Donald Trump hefur málsókn gegn þremur samfélagsmiðlum - hefur hann eitthvað til síns máls?

Donald Trump hélt sinn fyrsta blaðamannafund síðan hann yfirgaf Hvíta húsið og tilkynnti málsókn sem hann höfðar gegn þremur af stærstu tæknifyrirtækjum þjóðarinnar, Facebook, Twitter og Google sem og stjórnendum þeirra, Mark Zuckerberg, Sundar Pichai og Jack Dorsey. Trump er bannaður frá Twitter og ekki leyfður á Facebook í 2 ár í viðbót. Hann segir að það sé „ólögleg ritskoðun“ og vill að dómstóll í Flórída „fyrirskipi tafarlaust að stöðva starfshætti samfélagsmiðla“.

Facebook bannaði Trump ótímabundið 7. janúar vegna  ummæla hans sem voru á undan óeirðana í húsnæði Bandaríkjaþings . Twitter fylgdi fljótt í kjölfarið og lokaði reikning Trumps til frambúðar vegna „hættu á frekari hvatningu til ofbeldis“.

Í júní, eftir endurskoðun óháðs eftirlitsstjórnar Facebook, minnkaði Facebook bannið í tvö ár. Trump sagði að YouTube og móðurfélag þess Google hafi eytt „óteljandi myndskeiðum“ sem fjalla um meðferð kórónuveiru heimsfaraldursins, þar á meðal þau sem efast um dóm Alþjóðaheilbrigðismála- stofnunarinnar.

Trump, bandamenn hans og margir stuðningsmenn segja bann við Trump og öðrum jafngilda ritskoðun og misbeitingu valds síns. „Það eru engar betri sannanir fyrir því að stórtæknifyrirtækin séu úr böndunum en sú staðreynd að þeir bönnuðu sitjandi forseta Bandaríkjanna,“ sagði Trump.

Réttarstaða málshöfðunina

Málsóknin stendur frammi fyrir erfiðum líkum. Samkvæmt lögum þekktur sem kafli 230 er internetfyrirtækjum yfirleitt heimilt að stjórna efni sínu með því að fjarlægja færslur sem til dæmis eru ruddalegar eða brjóta í bága við eigin staðla þjónustunnar, svo framarlega sem þær starfa í „góðri trú“.

En Trump og aðrir repúblikanar hafa lengi haldið því fram að Twitter, Facebook og aðrir hafi misnotað þá vernd og ættu að missa friðhelgi sína. Í fyrra skrifaði Trump undir framkvæmdarskipun sem ætlað var að takmarka vernd 230. hluta en Joe Biden afturkallaði hana í maí. 

Ritskoðun og staða samfélagsmiðla

Ljóst er að samfélagsmiðlanir hafa tekið sér mikið vald og annað hvort eytt efni eða hreinlega sett merkimiða á efni sem þeir telja sjálfir að sé rangt og beitt til þess ,,fact checkers" eða undirverktaka sem í raun fara yfir allt efni með hjálp algóritma forrita og útiloka það sem þeim mislíkar.

Svo hefur komið í ljós að ,,staðreyndaskoðunarfyrirtækin" hafa ekki alltaf haft rétt fyrir sér og úrskurðað til dæmis að Wuhan veiran ætti sér náttúrulegar orsakir og birt viðvörunnarmiða á annað efni sem heldur öðru fram. Nú er betur að koma í ljós að svo er ekki og líklega ætti hún uppruna að rekja til rannsóknarstofu í Wuhan og væri manngerð.

Þessi ritskoðun hefur haft slæmar afleiðingar varðandi umræðuna um kórónuveirufaraldinn og í raun afleitt hana. Svo á við um mörg önnur mál og spurningar vakna hvort samfélagsmiðlarnir séu hættir að vera ,,platform" eða undirstöðupallur frjálsra skoðunarskipta og farnir að stýra umræðunni. Önnur spurning vaknar, hvort samfélagsmiðlarnir hafi rétt á að banna efni sem varðar ekki ofbeldi og hótun um beitingu þess?Þriðja spurningin vaknar er hvort útilokun samfélagmiðla um ákveðin samfélagsmál séu ekki í raun ritskoðun? Fjórða spurningin sem vaknar, er hver skoðar ,,fact checkers" eða staðreyndaskoðaranna sjálfa og hvaðan hafa þeir þetta mikla vald gegn tjáningarfrelsinu?

Niðurlag

Það kann að vera rétt að málsókn Trumps muni mæta miklum mótbyr á neðri dómstigum.  Trump segist sjálfur ætla að berjast til sigurs og mun málið því að líkindum fara alla leið til Hæstaréttar Bandaríkjanna, svo mikilvægt er tjáningarréttarákvæði stjórnarskráar landsins. Með sex af níu hæstaréttardómurum landsins skipuðum af forseta repúblikana og í raun eru þeir allir verjendur tjáningafrelsisins, er mjög liklegt að dómstóllinn úrskurði gegn ritskoðunartilburði samfélagsmiðlana. Frægt er málið ,,Hustler Magazine v. Falwell" en klámkóngurinn Larry Flynt vann brautryðjendamál gegn ritskoðunartilburði andstæðinga sinna í því máli.

Tímarit hans, Hustler Magazine, Inc. höfðaði mál gegn prestinum Falwell, 485 Bandaríkjunum 46, og var ákvörðun Hæstaréttarins tímamótaákvörðun um að fyrstu og fjórtándu breytingartillögurnar bönnuðu opinberum aðilum að krefjast skaðabætur vegna skaðabóta af ásetningi sem varðar tilfinningalega vanlíðan, ef tilfinningaleg vanlíðan var orsakast af skopmynd, skopstælingu eða ádeilu almennings sem sanngjarn manneskja hefði ekki túlkað sem staðreynd. Málið snérist í raun um réttinn til að birta klámefni.

Sumir fjölmiðlar segja að Trump muni ekki fylgja málinu eftir en það er rangt mat. Repúblikanar á Bandaríkjaþingi eru að undirbúa löggjöf beint gegn ,,stikkfrí" ákvæðinu 230 og þeir bíða eftir rétta augnbliki til að leggja það fram.