Sjaldan veldur einn ef tveir deila

Einn mætur stjórnmálaspekingur sagði að ríki hagi sér eins og einstaklingar. Ríki verða móðguð, stolt, lítillát, skömmustuleg, árásagjörn o.s.frv. og í raun hagað sér eins og tilfinningaríkur einstaklingur.

Og eins og hjá fjölskyldumeðlimum, vinum eða öðrum getur sletts upp á vinskapinn milli þjóða. Sum hópa sig saman, þau sem telja sig eiga eitthvað sameiginlegt, önnur einangra sig, og sum leggja önnur ríki í einelti.

Annar mætur stjórnmálaspekingur sagði að illvígustu deilurnar séu milli einstaklinga og hópa innan sama ríkis. Ljótustu stríðin eru borgarastríðin. Það kann að hljóma undarlegt, þar sem fólk eða hópar hefur búið saman í sömu götu, sama hverfi, sömu borg o.s.frv. En þetta nábýli þýðir að fólkið þekkist mjög vel innbyrgðis og hatrið raunverulegt.  Dæmi um blóðug uppgjör er franska byltingin, bandaríska borgarstyrjöldin og borgarastríðið í fyrrum Júgóslóvakíu.

Sletts hefur upp á vinskapinn og bræðraböndin milli Úkraníu og Rússland. Lönd tvö deila samtvinnaða sögu, menningu og jafnvel sömu tungu. Formáli þessara átaka á sér langa sögu, sem jafnvel nær margar aldir aftur í söguna. Það á einnig við um aðrar deilur og átök í Evrópu, að aðdragandinn er langur og flókinn. En síðasti kaflinn í þessari löngu sögu og í raun formáli núverandi stríðs, er fall Sovétríkjanna. Oft er best að horfa á tímalínu til að sjá þróunina.

1991: Leonid Kravchuk, leiðtogi úkraínska sósíalíska sovétlýðveldisins, lýsir yfir sjálfstæði frá Moskvu. Í þjóðaratkvæðagreiðslu og forsetakosningum samþykkja Úkraínumenn sjálfstæði og kjósa Kravchuk sem forseta.
1994: Kravchuk tapar forsetakosningum fyrir Leonid Kuchma, einnig fyrrverandi kommúnista, í kosningum sem eftirlitsmenn telja að mestu leyti frjálsar og sanngjarnar.
1999: Kuchma er endurkjörinn árið 1999 í atkvæðagreiðslu sem er full af óreglu í framkvæmd.

2004: Frambjóðandinn sem er hliðhollur Rússa, Viktor Janúkóvitsj, er lýstur forseti en ásakanir um atkvæðasvindl koma af stað mótmælum í því sem verður þekkt sem appelsínugula byltingin, sem þvingar til endurtekinnar atkvæðagreiðslu. Fyrrverandi forsætisráðherra sem er hliðhollur Vesturlöndum, Viktor Jústsjenkó, er kjörinn forseti.

2005: Jústsjenkó tekur við völdum með loforðum um að leiða Úkraínu út af sporbraut Kreml, í átt að NATO og Evrópusambandinu. Hann skipar fyrrverandi yfirmann orkufyrirtækisins Yulia Tymoshenko sem forsætisráðherra en eftir innbyrðis bardaga í herbúðum Úkraínu sem styðja Vesturlönd er henni vikið úr starfi.
2008: NATO lofar Úkraínu að það muni einn daginn ganga í bandalagið.
2010: Janúkóvitsj sigraði Tímósjenkó í forsetakosningum. Rússland og Úkraína gera samning um verð á gasi í skiptum fyrir framlengingu á leigusamningi rússneska sjóhersins í úkraínskri höfn við Svartahaf.
2013: Ríkisstjórn Yanukovich stöðvaði viðskipta- og félagaviðræður við ESB í nóvember og velur að endurvekja efnahagsleg tengsl við Moskvu, sem hrundi af stað margra mánaða fjöldafundum í Kænugarði.

2014: Mótmælin, sem beinast að mestu í kringum Maidan-torgið í Kænugarði, verða ofbeldisfull. Tugir mótmælenda eru drepnir.

Í febrúar greiddi þingið atkvæði með því að fjarlægja Yanukovich, sem flýr. Innan nokkurra daga hertóku vopnaðir menn þing úkraínska héraðsins Krímskaga og hífðu rússneska fánanum á loft.

Í apríl lýstu aðskilnaðarsinnar sem eru hliðhollir Rússum í austurhluta Donbas yfir sjálfstæði. Bardagar brjótast út og hafa haldið áfram af og til, þrátt fyrir tíð vopnahlé, fram til ársins 2022.

Í maí sigrar kaupsýslumaðurinn Petro Poroshenko forsetakosningar með vestrænni stefnuskrá.

Í júlí skaut flugskeyti niður farþegaflugvél MH17 á leið frá Amsterdam til Kuala Lumpur með þeim afleiðingum að allir 298 farþegar um borð fórust. Vopnið sem var notað er rakið af rannsakendum til Rússlands sem neitar aðild að málinu.

2017: Sambandssamningur milli Úkraínu og ESB hefur verið samþykktur, sem opnar markaði fyrir frjáls vöru- og þjónustuviðskipti og vegabréfsáritunarlausar ferðir til ESB fyrir Úkraínumenn.

2019: Ný úkraínsk rétttrúnaðarkirkja hlýtur formlega viðurkenningu sem veldur reiði í Kreml.

Fyrrum leikarinn og grínistinn Volodymyr Zelenskyy sigrar Poroshenko í forsetakosningum í apríl og lofar því að takast á við spillingu og binda enda á kraumandi átök í austurhluta Úkraínu. Flokkur hans, nefndur Þjónn fólksins vinnur þingkosningar í júlí.

Donald Trump, þáverandi Bandaríkjaforseti, biður Zelenskyy í júlí að rannsaka Joe Biden, þá keppinaut sinn í forsetakosningunum í Bandaríkjunum, og Hunter Biden, son Biden, vegna mögulegra ólöglegra viðskipta í Úkraínu. Símtalið leiðir að lokum til misheppnaðrar tilraunar til að ákæra Trump.

Mars 2020: Úkraína fer í sína fyrstu lokun til að hefta útbreiðslu COVID-19.
Júní 2020: Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (IMF) samþykkir 5 milljarða dala líflínu til að hjálpa Úkraínu að koma í veg fyrir greiðslufall meðan á samdrætti af völdum heimsfaraldurs stendur.
Janúar 2021: Zelenskyy biðlar til Biden, sem nú er forseti Bandaríkjanna, um að Úkraína gangi í NATO.

Febrúar 2021: Ríkisstjórn Zelenskyy beitir refsiaðgerðum gegn Viktor Medvedchuk, stjórnarandstöðuleiðtoga og áberandi bandamanni Kreml í Úkraínu.
Vorið 2021: Rússar beina fjölmennar hersveitir að landamærum Úkraínu. Þær eru að hluta til dreifðar við landamærin og eftir það sem Rússar segja að hafi verið þjálfun.

Október 2021: Úkraína notar tyrkneskan Bayraktar TB2 dróna í fyrsta skipti í austurhluta Úkraínu, sem vekur reiði Rússa.
Haust 2021: Rússar byrja aftur að safna hermönnum nálægt Úkraínu.
7. desember 2021: Biden varar Rússa við því að herða efnahagsþvinganir vestrænna ríkja ef þeir ráðast inn í Úkraínu.
17. desember 2021: Rússar leggja fram ítarlegar öryggiskröfur, þar á meðal lagalega bindandi tryggingu fyrir því að NATO hætti öllum hernaðaraðgerðum í Austur-Evrópu og Úkraínu.
10. janúar 2022: Bandarískir og rússneskir stjórnarerindrekar ná ekki að minnka  ágreiningi um Úkraínu og síðari viðræður hafa heldur enga stórbyltingu í för með sér.

14. janúar 2022: Netárás sem varar Úkraínumenn við að „vera hræddir og búast við hinu versta“ lendir á vefsíðum úkraínskra stjórnvalda.

17. janúar 2022: Poroshenko snýr aftur til Úkraínu til að verða ákærður fyrir landráð. Rússneskir hermenn byrja að koma til Hvíta-Rússlands, norður af Úkraínu, til sameiginlegra æfinga.
24. janúar 2022: NATO setur herlið í viðbragðsstöðu og styrkir Austur-Evrópu með fleiri skipum og orrustuþotum. Sum vestræn ríki byrja að rýma sendiráðsstarfsmenn sem ekki eru nauðsynlegir frá Kænugarði.

26. janúar 2022: Washington leggur fram skriflegt svar við öryggiskröfum Rússa og endurtekur skuldbindingu við stefnu NATO um „opnar dyrnar“ á sama tíma og hún býður upp á „reglubundið og raunsært mat“ á áhyggjum Moskvu.

28. janúar 2022: Pútín segir að helstu öryggiskröfum Rússa hafi ekki verið sinnt en að Moskvu sé reiðubúið að halda áfram að tala.

24. Febrúar 2022 - Stríð í Úkraníu hefst: Rússneska innrásin í Úkraínu hófst 24. febrúar 2022. Tilkynnt var um árásir rússneskra hermanna í helstu borgum víðs vegar um Úkraínu, þar á meðal Berdyansk, Chernihiv, Kharkiv, Odesa, Sumy og höfuðborginni Kænugarð.

Niðurlag

Af þessari rakningu atburðarrásar, er ljóst að aðdragandinn er langur og tíminn sem diplómatar höfðu til að sefja ágreining nægur. Auðljóslega fannst Rússum þeir aðþrengdir, sama má segja um Kínverja og stöðuna í Kínahafi, þeim finnst hernaðarveldið Bandaríkin ásamt bandamönnum þrengja um og of að landamærum sínum. Ef horf er á landabréfakortið, er ótti þessara stórvelda auðljós. Bandaríkin hafa um 1000 herstöðvar um allan heim og geta lokað á alla verslun þessara ríkja ef þau vilja og einangra ef til stríðs kemur. Þetta er líkt og hafa byssu beint að höfði manns á meðan maður stundar viðskipti við "árásamanninn".

Rússar sáu sig tilhneydda til að fara í stríð, sem er alltaf slæmur kostur, en vonandi læra Kínverjar af reynslu Rússa, að sigur, ef hann kemur, getur reynst dýrkeyptur. Þ.e.a.s. ef þeim dettur í hug að taka Taívan sem hefur í sjálfu sér engan hagrænan ávinning, bara stolt af stækkun ríkisins (dýrðarljómi á leiðtogann sem tókst að sameina Taívan við meginland Kína).

Hrellirinn, sem öll stórveldin í heimininn óttast, Bandaríkin, á hér nokkra sök. Óhæfur forseti tók við völdin í Bandaríkjunum, heilabilaður að sögn margra, tókst að hrista svo upp í heimsvaldakerfinu, að stórveldin misskildu aðstæður. Hörmulegt brotthvarf Bandaríkjahers frá Afganistan sendu röng skilaboð til annarra hernaðarvelda, þar á meðal Rússlands. Þetta gerðist á vakt Joe demókratann Biden. Mesta ursla hefur hann reyndar valdið innanlands í Bandaríkjunum, en það er önnur saga.

Sagan á eftir að segja alla söguna. En hún hefur að nokkru komið í ljós opinberlega. En hún er að Joe Biden og sonur hans, Hunter Biden, hafa allt frá tíma Joe sem varaforseta BNA, haft Úkraníu á sinni könnu og makað krókinn í meir en áratug með alls konar spillingu. Úkranía var og er enn gróðarstía spillingapésa og Biden fjölskyldan djúpt sokkin í spillingunni. Þessi spilling Joe Biden hefur m.a. komið í veg fyrir að hann gat stillað til friðar og ef eitthvað er, hefur hann magnað stríðið í stórátök.

Donald Trump, sagði að stríðið í Úkraníu hefði aldrei gerst á hans vakt. Ég trúi honum. Fótsporin sanna það en Abraham friðarsamkomulagið hefur reynst heilladrjúpt til friðar í Miðausturlöndum. En vanhæfni Joe Bidens er svo algjör, að sú friðargjörð er í hættu vegna friðþægingarstefnu hans gagnvart Íran. Andstæðingar Íran heyja þessa stundina leynilegt stríð gegn Íran sem sér ekki endann á.