Örríkin ganga kaupum og sölum

Danir voru aldrei áhugasamir um hjálendu sína í norðri, Ísland. Ekki er beinlínis hægt að segja að þeir hafi farið illa með Íslendinga, til þess var mörlandinn of langt í burtu og stjórnsýsla þeirra á Íslandi of lítil. Dæma má stjórn þeirra á eyjunni sem vítaverða vanrækslu framan af. Þeir höfðu ekki meiri áhuga en það, þegar tekjur þeirra af fiskveiðum fóru minnandi á 19. öld að vilja að nota landið sem skiptimynt.

Árið 1809, þegar Napoleon háði stríð Evrópu og Danmörk hafði tapað Svíþjóð í stríðinu, höfðu Danir miklar áhyggjur af öryggi landsins og óttuðust að Bretar gætu tekið Ísland sem og gerðist er Jörundur hundadagakonungur tók hér "völd". Á þessum tíma voru Bretar mjög áhugasamir um að tryggja hafnaraðstöðu í Norður-Atlantshafi. Það var því nokkur hugmynd um að Bretar myndu kaupa Ísland frá Danmörku, en þetta fór aldrei lengra.

Árið 1814, þegar Danmörk og Svíþjóð undirrituðu Kiel samninginn eftir Napóleonsstríðin, fór Noregur formlega frá Danmörku en Ísland varð eftir (svo við vitum ekki enn til að það hafi verið mögulegt að "selja" Ísland, heldur væri mögulega að ræða skiptingu eignar).

Í kringum 1860 var Ísland mjög fátækt og einangrað, og Danir höfðu miklar fjárhagslegar áhyggjur vegna þessa. Þá hafði meðal annars komið upp hugmynd um að selja Ísland Bandaríkjamönnum sem hluta af viðræðum við þá um að mynda nýja þjóðríki eða viðskiptaþjóðarsamband.

Árið 1868 var jafnvel formlegt tilboð frá Danmörku til Bandaríkjanna um að Ísland yrði selt. Bandaríkin höfðu ekki sérstakan áhuga á þessu tilboði, að minnsta kosti ekki á þeim tíma. Það er talið að þeir hafi ekki séð Ísland sem hagkvæmt eignarhald og voru einnig óvissir um það hvort það væri raunverulega hagkvæmt fyrir Bandaríkin að bæta Ísland við sitt land.

Ísland á 19. öld var því í sömu stöðu og Grænland á 20. öld, vera skiptimynt í samskiptum stórvelda. Bandaríkin vilja nú Grænland en vildu landið á 19. öld frá Dönum en ekkert varð af þessum áformum. Litið var á það sem risa ísbreiðu með fáum eða engum auðlindum. En nú vita allir af málm námum landsins, hernaðarlegs mikilvægi o.s.frv.

Virðingin fyrir örríkjum er ekki meiri en þetta.


« Síðasta færsla

Bæta við athugasemd

Nauðsynlegt er að skrá sig inn til að setja inn athugasemd.

Höfundur

Birgir Loftsson
Birgir Loftsson

Er áhugamaður um sögu og samfélag Íslendinga í nútíð og þátíð og tengslum Íslands við umheiminn. Móttó: ,Hafa skal það sem sannara kann að reynast."

Jan. 2025

S M Þ M F F L
      1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31  

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband