Trump er á eftir góðmálmum - ekki öryggi Bandaríkjanna

Þetta varð bloggritara ljóst er hann sá viðtal við Trump í vikunni.  Það er nefnilega þannig að Kaninn hefur eina herstöð á Grænlandi. Hún er ekki einu sinni hefðbundin herstöð, heldur hefur geimher Bandaríkjanna hana undir sinni stjórn. Það hefur enginn sagt nei við að Kaninn fái fleiri herstöðvar á Grænlandi, enda nóg pláss, 2 milljónir ferkílómetrar og aðeins 57 þúsund íbúar. Varla að það skapist ástand í landinu við komu fleiri hermanna.

Nú ætlar Trump að koma upp járnhjúp (e. Iron dome) að hætti Ísraela yfir Bandaríkin.  Íslenskur blaðamaður sagði með fyrirlitlingu að varnarkerfið væri bara gegn skammdrægar eldflaugar sem er rangt. Ísraelar hafa nefnilega annað kerfi sem er beint gegn langdrægum eldflaugum og heitir kerfið "David sling". Það er hannað til að stöðva óvinaflugvélar, dróna, taktísk flugskeyti, meðal- til langdrægar eldflaugar og stýriflaugar, skotið á sviði frá 40 til 300 km (25 til 190 mílur). En það er önnur saga.

Þá eru eftir tvær aðrar ástæður fyrir ásælni Kanans. Siglinga öryggi þegar pólarsvæðið opnast fyrir skipa umferð.  En til þess þarf Kaninn ekki að leggja undir sig Grænland heldur flotadeild eins og eru í Asíu og samninga við lönd sem liggja að heimskautssvæðinu, s.s. Rússland.

Þriðja ástæðan er líklegust. Að komast yfir góðmálma Grænlands og orkulindir sem kunna að leynast þar. Eyðimerkur eins og eru í Sádi Arabíu eða Sahara hafa nefnilega gríðarleg auðævi neðanjarðar og hafa reynst gríðarlegar auðlindir.

Svo á við um Alaska. Edouard de Stoeckl, ráðherra Rússlands í Bandaríkjunum, samdi fyrir hönd Rússa afleiddlega. Þann 30. mars 1867 samþykktu aðilarnir tveir að Bandaríkin myndu greiða Rússum 7,2 milljónir dollara fyrir yfirráðasvæði Alaska. Þetta eru bestu kaup Bandaríkjanna hingað til fyrir utan Louisiana sem Kaninn keypti af Frökkum 1803 og með samningum Flórída af Spáni 1819. Bandaríkin keyptu frá Dönum Jómfrúareyjar (e. Virgin Islands). Árið 1917 keyptu Bandaríkin danska hlutann fyrir 25 milljónir dollara, aðallega af stefnumótandi ástæðum til að tryggja ró í Karíbahafinu.

En dagar landakaupa eru liðnir. Alþjóðakerfið og alþjóðalög voru ekki öflug á þessum tímum og heimurinn ekki enn skipt upp. Nú er búið að skipta öllu upp, öll hafsvæði skilgreind og undir lögsögu ríkja eða eru skilgreind sem alþjóða siglingaleiðir og meira segja Suðurskautsland er uppskipt. Kapphlaupið er komið upp í geiminn og á tunglið.

Danir, Frakkar eða Spánverjar eru ekki lengur óupplýstir kjánar sem láta framvegis frá sér landsvæði. Það ætti Trump að vita. Eina leiðin til að komast yfir Grænland er með hervaldi sem verður aldrei gert.

Athugasemdir

[Guðmundur Ásgeirsson, 1.2.2025 kl. 21:36]

Það var nokkuð augljóst allan tímann að auðlindir spila stórt hlutverk í þessu máli. Bandaríkin hafa þjóðaröryggishagsmuni af því að vera ekki háðir Kína um aðgang að ýmsum tegundum málma sem eru unnir úr jörðu. Mikið af slíkum málmum er talið vera hægt að finna á Grænlandi, ekki síst ef jöklar hopa.

Góður fréttirnar eru að Bandaríkin þurfa alls ekki að yfirtaka Grænland til að byggja upp námuvinnslu þar. Það eina sem þarf er að gera samninga um það. Bandaríkin þurftu ekki að yfirtaka Ísland til að komast yfir raforku og nýta hana til að framleiða hráefni til framleiðslu á hergögnum og fleiru (ál). Þeir gerðu bara samninga við Íslendinga um það.

Annað sem er sambærilegt á milli Grænlands og Íslands fyrir hagsmuni Bandaríkjanna er hnattræn staðsetning. Ísland til að viðhalda áhrifum á Norður Atlantshafi. Grænland til að tryggja aðgang að Norður Íshafi ef siglingaleiðir þar opnast. Það þurfti ekki að yfirtaka Ísland til að fá aðgang að hafnaraðstöðu hér heldur voru bara gerðir um það samningar og það sama ætti að vera hægt að gera í tilviki Grænlands.

Ég hef ekki raunverulegar áhyggjur af því að Bandaríkin yfirtaki Grænland með valdi því ég held að það sé óþarfi og stórveldi ráðast ekki í slíkar aðgerðir að óþörfu.