Örríkin ganga kaupum og sölum

Danir voru aldrei áhugasamir um hjálendu sína í norðri, Ísland. Ekki er beinlínis hægt að segja að þeir hafi farið illa með Íslendinga, til þess var mörlandinn of langt í burtu og stjórnsýsla þeirra á Íslandi of lítil. Dæma má stjórn þeirra á eyjunni sem vítaverða vanrækslu framan af. Þeir höfðu ekki meiri áhuga en það, þegar tekjur þeirra af fiskveiðum fóru minnandi á 19. öld að vilja að nota landið sem skiptimynt.

Árið 1809, þegar Napoleon háði stríð Evrópu og Danmörk hafði tapað Svíþjóð í stríðinu, höfðu Danir miklar áhyggjur af öryggi landsins og óttuðust að Bretar gætu tekið Ísland sem og gerðist er Jörundur hundadagakonungur tók hér "völd". Á þessum tíma voru Bretar mjög áhugasamir um að tryggja hafnaraðstöðu í Norður-Atlantshafi. Það var því nokkur hugmynd um að Bretar myndu kaupa Ísland frá Danmörku, en þetta fór aldrei lengra.

Árið 1814, þegar Danmörk og Svíþjóð undirrituðu Kiel samninginn eftir Napóleonsstríðin, fór Noregur formlega frá Danmörku en Ísland varð eftir (svo við vitum ekki enn til að það hafi verið mögulegt að "selja" Ísland, heldur væri mögulega að ræða skiptingu eignar).

Í kringum 1860 var Ísland mjög fátækt og einangrað, og Danir höfðu miklar fjárhagslegar áhyggjur vegna þessa. Þá hafði meðal annars komið upp hugmynd um að selja Ísland Bandaríkjamönnum sem hluta af viðræðum við þá um að mynda nýja þjóðríki eða viðskiptaþjóðarsamband.

Árið 1868 var jafnvel formlegt tilboð frá Danmörku til Bandaríkjanna um að Ísland yrði selt. Bandaríkin höfðu ekki sérstakan áhuga á þessu tilboði, að minnsta kosti ekki á þeim tíma. Það er talið að þeir hafi ekki séð Ísland sem hagkvæmt eignarhald og voru einnig óvissir um það hvort það væri raunverulega hagkvæmt fyrir Bandaríkin að bæta Ísland við sitt land.

Ísland á 19. öld var því í sömu stöðu og Grænland á 20. öld, vera skiptimynt í samskiptum stórvelda. Bandaríkin vilja nú Grænland en vildu landið á 19. öld frá Dönum en ekkert varð af þessum áformum. Litið var á það sem risa ísbreiðu með fáum eða engum auðlindum. En nú vita allir af málm námum landsins, hernaðarlegs mikilvægi o.s.frv.

Virðingin fyrir örríkjum er ekki meiri en þetta.

Afsakanir Sjálfstæðismanna...og Flokks fólksins manna

Nú eftir kosningar eru fulltrúar Sjálfstæðisflokksins byrjaðir að afsaka slæmt gengi. Það hefur hins vegar verið að reitast af því síðan Bjarni Benediktsson tók við flokknum en ekki er minnst á það.

Það er grein hérna á blogginu sem heitir "Helreið Bjarna Benediktssonar" eftir Friðrik H. Guðmundsson sem lýsir ágætlega forystuleysi og hugmyndaleysi flokksformannsins. Helsta "afrek" Bjarna var að geta ekki komið í veg fyrir klofning flokksins og myndun Viðreisnar. Bloggritari hefur alltaf fundist BB vera búríkrati, væri frábær ráðuneytisstjóri eða sendiherra (sem hann endar líklega sem nú á vormánðuðum). Formaður þarf líka að vera leiðtogi. Það geta allir orðið formenn (þó ekki nema í húsfélagi) en fáir hafa leiðtoga hæfileika og geta leitt stjórnmálaflokk.

Af hverju þetta stöðuga fylgistap? Jú á Útvarpi sögu sagði Sjálfstæðismaður að flokkurinn hafi ekki verið í nógu góðu talsambandi við kjósendur! Og flokkurinn hafi unnið sigra í slæmu ástandi.  Hann sagði að flokkurinn væri í eðli sínu "frjálslindur íhaldsflokkur"! Hvað er eiginlega það? Trúi á frelsi einstaklingsins en undir leiðarljósi kristilegra gilda. Og hann sagði flokkurinn hafi tapað fylgi til þriggja flokka, Miðflokkinn, Flokk fólksins og Viðreisnar.

Til Miðflokksins hafi flokkurinn tapað fólki sem er lengra til hægri og íhaldsamara í menningarmálum. Til Flokks fólksins hafi hann tapað öryrkja og aldraða og til Viðreisnar hægri sinnað viðskiptafólk og Evrópusinna.

Þetta segir manni að Sjálfstæðisflokkurinn hafi ekki staðið í fæturnar í neinum málaflokki sem skiptir máli! Þetta er nefnilega vandamál flokksins, hann hefur svikið öll kosningaloforð í verki.

Það er ekki nóg að tala, það verður að sýna stefnuna í verki. Það gerði Miðflokkurinn svo sannarlega síðan hann var stofnaður og ein ástæðan þess að ekki einu sinni var reynt að fá hann í stjórnarmyndunar viðræður. Viðreisn og Samfylkingin vissu sem er, að ekki væri vikið af sterkri stefnu í útlendingamálum, svo eitthvað sé tekið.

Þessir flokkar vissu líka að formaður FF vildi fara í ríkisstjórnarsamstarf og það væri nauðsyn. Þarna talaði formaðurinn af sér, því að samkvæmt stjórnarsáttmálanum er gefið ansi mikið eftir af hálfu flokksins og formaðurinn sagði að kosningaloforð væru markmið, en ekki eitthvað væri staðið við þegar komið er í ríkisstjórn, því að margflokka ríkistjórnar kerfi er við lýði á Íslandi. En þá hefði flokkurinn getað sagt nei, við förum ekki í ríkisstjórn nema við náum 450K kr. markinu.

Þetta snýst ekki um að komast í ríkisstjórn, heldur að standa vörð um þau gildi sem flokkurinn heldur fram og kjósendur hans halda að hann standi fyrir. Flokkur fólksins voru andstæðingar bókunar 35 fyrir kosningar en nú á að gleyma stóru orðin fyrir kosningar. En netið gleymir ekki.

Hvernig verður flokkurinn í útlendingamálunum? Hælisleitenda málaflokkurinn er svo umfangsmikill vegna opinna landamæra, að kostnaðurinn hleypur á tugi milljarða á ári og kemur úr tómum ríkiskassa. FF hefur verið nokkuð harður í orði (eins og Sjálfstæðisflokkurinn) gagnvart opnum landamærum, vegna þess að hann veit að velferðakerfið veikist þegar þúsundir manna koma inn í landið árlega sem þarf að þjónusta. Sú þjónusta verður tekin af skjólstæðingum FF ef það er ekki bætt í kerfið. Það hefur hins vegar ekki lagast, ef eitt hvað er, versnað, því engir peningar eru til. Reynið bara að fá tíma hjá heimilislæknir eða fara inn á bráðamóttöku Landsspítalans eða fara á 2 ára biðlista eftir aðgerð. Eða fá inn á hjúkrunarheimili eða fá mannsæmandi framfærslueyri frá hinu opinbera.  Allt í skötulíki á Íslandi og það í einu dýrasta ríki Evrópu með háa verðbólgu, hátt matvælaverð, húsnæðisverð og hátt verðlag yfir höfuð. Svisslendingar eru meiri segja ódýrari en þar er kaupmátturinn meiri.

Sjálfstæðismenn og menningarmál er annar kapituli fyrir sig. Hægri menn, Sjálfstæðisflokkurinn einn áður en Miðflokkurinn kom til sögunnar, hefur ekki tekið slaginn við vinstri menn. Ekki frekar en hægri menn í Bretlandi og í Bandaríkjunum, áður en Trump kom til sögunnar. Hægri menn eru hins vegar vakandi í Evrópu og eru byrjaðir að taka þátt í menningarstríðinu. Þarna verður Sjálfstæðisflokkurinn fara inn í slaginn af hörku, eins og Miðflokkurinn gerir sannarlega, ef hann ætlar að auka við fylgið.

Ekkert er ómögulegt og ef flokkurinn ætlar að lifna við áður en hann verður hundrað ára 2027, verður hann að hætta að vera "frjálslindur íhaldsflokkur" og fara lengra til hægri við miðjuna og fara upp við hlið Miðflokkins. Þá mun fylgið tínast til baka og Viðreisn hefur þá sýnt í verki (væntanlega) að þangað er ekkert að leita. Að sá flokkur er í eðli sínu vinstri flokkur enda flokksmenn fleiri en fyrrum Sjálfstæðismenn.

Vinstri stjórn í hægra landi?

Pólitískt landslag hefur sannarlega breyst á síðastliðnum áratugum. Hinn pólitíski ás, vinstri-hægri er varla lengur marktækur. Hvers vegna? Jú, flokkarnir eru með sparðatíning í sínum stefnuskrám, pínkulítið af vinstri, miðju og hægri stefnumálum. Erfitt er því að flokka flokkanna eftir hægri-vinstri línum. 

Tökum dæmi. Flokkur fólksins. Hann er með dæmigerðar sósíaldemókratískar áherslur í velferðamálum en virðist vera harðlínuflokkur í hælisleitendamálum.

Sama gildir um Viðreisn. Stefnuskráin eru ekki nógu skýr. Bloggritari fylgist náið með íslenskri pólitík en á enn í fullt í fangi með að átta sig á stefnu flokksins. Jú, innganga í ESB er á stefnuskránni, en hvað annað? Það vantar að kynna stefnuna skýrara. En svo eru það flokkar sem eru afar skýrir í sínum stefnumálum, Samfylkingin, Miðflokkurinn og VG eru allt flokkar þar sem fólk gekk að vísu hvert stefndu.  Mjög auðvelt að kjósa þessa flokka eftir vinstri-hægri ás.

Þessi óvissa endurspeglast í niðurstöðum kosninganna 2024. Fylgið dreifist mjög jafnt yfir þessa sex flokka sem urðu eftir á þingi. Bara ein skýr niðurstaða kom fram frá kjósendum; þeir höfnuðu harðlínu vinstri stefnu VG, Pírata og Sósíalistaflokk Íslands.

Hvort vildu kjósendur stefna til vinstri eða hægri ef litið er á fylgi Samfylkingarinnar (20,8%) og Sjálfstæðisflokksins(19,4%)? Munar aðeins rúmu einni prósentu á milli í fylgi. En ef við flokkum Flokk fólksins (13,8%) og Viðreisn (15,8%) sem demókratíska flokka, þá er niðurstaðan að við erum að fá vinstri stjórn í vinstri landi. Ef litið er á Sjálfstæðisflokkinn og Miðflokkinn (12,1%) sem einu hreinu hægri flokkarnir, eru hægri menn með 32% sem er ansi slappt frá sjónarhorni hægri afla í landinu. Kannski má túlka niðurstöðuna að fólk hafi ekki verið að kjósa til vinstri eða hægri, bara að fá miðju moð (Framsókn fékk á baukinn og er í skammarkróknum fyrir aðgerðaleysi og stefnuleysi á öllum sviðum) og leiðtoga sem það líkar við.

En svo er það aukaafurð þessara kosninga. Við erum farin að eltast við ESB og bókun 35 verður að líkindum lögum. ESB málið á dagskrá, þjóðinni að forspurðri. Ekki var þetta kosningamál og ESB flokkarnir lofuðu að málið (aðildarumsókn) færi ekki á dagskrá. Korteri eftir kosningar er sagt að málið fari í þjóðarkvæði. 

Að lokum. Kjósendur í Bandaríkjunum og Evrópu eru að óska eftir skýra stefnu í öllum málum. Í efnahagsmálum, utanríkismálum og menningarmálum. Valkosturinn er skýr þar. Wokeismi eða íhaldsemi. Bandaríkjamenn kusu hefðbundin gildi og íhaldssemi. Kjósendur í Evrópu eru á sömu skoðun og eru að ýta sósíaldemókratískum flokkur frá völdum eftir áratuga einokun valda. Þeir leita til hægri, en ekki á Íslandi. Hvers vegna?

ESB sinnar sjá ekkert athugavert við bókun 35

Aðildarsinnar benda á EES samningurinn frá 1994 hafi sagt að skýr regla hafi verið sett í samninginn um framkvæmd EES-reglna.

Einn bloggari deildi með bloggritara eftirfarandi hluta úr samningnum og þar segir:

"Stök grein

Vegna tilvika þar sem getur komið til árekstra á milli EES-reglna sem komnar eru til framkvæmdar og annarra settra laga, skuldbinda
EFTA-ríkin sig til að setja, ef þörf krefur, lagaákvæði þess efnis að EES-reglur gildi í þeim tilvikum."

Gott og vel, en af hverju hefur þetta ekki bara verið innleitt allan þennan tíma? Alþingi afgreiðir hvort sem er aragrúa EES reglugerðir á hverju ári.  

Jú, vísir menn benda á að slík innleiðing sé stjórnarskrábrot. Breytingin er stutt og laggóð. Hún er eftirfarandi:

 

"Frumvarp til laga 

um breytingu á lögum um Evrópska efnahagssvæðið, nr. 2/1993 (bókun 35).

Frá utanríkisráðherra.

1. gr. 

    4. gr. laganna orðast svo:
    Ef skýrt og óskilyrt lagaákvæði sem réttilega innleiðir skuldbindingu samkvæmt EES-samningnum er ósamrýmanlegt öðru almennu lagaákvæði skal hið fyrrnefnda ganga framar, nema Alþingi hafi mælt fyrir um annað. Sama á við um skuldbindingar sem eru innleiddar með stjórnvaldsfyrirmælum.

                                                                    2. gr.

Lög þessi öðlast þegar gildi."

Svo kemur greinagerð með þessu frumvarpi sem verður ekki farið í hér. Til þess að bókun 35 verði lögleg, verður að breyta stjórnarskránni. Það eru engin önnur lög sem toppa íslensk lög á Íslandi og Alþingi eitt (ásamt forseta) hefur rétt á að innleiða lög á Íslandi. Þess vegna þarf það að stimpla allar reglugerðir sem koma frá EES. Einhverjar reglugerðir sem búríkratar í Brussel setja saman, geta því ekki orðið rétthærri en íslensk lög, þangað til að Alþingismenn breyta íslensku lögunum í samræmi við reglugerðina sem á að innleiða.

Nú, ef við erum "skyldug" til að innleiða bókun 35, þá er eins gott að við göngum úr EES samstarfinu.  Ekki eru Svisslendingar í EES en þeir eru með okkur í EFTA. Það er alveg nóg fyrir okkur Íslendinga að vera í EFTA sem hefur verið frábært í að gera tugir fríverslunarsamninga við allan heiminn!  Eitthvað sem við höfum ekki ef við erum í ESB.

Og svo má spyrja á móti, hversu margar reglugerðir hefur ESB innleitt frá Íslandi? Engar? Er þetta bara einstefna? Valdboð að ofan?

Bókun 35 aftur á dagskrá en nú með öfluguri málsvara

Í ljós kom að það varð aðeins hlé á aðförinni að stjórnarskrá Íslands er Sjálfstæðisflokkurinn fór frá völdum. Það vakti og vekur enn undrun bloggritara að Sjálfstæðisflokkurninn skuli hafa stutt þetta mál, að því virðist gegn grunngildum flokksins. Sjálfstæðismál ekki lengur á dagskrá hjá flokknum?

En sjálfstæðismál virðast horfin úr huga núverandi og fyrrverandi Sjálfstæðismanna sem nú eru í Viðreisn. Hvað hélt fólk eiginlega að það fengi úr pökkunum er skoðanakannanir sýndu að tveir flokkar með mesta fylgið, Samfylkingin og Viðreisn vildu ljóst sækja um aðild að ESB? Að það sé í lagi að kjósa þessa flokka? Auðvitað fáum við ESB aðildarkosningu (í lok kjörtímabilsins svo að málið eyðileggi ekki ríkisstjórnarsamstarfið) og bókun 35 verði samþykkt á þessu þingi!

Það er næsta ljóst að bókun 35 verður samþykkt, með samsetninguna á Alþingi eins og hún er. Þingmenn Samfylkingarinnar, Viðreisnar og Sjálfstæðisflokksins (margir hverjir) munu styðja málið og leiða í lög. Flokkur fólksins ætlar bara að segja já! „Skoðun mín hef­ur ekk­ert breyst,“ seg­ir Eyj­ólf­ur Ármanns­son, sam­göngu- og sveit­ar­stjórn­ar­ráðherra og þingmaður Flokks fólks­ins, spurður hvort skoðun hans á bók­un 35, um að frum­varpið feli í sér stjórn­ar­skrár­brot, hafi breyst. Sjá slóð: Bókun 35 enn stjórnarskrárbrot

Þingmaðurinn segir að bókunin sé stjórnarskrábrot en ætlar samt ekki að standa í vegi fyrir að málið fari í gegnum þingið!  "Þetta er ekkert stórmál, þannig séð" segir þingmaðurinn. Þetta kallar maður að standa fast á prinsippum, þannig séð! Og hann ætlar ekki að "slíta ríkisstjórn", þannig séð! Fyrir hvaða prinsippum standa þeir þingmenn sem segjast vera mótfallnir ákveðnum málum, sem þeir segja að standi ekki stjórnarskrá, en ætlar samt ekki að gera neitt í málinu? Af hverju eru þeir á þingi yfir höfuð. 

Nýjir þingmenn stjórnarflokkanna vinna nú stjórnarskráeið er þeir setjast á Alþingi, vitandi vísir að þeir ætla að brjóta þann eið í þingstörfum. Í gegnum aldir hafa eiðar Íslendinga haft gildi og verið jafngildir undirskriftum. Eiður var óbrjótanlegur og menn misstu æruna ef þeir brutu hann sem var mesti álitshnekkir sem hægt var að bíða. Á miðöldum voru menn drepnir ef þeir gengu á bak orða sinna.

En hvað gerist þegar bókunin verður samþykkt? Ekkert að því virðist. Nýr dagur rennur upp á ný og lífið gengur sinn vanagang að því virðist. Ekkert hefur breyst...eða hvað? Jú, tifandi tímasprengja hefur verið sett af stað. Þegar örlagaríkir tímar renna upp, þeir gera það alltaf, þá getur reynt á hvort íslensk lög eða evrópsk séu rétthærri. Og það skiptir máli. Hefur einhver gleymt ICESAVE málinu? Hvernig hefði það farið ef bókun 35 hafi þá verið samþykkt?  Það liggur í eðli málsins, að íslenskir hagsmunir fara ekki alltaf saman við heildarhagsmuni ESB.  Þeir hagsmunir eru sniðnir að stærstu aðildarríkjum ESB.

Þegar Ísland var undir stjórn Dani, var landið ekki nýlend, heldur hjálenda. Virðist ekki vera mikill munur á og er ekki. Sérstaklega ekki ef landsmenn eru komnir undir vilja og duttlunga erlendra stórvelda. 

Stórskáldið sagt eitt sinn: „En þegar á íslandsströnd eru risnir þýskir fiskibæir og þýsk kauptún, hve leingi mun þess að bíða að þar rísi og þýskir kastalar með þýskum kastalaherrum og málaliði. Hver er þá orðinn hlutur þeirrar þjóðar sem skrifaði frægar bækur? Þeir íslensku mundu þá í hæsta lagi verða feitir þjónar þýsks leppríkis. Feitur þjónn er ekki mikill maður. Barður þræll er mikill maður, því í hans brjósti á frelsið heima." (Eldur í Kaupinhafn. 13. kafli. Arnas Arnæus.). Menn geta túlkað þessi orð eins og þeir vilja í þessu samhengi.

P.S. Hvað ætlar forseti vor að gera? Skrifa undir?

 

Skýrari lög um Landhelgisgæslu Íslands og öryggis- og varnarmál

Í 23. lið stjórnarsáttmála valkyrjustjórnarinnar er eftirfarandi setning: "Mótuð verður öryggis- og varnarmálastefna." Bloggritari veit ekki hvað það þýðir en hann veit að hlutverk Landhelgisgæslunnar er mjög óljóst hvað varðar varnartengd verkefni sem hún sinnir og hún er í raun verktöku (með varnartengd verkefnin) fyrir utanríkisráðuneytið.

 

Í lögum um LHG kemur þetta hlutverk ekki fram en ætti að gera það lögformlega en varnarmál Ísland eru í stjórnsýslulegu limbói. Ríkislögreglustjóri, Utanríkisráðuneytið og Landhelgisgæslan skipta málaflokknum á milli sín eftir að Varnarmálastofnun Íslands var lögð niður.

 

Í lögum um Landhelgisgæslu Íslands, 2006 nr. 52, 14. júní segir í 1. grein um hlutverk hennar:

 

1.Kafli. Stjórn Landhelgisgæslu Íslands, starfssvæði og verkefni.

 

1. gr. Hlutverk.

 

Landhelgisgæsla Íslands sinnir öryggisgæslu og björgun á hafi úti, fer með löggæslu á hafinu og gegnir öðrum verkefnum samkvæmt ákvæðum laga þessara, ákvæðum reglugerða á grundvelli þeirra og öðrum lögbundnum fyrirmælum.

 

...en svo mætti bæta þessari setningu við:

 

"Landhelgisgæsla Íslands sinnir loftrýmiseftirlit og -gæslu og framkvæmda öryggis- og varnartengdra verkefna samkvæmt varnarmálalögum nr. 34/2008."

Er hér um nýlunda að ræða? Nei, LHG sinnir þessum verkefnum de facto í verktöku. Þarna eru lögin skýrari og endurspegla veruleikann eins og hann er.

 

En svona breyting á lögum um LHG er aðeins plástur. Það verður að endurskilgreina og móta öryggis- og varnarmálastefnu Íslands frá grunni eins og segir í stjórnarsáttmálanum. Það verður ekki gert nema að það verði stofnað nýtt ráðuneyti - Varnarmálaráðuneyti sem sinnir öllum verkefnum sem Ríkislögreglustjóri, Utanríkisráðuneytið og Landhelgisgæslan sinna í dag og tengjast öryggis- og varnarmálum landsins.

 

Utanríkisráðuneytið sem er ráðuneyti dimplómatískra samskipta Íslands við erlend ríki er sett í hlutverk sem það ræður lítið við. Hefur skrifstofu á sínum vegum sem sinnir pappírvinnunni en framkvæmdin er í höndum Landhelgisgæslunnar og litlu leyti Ríkislögreglustjóra.

 

Hlutverk þeirrar stofnunar, þ.e.a.s. Landhelgisgæslunnar þarf einnig rækilegar endurskoðunar og vonandi verða menn flinkir með pennann, þannig að stofnunin geti sótt fjármagn til NATÓ og verið hluti af varnarkerfi bandalagsins. 

 

Þess má geta til samanburðar að Danir hafa enga landhelgisgæslu, heldur sér danski sjóherinn um landhelgisgæslu hlutverkið. Komið hefur fram í fréttum að Danir eru að efla varnir Grænlands og verða tvö varðskip eða herskip skipuð sérstaklega þangað.

 

Norðmenn hafa hins vegar eigin landhelgisgæslu sem er hluti af norska sjóhernum en í kafla 2 í norsku landhelgislögunum segir:

 

"2. kafli. Skipulag og starfslið Landhelgisgæslunnar

§ 5. Skipulag Landhelgisgæslunnar

Landhelgisgæslan er hluti af hervörnum landsins. Á friðartímum skal Landhelgisgæslan helst sinna þeim verkefnum sem fylgja lögum þessum. Á friðartímum þarf Landhelgisgæslan einnig að þjálfa stríðsskyldu sína.

Skip Landhelgisgæslunnar skulu vera einkennismerkt samkvæmt reglum sem konungur setur.

Að svo miklu leyti sem nauðsynlegt er talið að sinna tilteknum landhelgisgæsluverkefnum getur konungur ákveðið að unnt sé að nýta hluta af öðrum efnis- eða mannskap heraflans í þeim tilgangi." Sjá slóð: Lov om Kystvakten (kystvaktloven) 

 

Þess má geta að norska Varnarmálaráðuneytið stýrir norsku landhelgisgæslunni, ekki norska utanríkisráðuneytið eða dómsmálaráðuneytið.

 

Að lokum. Norðmenn eru líka að spýta í lófana og efla landhelgisgæsluflota sinn.  Síðastliðin þrjú ár hafa þeir sjósett þrjú ný varðskip af svo kallaða Jan Mayen klassa og síðasta sjósett á þessu ári. Norðmenn hafa yfir 15 varðskipum að ráða.

 

Til fróðleiks má geta að norska landhelgisgæslan var stofnuð 1977 en frá lokum seinni heimsstyrjaldarinnar til þessa árs, sá norski sjóherinn um landhelgisgæslu hlutverkið. Ástæðan fyrir stofnunina var útfærsla landhelginnar í 200 sjómílur.

 

Trump vekur upp andvana hugmynd um kaup á Grænlandi

"Donald Trump verðandi forseti Bandaríkjanna segir nauðsynlegt fyrir öryggi og frelsi í heiminum að Bandaríkin eigi og ráði yfir Grænlandi. Fyrstu viðbrögð í Grænlandi og Danmörku eru neikvæð..." segir í frétt RÚV.

Stundum gengur Trump fram af sjálfum sér. Ýtir hugmyndir fram sem hann veit að ganga ekki upp. Má hér nefna yfirtöku Panama skurðinn eða kaup á Grænlandi. En athyglisverð eru þessi viðbrögð: Rasmus Jarlov þingmaður danska þjóðarflokksins var líka ómyrkur í máli. "Grænland er danskt og hefur verið það síðan árið 1380."

Ekki er þetta hárrétt hjá danska þingmanninum en kannski nærri lagi. Kíkjum fyrst á hvernig Grænland komst undir konungshendur. Grænland varð fyrst hluti af norska konungsríkinu árrið 1261 gerðu Grænlendingar formlega eið við Noregskonung (Magnús lagabætir) og samþykktu að verða hluti af norska konungsríkinu. Þetta var hluti af þróuninni þar sem Noregskonungur var að styrkja yfirráð sín yfir norrænum byggðum, þar á meðal Íslandi.

Þegar Danmörk, Noregur og Svíþjóð sameinuðust í Kalmarsambandinu 1397, komust lönd undir stjórn danska konungsins. Eftir að sambandið leystist upp árið 1523 hélt Danmörk yfirráðum yfir Noregi. Eftir Napóleonsstyrjaldirnar 1814 varð Noregur hluti af Svíþjóð, en Grænland varð eftir undir Dönum. Frá því hefur Grænland verið í danska ríkinu.

Og snúum okkur til nútímans. Grænland var gert að dönsku amtssvæði árið 1721 í kjölfar trúboðsstarfa og nýlenduvæðingar Dana. Árið 1953 varð Grænland formlega hluti af Danmörku og fékk heimastjórn árið 1979 og aukna sjálfstjórn árið 2009.

Þetta virkar allt klippt og skorið en er ekki. Síðasta skráða heimild um norræna byggð er frá 1408, þegar brúðkaup Íslendinga, Þorsteins Ólafssonar og Sigríðar Björnsdóttur, fór fram í Hvalseyjar kirkju. Eftir þetta hverfur byggðin úr sögulegum heimildum.

Evrópskir rannsóknarleiðangrar Evrópumanna komu þarna við á 16. öld án landnáms en Hans Egede (1721) kom Grænland aftur á blað. Hin eiginlega endurkoma Evrópubúa til Grænlands hófst með dönskum trúboðsmanni, Hans Eged. Hann stofnaði nýlendu og hóf kristniboð meðal Inúíta, sem höfðu lifað þar óáreittir eftir að norræna byggðin féll. Með komu Hans Egede og stofnun danskrar nýlendu árið 1721 hófst nýtt tímabil í sögu Grænlands. Þetta markaði upphaf danskrar nýlenduvæðingar og tengdi Grænland aftur við Evrópu. Þannig má segja að hvítir menn hafi í raun komið aftur til Grænlands með komu Hans Egede árið 1721, eftir að hafa verið fjarverandi í rúm 300 ár.

Tilkall Dana til Grænlands á sögumlegum grunni er því byggt á veikum grunni og eins gætu Íslendingar gert kröfur til Grænlands, því landið byggðist úr Íslandi og var sjálfstætt þjóðveldi hátt í 260 ár áður en Noregskonungur tók yfir. Þeim dettur ekki í hug slík vitleysa að gera tilkall til landsins en hefðu átt á sínum tíma að gera tilkall til Jan Mayen en Norðmenn hirtu þessa mikilvægu eyju og ætluðu líka að hirða Austur-Grænland en Danir hindruðu það.

Er heldur ekki viss um að Grænlendingar nútímans líti svo á að þeir tilheyri Danmerkur sterkum böndum eða þeir séu Danir yfirhöfuð. Þeir hafa mikið reynt að sleppa undan yfirráðum Dani en eru of fámennir og veikburða, rétt eins og Færeyingar, til að slíta sambandið.  Þegar auðævi Grænlands, sem eru eðalsteinar og góðmálmar verða að fullu nýttir, sem og olía, verður sagt bless við Danmörk og Dani. Grænlendingar eru heldur ekki ákafir að fara undir stjórn annan "nýlendu herra", Bandaríkin. Havaí er víti til varnar ef menn vilja halda menningu sinni og ekki fara í minnihluta. 

Bandaríkjamenn líta Grænland hýra af tveimur ástæðum, góðmálmar og sem varnarstöð. En hvers vegna ekki að semja um bandarískar herstöðvar á Grænlandi án yfirtöku og láta bandarísk námufyrirtæki grafa er erfitt að skilja. En hótunin um töku Panamaskurðinn snýst um komandi viðskiptastríð við Kína og snýst um að koma í veg fyrir hærra vöruverð í BNA vegna tolla á kínverskar vörur og það er gert með lægri umferðagjöld á bandarísk skip sem fara um skurðinn. Því er hótað.

 

Skatta- og gjalda hækkanir framundan hjá ríki, sveitarfélögum og fyrirtækjum

Þegar flestir Íslendinga vakna með timburmenni á nýársdag 2025, hafa skattar hækkað.  Ekki mikið en samt hækkað.  Fáir taka eftir því að tekjuskatturinn á að hækka um áramótin en hann hækkaði líka um síðustu áramót. Sjá slóð: Skattabreytingar á árinu 2024

Tekjuskattur einstaklinga	2023					2024
Prósenta í 1. þrepi:	31,45% (þar af 14,67% útsvar)					31,48% (þar af 14,93% útsvar)
Prósenta í 2. þrepi:	37,95% (þar af 14,67% útsvar)					37,98% (þar af 14,93% útsvar)
Prósenta í 3. þrepi:	46,25% (þar af 14,67% útsvar)						46,28% (þar af 14,93% útsvar)

 

Og enn hækka skattarnir 2025 :Í eftirfarandi töflu má sjá skattprósentur, skattleysismörk, persónuafslátt og þrepamörk í kr. fyrir árin 2024 og 2025, sjá slóð: Skattabreytingar á árinu 2025

Tekjuskattur einstaklinga í staðgreiðslu	2024					2025
1. þrep:	31,48% (þar af 14,93% útsvar)					31,49% (þar af 14,94% útsvar)
2. þrep:	37,98% (þar af 14,93% útsvar)					37,99% (þar af 14,94% útsvar)
3. þrep:	46,28% (þar af 14,93% útsvar)					46,29% (þar af 14,94% útsvar)

Virkar ekki mikil hækkun, en er hækkun samt. Það á hins vegar að hækka skattleysismörk eru alltaf lág og spurning hver þau hafi eitthvað að segja.

Nú hefur komandi ríkisstjórn boðað hækkanir á auðlindagjöldum og ferðamannaskatt. Ef borguð verða komugjöld, þá hlýtur jafnt að ganga yfir alla, bæði Íslendinga og útlendinga og allir borga komugjöld! Þetta er sum sé aukaskattur.

Ekkert er minnst á veggjöld í stjórnarsáttmálanum, enda ekki útfærður í smáatriðinum. En það má búast við að gjöld verði lögð á vegfarendur því boðað er átak í jarðgangnagerð. Þeir sem nota göngin borga (er ekki að segja að það sé neikvætt, bara að göngin verði fjármögnuð þannig). Svo á líka við um Sundabraut sem á að fara í og það mun kosta að nota hana. Vegfarendur þurfa líka að greiða fyrir nýju Ölfusárbrú dýrum dómum í veggjöld. Og ef vegfarandinn vogar sér að líta til hægri eða vinstri á nátttúruperlu, þarf hann að borga. Það mun kosta peninga að yfirgefa höfuðborgarsvæðið eða koma inn á það.

Já, það er ekki bara ríkisvaldið og sveitarfélögin sem hugsa sér gott til glóðarinnar um áramótin, fyrirtækin - birgjarnir  hafa ákveðið með sinnu miklu fordómsspá, að hækkanir á hráefni þurfi að skila sér inn í verðlagið um áramótin og það eigi að hækka matvælaverð.

Bílskrjóðurinn sleppur ekki og eldsneytisverð helst áfram hátt með ofurálagningu á olíuverði. Stofnanir munu ekki láta sitt eftir liggja og alls konar þjónustugjöld (sem tölvan sér um að reikna á sekúndubroti) verða hækkuð og bankanir með sífellt minni viðveru og fækkun útibúa, sjá til þess að borga verður fyrir allt. Verður rukkað fyrir að mæta í persónu í bankaútibú? Það er rukkað fyrir að hringja í bankann. Bloggritari er að fara til Reykjavíkur á eftir, því að útibú Íslandsbanka í heimbyggð hans neitar að taka við mynt!

Já, Ísland er skattaparadís allra annarra en íslenskra borgara. Gleðilegt skattaár 2025.

Stefnuyfirlýsing ríkisstjórnar Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins 2024

Það er réttnefni að kalla samkomulagið, eða drög að samkomulag, stefnuyfirlýsingu en ekki stjórnarsáttmála. Þetta er eins og handrit að bók, það á eftir að koma með loka prófarkalestur textans.

Hvað ætla frúnar að gera? Koma böndum á stjórnsýsluna. Fyrsta skrefið með að leggja niður ráðuneyti og er vonandi fyrirheit um framhald.

Annað atriði í drögunum er réttlæting með auðlindagjöld. Þar er flokki Fólksins mest treystandi með Eyjólf Ármannsson og Sigurjón Þórðarson sem hafa vit á sjávarútvegi og atvinnumálum en því miður hneppti Hanna Katrín Friðriksson hnoss atvinnumálaráðherra og Jóhann Páll Jóhannsson varð umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra (Eyjólfur er sérfræðingur í orkumálum en Sigurjón í sjávarútvegi).  Þetta eru mikilvægustu ráðherrastólarnir á eftir fjármálaráðherra stólinn og utanríkisráðherra stólinn. Það á að keyra aftur í gang virkjanir og taka til í sjávarútvegi. Stórútgerðin á að borga meira í skatta (gjöld kalla þeir þetta).

Í áttunda lið segir að ríkisstjórnin hyggst taka upp auðlindagjald fyrir aðgang ferðamanna að náttúruperlum Íslands. Á meðan unnið er að útfærslu verða innheimt komugjöld. Þarna eiga aurar að streyma í ríkiskassann en þurfum við Íslendingar þar með að borga fyrir að umgangast landið okkur?

Svo á að eyða peningum "...með fjárfestingu sem styrkir stoðir heilbrigðis- og öldrunarþjónustu um land allt. Ríkisstjórnin mun leiða þjóðarátak í umönnun eldra fólks, m.a. fjölga hjúkrunarrýmum og efla heimahjúkrun." Sem er kannski ekki slæmt því að það er skortur á úrræðum fyrir aldraða.  Það á sem sagt að bæta hressilega í velferða- og heilbrigðisþjónustu. Spurning hvort það séu til peningar í þetta þegar ríkið er rekið með halla. Það á að fjölga lögreglumönnum sem er jákvætt.

Það er hins vegar engar róttækar breytingar á útlendingamálum og þó. Þar segir að ríkisstjórnin vill gæta samræmis við reglur nágrannaríkja á sviði útlendingamála og styrkja stjórnsýslu til að tryggja mannúðlegt og skilvirkt móttökukerfi fyrir umsækjendur um alþjóðlega vernd. Heimilt verður að afturkalla alþjóðlega vernd og brottvísa fólki sem fremur alvarleg afbrot eða ógnar öryggi ríkisins. Þetta með erlendu glæpamennina og brottvísun þeirra er almenn skynsemi og ótrúlegt að þetta hafi ekki komið fram í spánýjum útlendingalögum frá því í vor. Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir verður dómsmálaráðherra og fróðlegt hvort hún standi í lappirnar. Kannski verður fáar árásir á stefnuna í útlendingamálum þar sem róttæklingarnir eru farnir af þingi, Píratar og VG. Ekki munu Miðflokksmenn eða Sjálfstæðismenn standa á móti hertri útlendingamálastefnu.

Svo eru það utanríkismálin. Þorgerður K. Gunnarsdóttir verður utanríkisráðherra og ljóst má af orðalagi sáttmálans að ekki verður rekin einka utanríkisstefna. Sama blabla um að við eigum að vera í NATÓ, ekkert nýnæmi en svo kemur bullið um þjóðaratkvæði um "áframhald á viðaldarviðræður" við ESB. Hvaða framhald? Er út af dagskrá og fáir hafa áhuga inngöngu í gjaldþrota ESB sem er að stefna í viðskiptastríð við Bandaríkin. Ef þetta fer í þjóðaratkvæði 2027 í stjórnarlokin, þá vonandi hafnar þjóðin afgerandi aðild.  Fríverslun við allan heiminn er hagkvæmara fyrir Ísland en álfu bálknið í Brussel.

Að lokum er sagt að mótuð verður öryggis- og varnarmálastefna. Það er skynsamlegt og nauðsynlegt.

Allar Evrópuþjóðirnar eru að undirbúa sig undir stríð, almenningur er hvattur til að eiga neyðarbirgðar af mat, fjármagn í varnartengd mál aukin o.s.frv.

En vonandi taka Íslendingar meira frumkvæði í varnarmálum sínum. Það er ótækt að þeir hunsi málaflokkinn algjörlega eins og þeir hafa komist upp með hingað til.

Vonandi þegar Trump lítur á listann yfir fjármagn sem aðildarþjóðir NATÓ leggja til varnarmála, að hann reki ekki augun í framlag Íslands sem er 0,02% af vergri þjóðarframleiðslu á meðan 23 af 32 aðildarþjóðum eru komnar yfir 2% markið og nánast allar aðrar eru við mörkin...nema Íslandi. Sé kallinn segja upphátt: "What are those losers in Iceland doing?  They have to submit their fair shares! Don´t even care to protect themself! Tariffs right now, everybody have to paid their fair shares!"

Stefnuyfirlýsing ríkisstjórnar Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins 2024

Bandarískir fjölmiðlar viðurkenna í fyrsta sinn að Joe Biden hafi verið andlega vanheill allan tímann

Einn af frjálslindu fjölmiðlum í Bandaríkjunum tók sig loksins til og tók viðtal við 50 samstarfsfólk Joe Biden. Niðurstaðan var auðljós þeim sem vildu sjá allan tímann. Joe Biden var með einkenni heilabilunar strax frá upphafi. Þeir sem fylgjast með þessu bloggi geta flétt aftur þar sem bloggritari hélt fram frá upphafi að Biden hefði ekki andlega getu til að stjórna Bandaríkjunum.

Sagt er í bandarískum fjölmiðlum að starfsfólk Hvíta húsið hafi orðið þetta ljóst á fyrstu mánuðum forsetatíðar Biden. Upp hófst þá feluleikur. Fundir voru hafðir stuttir, spurningar sendar skriflega fyrirfram, jafnvel til náið samstarfsfólks og Biden las upp svörin af minnimiðum sem hann hefur alltaf við hendina eins og glöggir sjónvarpsáhorfendur geta séð. Önnur auðljós einkenni eru "milljón" mismæli eða svör út í hött þegar hann loksins gefur svör og oftast voru svörin bara "nei" eða "já".

Ástandið var svo slæmt að ríkisstjórnarfundir voru ekki haldnir og þeir fáu sem haldnir voru (algjörlega nauðsynlegir) voru undir forsæti Jill Bidens, eiginkonu Joes!  Fjölmiðlar (vinstri) þóttust fyrst uppgötva að hann væri ekki hæfur þegar kappræða hans við Donald Trump fór fram í sumar. Engum var þá um dulið, jafnvel heimskasta fólk í Bandaríkjunum að eitthvað var og er að.

Joe Biden hefur eytt helminginn af forsetatíð sinni í Scranton, Pennsylvaníu þar sem heimili hans er. Barnið (fjölmiðlar) sem áttu að benda á að keisarinn væri ekki í fötum, brást hlutverki sínu nema fjölmiðlar eins og Foxnews og Newsmax og hlaðvarps stjórar. Netið benti miskunarlaust á farsann sem var í kringum forsetatíð Joe Biden.

Biden hefur alltaf minnt bloggritara á garðyrkjumanninn Chance í sögunni Being there, einfelding sem ríka fólkið tekur upp á arma sína og heldur að sé snillingur. Söguþráðurinn í "Being There" virtist benda til þess að fáfræði sé sannarlega sæla og að einhver eins og Chance gæti hugsanlega verið svarið við öllum ömurlegum heimsins. Í lok sögunnar var fína fólkið að velta fyrir sér að gera Chance að næsta forseta Bandaríkjanna! 

En ef Joe Biden stjórnaði ekki Bandaríkjunum, hver þá? Var stjórnkerfið á sjálfstýringu? Stjórnuðu ráðherrar eftir eigin hyggviti en ekki ákveðinni stefnu? Það gæti skýrt margt sem hefur farið úrskeiðis, svo sem hörmulegt undanhald frá Afganistan, opin landamæri, há verðbólga og matvælaverð o.s.frv.

Eftir að Kamala Harris tapaði afgerandi í forsetakosningunum í nóvember, virðist hafa hýrnað yfir karli og tók hann með kostum kynjum er Trump heimsótti Hvíta húsið nýverið. Hann virðist fagna því að Trump sé að taka við, ekki Kamala Harris en honum var steypt af stóli í sumar þegar ljóst hvert stefndi. Ekki svo út úr heiminum að hann hafi ekki tekið eftir því.

Síðastliðinn einn og hálfan mánuð hefur Trump stjórnað Bandaríkjunum frá heimili sínu í Mar-o-lago. Þangað streyma þjóðarleiðtogar, forystumenn atvinnulífsins og pólitískusar til að "kyssa á hringinn". Þaðan eru sendar sendinefndir til að leysa erfið ágreiningsmál og stríð eins og stríðið í Úkraínu. Nú síðast var hann að hafa afskipti af bráðabirgða fjárlögum sem hann hafnar.

Þetta er með ólíkindum að mesta herveldi heims hafi verið stjórnlaust í 4 ár. Kannski ekki einsdæmi í sögunni ef maður t.d. skoðar sögu Rómaveldis og keisaranna. Sumur hálf brjálaðir, siðspilltir og morðóðir. Aðeins einn annar Bandaríkjaforseti var svona gjörsamlega óvirkur, en það var Woodrow Wilson en hann fékk heilablóðfall 1919 en því var leynt fyrir almenningi. Konan Wilsons (líkt og Jill Biden í dag?) stjórnaði í andlegri fjarveru hans það sem eftir var forsetatíðar hans eða 16 mánuði. En í dag, með alla nútíma fjölmiðla, að þetta skuli vera hægt? 

Af hverju núna? Af því að Biden er hættur sem forseti, Demókratar hafa tapað Fulltrúa- og Öldungadeildina. Ekkert að tapa.