Hægri menn og hægri gildi

Hvað er að vera hægri maður?

Ég hef fjallað aðeins um innanbúðarpólitík Sjálfstæðisflokksins í undanförnum pistlum mínum. Ég minntist á að annar frambjóðandinn til formannsstólsins hafi vanrækt að rækta gildi flokksins, sem eru þá hægri gildi. En hvað eru hægri gildi?

Það eru fyrst og fremst gildi eins og trúin á einstaklingsfrelsið, frelsið til athafna og tjáningarfrelsi, lítil ríkisafskipti og markaðskapítalismi. Frjálshyggja heitir þetta og þeir sem aðhyllast þessum gildum frjálshyggjumenn, en ekki má rugla þessu saman við „liberal“ sem er í Bandaríkjunum sem einmitt þeir sem eru öfugt þenkandi, vilja ríkisafskipti en frjálslyndi hvað félagsleg gildi áræðir, svo sem hjónabönd samkynhneigðra o.s.frv. Frjálslyndir til hægri eru þeir sem vilja afskiptaleysi ríkisvaldsins og markaðshagkerfi. 

En hægri gildi geta verið mismunandi,lítum á íhaldssömu gildin (conservative values) eins og þau birtast í Bandaríkjunum.

1. Andúð á hröðum breytingum; trú á að hefðir og ríkjandi félagsleg viðmið innihaldi oft visku fyrri kynslóða; og vantraust á tilraunum til að endurgera samfélagið þannig að það samræmist óhlutbundinni frásögn um hvað væri réttlátt eða skilvirkt.
2. Löngun til að varðveita stjórnmálaheimspeki og stjórnarreglur sem settar eru fram í sjálfstæðisyfirlýsingunni og stjórnarskrá Bandaríkjanna.
3. Trú á að það sé brýnt að varðveita hefðbundið siðferði, eins og það er sett fram í Biblíunni, í gegnum menningarleg viðmið.
4. Trú á að það sé brýnt að varðveita hefðbundið siðferði, eins og það er orðað í Biblíunni, með því að nota menningarleg viðmið og vald ríkisins.
5. Frjáls markaðskapítalismi og trú á lögmæti markaðsafkomu.
6. Trú á að Bandaríkjamenn séu einstök þjóð, skínandi borg á hæð, sem er leiðtogi hins frjálsa heims.
7. Trú á að Bandaríkin ætti að flytja út lýðræðismerki sitt með vopnavaldi.
8. Sannfæringin um að stjórnvöld ættu að taka að sér, fyrir hönd bandarísku stjórnmálanna, stórkostleg verkefni sem efla „þjóðlega mikilleika“ Bandaríkjanna og göfuga persónur þeirra.
9. Faðmlag staðbundinnar, samfélags- og fjölskyldutengsla, mannlegs umfangs og ábyrgðar til framtíðar.
10. Trú á að Bandaríkin ættu ekki að grípa inn í málefni annarra þjóða nema til að verjast yfirgangi og framfylgja samningum og sáttmálum.
11. Löngun til að snúa aftur til eins og áður var.
12. Skyldleiki í, samsömun við eða aðhyllst hinar ýmsu menningarvísbendingar Rauðu Bandaríkjanna. (Til dæmis, byssueign, val á einbýlishúsum nálægt þjóðvegum frekar en þéttbýli sem eru skipulögð í kringum almenningssamgöngur, kántrí tónlist o.s.frv.)
13. Fyrirlitning á bandarískri frjálshyggju (félagslegri), fjölmenningu, sjálfsmyndapólitík, jákvæðri mismunun, velferðarmálum, samfélagsstefnu í evrópskum stíl og vinstri og hugmyndum þeirra almennt.
14. Löngun til að vera látin í friði af stjórnvöldum, oft ásamt þeirri trú að það að vera í friði sé eðlilegur réttur.
15. Grundvallartrú á sambandshyggju.
16. Trúin á að skattar ættu að vera lægri og stjórnvöld minni.
17. Sú trú að ríkisskuldir og halli setji Bandaríkin í hættu.
18. Trúin á að jafnvægi verði á fjárlögum ríkisins þegar mögulegt er.
19. Meðvitund um villuleika mannsins, og meðvitund um gildi efahyggju, efa og auðmýktar.
20. Raunsæi í utanríkisstefnu.
21. Afskiptaleysi í utanríkisstefnu.

„Conservative“ eða íhaldsstefnan í Bandaríkjunum má flokka undir ,,frjálslynda íhaldsstefnu“ frekar en "stjórnlynda íhaldsstefnu (fasismi)."

En hvernig ætli íslenska íhaldshyggjan sé? Erfitt er að segja til um það í dag enda lítið rætt opinberlega hvaða gildi hægri menn hafa í dag á Íslandi. Ef litið er á söguna þá má segja að gildi Sjálfstæðisflokksins einkenndu framan af frjálslyndri íhaldsstefnu en nú virðist þetta vera hentistefna eða stuðningur við stór kapítalisma. En hvað veit ég, þegar flokkurinn talar sjaldan um stefnumál sín. Mér skilst að einkunnarorðin á síðasta landsfundi hafi verið frelsi....