Uppgjafarræða Joseph höfðingja

Árið 1877 tilkynnti bandaríski herinn að höfðinginn Joseph og ættkvísl hans Nez Perce yrðu að flytja inn í friðland í Idaho eða sæta refsingu.

Joseph vildi forðast ofbeldi og talaði fyrir friði og samvinnu. En nokkrir ættbálka meðlimir voru andvígir og drápu fjóra hvíta menn. Jósef og fólk hans vissu að skjót viðbrögð væru í vændum og hófu undirbúning að leggja leið sína til Kanada í von um að finna þar sakaruppgjöf.

Ættbálkurinn ferðaðist 1700 mílur og barðist á leiðinni við bandaríska herinn sem elti. Við skelfilegar aðstæður, og eftir fimm daga bardaga, gafst Joseph upp fyrir Nelson A. Miles hershöfðingja 5. október 1877 í Bear Paw-fjöllum Montana-svæðisins, aðeins 40 mílur frá kanadísku landamærunum. Höfðinginn vissi að hann var síðastur af deyjandi kyni og augnablik uppgjafar var hjartnæm. Hér kemur efni ræðunnar sem er ekki löng en öflug samt.

"Segðu Howard hershöfðingja að ég þekki hjarta hans. Það sem hann sagði mér áður, ég hef það í hjarta mínu. Ég er þreyttur á að berjast. Höfðingjar okkar eru drepnir; Looking Glass er dáinn, Ta Hool Hool Shute er dáinn. Gömlu mennirnir eru allir dánir. Það eru ungu mennirnir sem segja já eða nei. Sá sem leiddi ungu mennina er dáinn. Það er kalt og við höfum engin teppi; litlu börnin eru að frjósa.

Fólk mitt, sumt af því, hefur flúið upp á hæðirnar og hefur engin teppi, engan mat. Enginn veit hvar þeir eru - kannski að frjósa til dauða. Ég vil hafa tíma til að leita að börnunum mínum og sjá hversu mörg þeirra ég finn. Kannski finn ég þau meðal hinna látnu. Heyrið mig, höfðingjar mínir! Ég er þreyttur; hjarta mitt er sjúkt og sorgarbundið. Þaðan sem sólin stendur núna mun ég ekki berjast lengur að eilífu."