GB news er stærsta sjónvarpsstöðin í Bretlandi og Fox news í Bandaríkjunum

GB News er opinberlega vinsælasta fréttastöð Bretlands - sem markar sögulegan áfanga í breskri útsendingu.

Fréttastöðin "Peoples Channel" sigraði á lykiltíma í júlí, vann áhorfskeppnina á morgunverðatíma, hádegi, virkum dögum, besta tíma á virkum dögum og eftirsótta sunnudagsmorgni í stjórnmálum.

Þetta er í fyrsta skipti sem GB News hefur tekið fram úr BBC News í heilan mánuð, sem er tímamótaárangur aðeins mánuði eftir að GB News fagnaði fjögurra ára afmæli sínu.

Og til Bandaríkjanna. Fox News hrósaði velgengni sinni á sjónvarpsstöðvum í vikunni og sagði að frá 20. júní hefði hún verið efst í besta tíma með 2,6 milljónir áhorfenda, samanborið við 2,3 milljónir áhorfenda hjá ABC, 2,1 milljón áhorfenda hjá NBC og 2 milljónir áhorfenda hjá CBS.

Hvað er svona merkilegt við það?  Jú, GB News (Bretland) og Fox News (Bandaríkin) eru báðar sjónvarpsstöðvar sem eru þekktar fyrir hægrisinnað, popúlískt og oft andstætt kerfisbundið sjónarhorn, sérstaklega í umfjöllun eða skoðanaþáttum. Þó að munur sé á innlendum samhengi og áhrifum þeirra, eiga þær nokkra sameiginlega eiginleika í tón, nálgun og stjórnmálastefnu, sérstaklega í umfjöllun um fréttir (öfugt við beinskeytta fréttaflutning).

Það sem báðar stöðvarnar eiga sameiginlegt er hægrisinnaður popúlismi (þarf hvorki að vera jákvætt eða neikvætt). Sean Hannity og Laura Ingraham hafa einbeitt sér mikið að innflytjendum, menningarlegri sjálfsmynd, "vakningu" eða "woke" og andstöðu við frjálslynda yfirstéttina. Þáttastjórnendur eins og Nigel Farage, Dan Wootton og Mark Dolan hafa á sama hátt kynnt þjóðernishyggju frá Brexit-tímanum, andstöðu gegn innflytjendum og gagnrýni á framsækin gildi.

Orðræða gegn "almennum fjölmiðlum". Báðir fjölmiðlar saka oft eldri fjölmiðla (BBC, CNN, The Guardian, The New York Times) um hlutdrægni, yfirstéttar sýn eða ritskoðun.

Áhersla á menningarstríð er mikil hjá báðum fjölmiðlum. Mikil umfjöllun um kynvitund, málefni um tjáningarfrelsi, "aflýsismenningu" og stefnur sem tengjast fjölbreytileika.

Stuðningur við íhaldssamar stjórnmálamenn/stefnur. Fox hefur átt náið samband við Donald Trump og Repúblikanaflokkinn. GB News hefur fjallað um og kynnt persónur eins og Boris Johnson, Nigel Farage og umbótastjórnmálamenn í Bretlandi.

Persónur fram yfir blaðamenn. Báðir forgangsraða karismatískum þáttastjórnendum og "talandi hausum" fram yfir hefðbundna fréttamennsku. Þættir eru oft umræðumiðaðir frekar en skýrslumiðaðir.

Efahyggja gagnvart loftslagsstefnu og COVID-aðgerðum. Báðir hafa hýst loftslagsskeptikista eða gagnrýnendur loftslagsaðgerða (t.d. Net Zero).

Er þetta jákvætt? Veit það ekki, held ekki. Fréttamennskan hjá öllum fjölmiðlum í dag er hræðilega léleg. En áhorfendur virðast treysta málflutningi hægri fjölmiðlanna meira en megin fjölmiðla. Þurfum ekki annað en að horfa á fréttatíma RÚV sem leggur ekkert sjálfstætt mat á erlendar fréttir sem og Sýn fréttastofan til örvænta yfir íslenskri fréttamennsku. 

En kannski þurfum við ekki að örvænta. Internetið, hlaðvörpin o.s.frv. fylla inn í þar sem megin fjölmiðlar sleppa. Og þeir hafa alla tíð sleppt fréttum eða túlkað fréttir eftir eigin hagsmunum. Það er enginn hlutlaus í frásögn. 

Ritari fer þá leið að horfa á erlenda fjölmiðla til að fá raunsannar fréttir. Horft er á bandaríska fjölmiðla, indverska, breska, ísraelska og jafnvel færeyska! Svo er horft á löng hlaðvörp með viðtölum við fólk sem er í hringiðju viðburðanna. Að lokum, ritari fer svo sjálfur á stúfana að afla frétta, setur saman efni í blogg til að skilja samhengi hlutanna eins og hér er gert.