Fimm mistök Bandaríkjamanna í Afganistan eftir Julio M. Shiling

Fimm mistök Bandaríkjamanna í Afganistan eftir Julio M. Shiling

Sjá slóðina: https://elamerican.com/biggest-american-mistakes-in-afghanistan/

 

Joe Biden má ekki vera að þessu en hér lítur hann á úr sitt þegar fallnir hermenn eru bornir í líkkistum úr flugvél. Svo ræddi hann við aðstandendur hinu föllnu og talaði bara um látinn son sinn, þeim til mikillar furðu og reiði.

Bandaríkjamenn hafa orðið fyrir álitsmissir vegnað svika sinna við Afganistan. Undanhald öflugasta her heims fyrir hópi barbarískra illvirkja er óskiljanlegt og  það að yfirgefa bandarískra ríkisborgara handan línu óvina, sem og afganska bandamanna mun hrella þessa mikla land. Eftir 20 ára hernám, 2 trilljarða dollara fjárfestingar og tapi á lífi hermanna og almennra borgara kemur upp spurningin, hvað fór úrskeiðis? Hér eru 5 stærstu mistök Bandaríkjanna í Afganistan.

1. Miðstýring valds

Afganistan er enn forneskjulegt samfélag. Það rættbálkasamfélag til þessa dags og eina forystan þeir (ættbálkanir viðurkenna, er sú sem tryggir öryggi. Þjóðin er  fjölþjóðlegt, fjölmenningarlegt og fjölmenn. Jafnvel þó að Afganar eigi sameiginlega trú í Íslam, þá myndar ættbálkur og sögulegur, þjóðernislegur og menningarlegur bakgrunnur það hvernig þeir starfa.

Bandaríkin reyndu að hjálpa til við að byggja upp frjálst afganskt ríki eftir vestrænni fyrirmynd, þar sem hið pólitískt vald var dregið til miðstjórnarinnar í Kabúl, eins mikilvægt og höfuðborgin er þá er hún ekki uppspretta valdsins í landinu. Þetta var ekki góð hugmynd. Í fornu nútíma ættbálkssamfélagi með yfir 18 mismunandi þjóðerni sem eru mjög dreift um mismunandi svæði, hefði stjórnkerfi með meiri dreifingu á pólitísku valdi eftir staðbundnum stjórnarháttum, hefði verið heppilegra fyrir Afganistan.

2. Talibanastríðið gegn afgönskum stjórnvöldum og Bandaríkin var svæðispólitískt, ekki staðbundið

Bandaríkin hunsuðu grunn pólitíka og hernaðarsögu svæðisins. Í nýlegu minni tókst ekki að beita þeim meginreglum sem voru notaðar í kalda stríðinu gegn sovéskum kommúnisma.

Með því að líta á viðleitni róttækra íslams til að steypa ófullkomnum, en lögmætum, afgönskum stjórnvöldum sem einangrað verkefni talibana, gerðu Bandaríkjamenn mikil mistök. Talibanar, hryðjuverkasamtök sem eru að öllu leyti Pashtúnar, eru ekki fulltrúar afgansks samfélags. Ef þeir eru bornir saman við hin þjóðarbrotunum samanlagt væru þeir í minnihluta.

Að auki er talibanar innflutt fyrirbrigði. Pakistan bjó til Talibana. Það eru fleiri Pashtúnar í Pakistan en í Afganistan, að minnsta kosti tveir á móti einum. Pashtúnar eru næststærsti þjóðernishópur Pakistans.

Pakistanski herinn fann upp, réð, þjálfaði og hefur fjármagnað talibana síðan á tíunda áratugnum. Það ætti ekki að koma neinum á óvart að Osama bin Laden var að fela sig í Abbottabad í Pakistan áður en réttlætið barst honum. Leynifylgsni Al-Qaeda leiðtoga var um mílu frá pakistönskum herskóla, var það tilviljun?

Samband Pakistan og talibana er náið og samtvinnað.Talibanar áttu gott skjól í Pakistan, þar fengu þeir skjól og gert var að sárum þeirra. Frá því að pashtúnskir íslamskir bókstafstrúarmenn hófu að heyja stríð sitt til að ná aftur völdum í Afganistan hefur Pakistan verið aflgjafinn, bæði fjárhagslega og skipulagslega. Áherslur Bandaríkjanna og afgönskra stjórnvalda á 20 ára tímabili hafa einbeitt sér eingöngu að því að skora á talibana og aðra virka íslamska hryðjuverkahópa. Það hefur ekki tekist á við aðal sökudólginn, Pakistan.

Frá árinu 2009, að sögn bandaríska sendiráðsins í Pakistan, hafa Bandaríkjamenn veitt yfir 5 milljarða dala borgaralega aðstoð og yfir 1 milljarð dala í neyðarhjálp til mannúðar við næst fjölmennasta múslimaríki heims - Pakistan.

Bandaríkin, á reikningsári 2019-2020 í Pakistan, héldu áfram að vera aðalgjafi fjárhagslegrar fjárhagsaðstoðar. Hvernig í ósköpunum geta Bandaríkin þolað að pakistönsk stjórnvöld auðveldi morð á bandarískum og afgönskum hermönnum og ásetninginn um að koma lögmætu ríkisstjórn Afganistan frá? Sú staðreynd að Bandaríkin tóku málið ekki beint upp við Pakistan vegna stuðnings þeirra við talibana og aðra íslamska hópa og afskipti þeirra af málefnum Afganistans er stórfengleg vanræksla. Kína, sem fjármagnar Pakistans, hefði líka átt að vera tekið fyrir. Talibanar eru eingöngu peð í stærri svæðisbundinni pólitískri skák. Hvers vegna tóku Ameríku þetta mál ekki upp við alvöru ábyrgðaraðila stríðsins: Pakistan og Kína?

3. Afganska stjórnin hefði átt að vera með í „friðarsamningum“ frá 2020

Þegar Bandaríkin sömdu og undirrituðu skilmála um að draga bandaríska hermenn frá Afganistan árið 2020, fjölluðu þeir eingöngu um talibana. Ríkisstjórn Afganistans var ekki aðili að samningaviðræðunum eða undirritun samningsins. Þetta var ömurlegt og móðgun við sjálfa ríkisstjórnina sem Bandaríkin hjálpaði til við að koma á. Þó að öll forsenda þess að semja um „frið“ við fullt af róttækum þrjótum sé andstyggilegt og barnalegt, voru þessi stóru mistök Trump stjórnar aðeins aukin enn frekar með útilokun afganskra stjórnvalda. Þessi ófrávíkjanlega aðgerð þjónaði eingöngu til að veikja löggildingu og stjórn stjórnvalda í Afganistan

4. Þörf var á áframhaldandi loftstuðningi og herflugvöllinn Bagram

Með reynsluna af Víetnam í farteskinu, ættu Bandaríkin að hafa mildað skilyrði þannig að brotthvarf herliðsins myndi ekki  hafa áhrif á líftíma afganskra stjórnvalda. Það hefði átt að veita afganska heraflanum loftvernd sem var tilbúinn að skora á yfirtöku talibana. Þegar borg eftir borg féll fyrir grimmum bókstafstrúarmönnum, með hernaðaraðgerðir talibana sem brutu gegn „friðarsamkomulaginu“, voru Bandaríkin innan réttar sínum og með getu til að ráðast á óvininn og aðstoða bandamanninn.

Aldrei hefði átt að yfirgefa herflugvöllinn Bagram fyrr en síðasti bandaríski og afganski samverkamaðurinn yfirgaf landið. Öll nútíma stríð vinnst með því hver stjórnar háloftunum. Bandaríkin höfðu einokun á nýtingu flugrýmisins í Afganistan. Með aðstöðu mjög tæknilega háþróaðra vopna hefði verið hægt að takast á við talibana með hörðum aðgerðum fyrir að brjóta samninginn og framfylgja alræðismarkmiðum þeirra. Þetta hefði stuðlað að því að hvetja herinn í Afganistan til að verja land sitt.

Áframhaldandi, en takmörkuð, viðvera bandaríska hersins hefðu hjálpað bandamanni okkar. Flugveldi Bandaríkjanna, með dróna og sprengjuárásum flughersins, ef þörf krefur, hefði sent þau skilaboð að Bandaríkjamenn sleppi ekki og yfirgefi vini. Uppgjöf Bagram flugstöðvarinnar, ásamt 85 milljörðum dollara í hernaðarlegt góðgæti, var allt sem talibanar þurftu til að vita að Bandaríkin undir forystu Biden-Harris væri að hörfa hvað sem það kostaði

5. Undanhaldið og hin miklu svik

Stjórn Biden-Harris og forysta Demókrataflokksins eru sek um embættissvik og vanrækslu við skyldustörf. Tilefni undanhalds var óheiðarlegt og mun reynast dýrkeypt. Teymið Biden-Harris hafa svikið allar fallnar hetjur Bandaríkjanna, NATO, og afganska hersins, verktaka og innlendra lögreglumanna. Bandarískir ríkisborgarar og afganskir bandamenn hafa verið yfirgefnir og skildir eftir á bakvið víglínu óvina. Hið ólýsanlega hefur gerst. Núverandi herforingjaráð, sem og varnarmálaráðherra og ættu að segja af sér eða fara fyrir dómstóla. Bandaríkin er í dag rekið af uppreisnarmönnum gegn kerfinu og þetta hafa afleiðingar.

Er það tilviljun að mestu mistök bandarískrar utanríkisstefnu gerðust á vakt Demókrata? Sjá hér fróðlega samantekt:

Endalaus mistök Demókrata hafa leitt til hernaðarósigra