Hvað er póstmódernismi?

Skilgreining og inngangur:

Kíkjum á skilgreiningu wikipedia (ásamt viðbætum mínum): ,,Póstmódernismi er breiðfylking (fræði)manna sem þróaðist um miðja og lok 20. aldar og nær yfir heimspeki, listir, arkitektúr og margvíslega gagnrýni og markar frávik frá módernisma. Hugtakið hefur verið almennt notað til að lýsa sögulegu tímabili sem sagt er að fylgi nútímanum og tilhneigingu þess tíma.“

Wikipedia kemur svo með nánari skilgreiningu: ,,Póstmódernismi er almennt skilgreindur með afstöðu efasemda, kaldhæðni eða höfnunar gagnvart því sem hún lýsir sem stórfrásagnir og hugmyndafræði sem tengist módernisma og gagnrýnir oft skynsemi upplýsinga og einbeitir sér að hlutverki hugmyndafræðinnar við að viðhalda pólitísku eða efnahagslegu valdi. Póstmódernískir hugsuðir lýsa kröfum um þekkingu og gildiskerfi oft sem háðum eða félagslega skilyrðum og ramma þær sem afurðir pólitískra, sögulegra eða menningarlegra umræðna og stigvelda. Algeng markmið póstmódernískrar gagnrýni fela í sér alhliða hugmyndir um hlutlægan veruleika, siðferði, sannleika, mannlegt eðli, skynsemi, vísindi, tungumál og félagslegar framfarir. Í samræmi við það einkennist póstmódernísk hugsun í stórum dráttum af tilhneigingu til sjálfsmeðvitundar, sjálfsvísunar, þekkingarfræðilegrar og siðferðilegrar afstæðishyggju, fjölhyggju og lotningar.“

Póstmódernískar gagnrýnar aðferðir náðu mestum vinsældum á níunda og tíunda áratug síðustu aldar og hafa verið samþykktar í ýmsum fræðigreinum og fræðigreinum, þar með talið menningarfræðum, vísindaspeki, hagfræði, málvísindum, arkitektúr, femínískum kenningum og bókmenntagagnrýni, svo og listahreyfingum. á sviðum eins og bókmenntum, samtímalist og tónlist. Póstmódernismi er oft tengdur við hugsunarskóla eins og afbyggingu, eftirstrúktúralisma og stofnanagagnrýni, svo og heimspekingum eins og Jean-François Lyotard, Jacques Derrida og Fredric Jameson.

Svo virðist sem póstmódernískar hugmyndir séu að ganga endurnýjaða daga í Bandaríkjunum með þeirri vinstri sveiflu sem á stað með valdatöku Demókrata á Bandaríkjaþingi og á forsetaembættinu.

Gagnrýni á póstmódernisma:

Póstmódernismi hafnar sögulegum framförum. Hugmyndin um að sagan taki framförum er mikilvæg fyrir módernismann. Póstmódernismi hafnar þessari hugmynd, aðallega vegna þess að hún byggir á frásögn, og póstmódernismi hafnar frásögnum, eins og einhver annar er að tala um. ... Þessi stétt hefur sagt frásögn um nútímann.

Póstmóderískir heimspekingar og félagsfræðingar, sem eru að uppruna kommúnistar og marxistar af gamla skólanum, haf frá því um 1960 hafa byggt á og framlengt líf ákveðnar grundvallaratriði marxismans og kommúnisma, en á sama tíma afneitað báðar hugmyndarfræðirnar.  Þeir urðu að skipta um taktík þegar illverki og mannvonska kommúnismans í Sovétríkjunum og Kína komu sífellt betur í ljós.

Fræðimenn í hugvísindum eru sagðir hafa skipt um taktík og í stað þess að egna verkalýðinn, hina vinnandi stétt, gegn borgarastéttina, hafi þeir byrjað að egna ,,hinu undirkúguðu gegn drottnurum“ sem er afar víð skilgreining.  Hún opnar þar með möguleikan á að skilgreina hvaða hópa sem er, sem hóp hins kúgaða og aðra sem kúgara (drottnara). Þannig er hægt að endurvekja og viðhalda kenningar marxista og kommúnista en bara undir öðru nafni.

Fólkið sem heldur fram þessari kenningu - þessa róttæku, póstmóderísku, samfélagslegu kenningu, keyrir áfram á hugtökum eins og kynþáttasjálfsmynd (racial identity), kynferðissjálfsmynd (sexual identity) eða kynjasjálfsmynd (genter identity) eða einhvers konar sjálfsmynd ákveðins hóps - þetta er fólkið sem nú í krafti menntun sinnar stjórnar ýmsum opinberum stofnunum og jafnvel ríkisstjórnum. Sumir fræðimenn tala um að póstmódernismi sé ,,tribalism“ eða ættbálkahyggja endurborin og sé að skapa óeiningu í samfélaginu, einmitt þegar kynþættirnir í Bandaríkjunum virðast byrja að starfa og lifa saman í friði og spekt.

Nokkrum spurningum svarað um póstmódernisma:

Hvað segir póstmódernismi um sjálfsmynd(arpólitík)?

Póstmódernísk manneskja er þannig séð nokkuð konar blendingur. Hún hefur ekki einn fastan kjarna, varanlegt sjálf, heldur mörg sjálf. Sjálfið - og sjálfsmynd þeirra - er ekki fast, heldur stöðugt í vinnslu, þar sem samið er um mörkin milli sín og annarra og milli mismunandi hluta sjálfra þeirra. Sjálfsmyndarpólitík þeirra er því ansi ruglingsleg en þumalfingurreglan er að alltaf þessar pósmóderískum manneskjur finna nýjan hóp til að ,,verja“, jafnvel þann sem enginn vissi af að væri til áður, þá fer apparatus þeirra strax í gang og þær eru komnar með nýjan ,,skjólstæðing“ í vinnu.

Hafnar póstmódernismi nútímann?

Póstmódernismi hafnar sögulegum framförum. Hugmyndin um að sagan taki framförum er mikilvæg fyrir módernismann. Póstmódernismi hafnar þessari hugmynd, aðallega vegna þess að hún byggir á frásögn, og póstmódernismi hafnar frásögnum, eins og einhver annar er að tala um. ... Þessi bekkur hefur sagt frásögn um nútímann.

Hvað segir póstmódernismi um samfélagið?

Póstmódernismi er nálgun sem reynir að skilgreina hvernig samfélagið hefur þróast til tímabils utan nútímann. Innan þessa tímabils er líklegra að einstaklingar hafi meira vægi sett á vísindi og skynsamlega hugsun þar sem hefðbundnar frásagnir veita ekki lengur eðlilegar skýringar á póstmódernísku lífi.

Hvað er póstmódernísk félagsleg hugsun?

Póstmódernískir hugsuðir lýsa oft þekkingarkröfum og gildiskerfum sem háðum eða félagslega skilyrðum og lýsa þeim sem afurðum pólitískra, sögulegra eða menningarlegra umræðna og stigvelda. ... Póstmódernismi er oft tengdur við hugsunarskóla eins og afbyggingu og eftirstrúktúralisma (deconstruction and post-structuralism).