, hulin opinberum upplýsingum

Á þessu ári (2021) virðist svartur fjárhagur hersins vera rúmlega 51 milljarður dala, niður frá 56 milljörðum dala sem hélst stöðug síðustu tvö ár, að verðbólgu ekki meðtalinni.

Tölurnar vera lausar í loftinu samkvæmt sumum yfirlýsingum sem sumir hafa gefið. Þetta felur í sér 27,8 milljarða dollara til hersins, 48,5 milljarða dollara til sjóhersins og sjóhersins, 36,5 milljarða dollara til flughersins og 9,4 milljarða dollara til sérstakra aðgerða.

Eins og áður sagði er hugtakið „svört fjárlög“ notað um útgjöld til hernaðar og varnarmála þar sem sérstökum upplýsingum er haldið leyndum til að varðveita öryggi aðgerðarinnar. Svört fjárlög eða leynileg fjárveiting er ríkisfjárveiting sem er úthlutað til leynilegra eða leynilegra aðgerða þjóðar.  Svarta fjárhagsáætlunin er reikningskostnaður og eyðsla sem tengist herrannsóknum og leynilegum aðgerðum.

„Svarta fjárhagsáætlunin“ spannar yfir tugi stofnana sem samanstanda af innlenda leyniþjónustustarfseminni. Sem hluti af áherslum Trump forseta á að endurreisa og styrkja varnar- og leyniþjónustugetu Bandaríkjanna, fékk leynileg hernaðarupplýsingaáætlun Pentagon  23,1 milljarð dala á reikningsárinu 2020 - hæsta heildarfjárveiting í næstum áratug. 

Fjármögnun njósna stofnanna

Það þarf ekki að taka fram að Bandaríkin reka öflugustu njósna starfsemi í heimi og leyniþjónustustofnanirnar eru margar (ég skrifaði grein um þetta á blogginu) og erfitt er að henda reiður á fjölda þeirra (enda um "black ops" að ræða..

CIA, NSA og National Reconnaissance Office (NRO) fá meira en 68 prósent af svörtum fjárlögum. Fjárhagsáætlun National Geospatial-Intelligence Program (NGP) hefur vaxið yfir 100 prósent síðan 2004. Svo má bæta við að CIA rekur t.d. sínar eigin vopnaðar sveitir!

Niðurlag

Ég er rétt byrjaður að krafsa í yfirborðið. Og ég hef aðeins farið í svört fjárlög sem ætluð eru til hernaðarútgjalda, leynilegra aðgerða og njósna starfsemi. Enn hef ég ekki farið í liðstyrk Bandaríkjahers og hernaðargetu og er það efni í nokkrar greinar. En ljóst er að Bandaríkja her er eini herinn sem getur háð stríð alls staðar á hnettinum og unnið. Hann er þrautreyndur í bæði stórum og smáum hernaðaraðgerðum, stórum stríðum og litlum, notað nýjasta tæknibúnaðinn og hann hefur lært af reynslunni. Hann er líka tilbúinn að fara hart fram og jafnvel beita kjarnorkuvopnum. Andstæðingar þeirra vanmeta Bandaríkin, einmitt vegna þess að þetta er lýðræðisríki. Rómverjar voru líka lýðveldi þegar þeir hófu að leggja undir sig heiminn og þeir voru grimmir. Sama um gildir um Hellena þegar þeir lögðu undir sig heiminn.

Vegna þess að það er í eðli lýðræðisins að menn deila, halda menn að ágreiningurinn sé veikleikamerki sem harðstjórnarríki hafi ekki. Það er rangt. Sveigjanleikinn sem lýðræðisríkin búa yfir, smitast yfir í herafla þeirra og herforingjar þeirra hafa frjálsari hendur til hernaðaraðgerða en hjá einræðisríkjunum og vegna þess að herforingjarnir gagnrýna, eru veikleikarnir lagfærðir. Hermenn lýðræðisríkja hafa reynst öflugir og trúir málstaðinum sem þeir berjast fyrir.