Raunsæið og tilfinningasemi takast á í varnarmálum

Nýr leikmaður kom inn á leiksviðið í varnarmálum í vikunni, Bjarni Már Magnússon, deildarforseti og prófessor við lagadeild Háskólans á Bifröst.

Tillögur hans falla undir hugmyndir raunsæis í ljósi heimsmála. Í raun hafa Íslendingar glímt við þessa spurningu í aldir, hvort það eigi að stofna her á Íslandi eða síðan 1785.  Allir forvígismenn íslensku þjóðarinnar síðastliðnar aldir hafa sagt álit sitt og tekið afstöðu og allir verið á því að hér eigi að vera landvarnir, þar til Bjarni Benediktsson skar út um það við inngöngu í NATÓ að hér ætti ekki að vera íslenskur her með þeim rökum að Íslendingar væru of fámennir og fátækir til að reka slíka stofnun en þessi rök eiga ekki við í dag.

Bjarni Már Magnússon segir eftirfarandi: Við getum ekki verið herlaust ríki lengur. Skoða ætti að taka upp herskyldu, stofna varnarmálaráðuneyti og leyniþjónustu. 

Ekkert af þessu eru nýjar hugmyndir bara það að prófessor við Bifröst er að koma með þessar hugmyndir. Baldur Þórhallsson hefur dansað í kringum þessa hugmynd en ekki ótvírætt tekið skýra afstöðu. Bloggritari hefur tekið skýra afstöðu og lagt til að hér verði a.m.k. stofnað þjóðvarðlið/heimavarnarlið/varnarlið eða hvað menn vilja kalla slíkan liðssöfnuð.

En Bjarni kemur með athyglisverðan punkt sem fór framhjá þátttastjórnanda Kastljós, en Bjarni mætti Stefáni Pálssyni, talsmann herstöðvaandstæðinga í umræðu í vikunni.

Hann er sá að framlög til varnarmála Íslands fari stigvaxandi, ári til árs, og stöðugt sé að hlaða hernaðar hlutverkefnum á borgaralegar stofnanir eins og Landhelgisgæslu Íslands sem er í raun löggæslustofnun eða ríkislögreglustjóra og á ráðuneyti - utanríkisráðuneyti sem er ekki varnarmálaráðuneyti.

Þetta hefur bloggritari margsinnis bent á að verksvið varnamálaflokksins er dreift á þrjá aðila sem enginn á í raun sinna sem stofnanir og ráðuneyti. Þetta er bagalegt því að lögin um varnarmál - varnarmálalög, eru í óreiðu og óvissu.  Ekki gengur að hlaða hernaðar verkefni á borgaralegar stofnanir eins og Bjarni segir líka. Það getur valdið lagalega óvissu á ófriðartímum. Til dæmis hvað eru lögleg skotmörk?

Því miður var Kastljós þátturinn endaslepptur og ómálefnalegur enda andstæðingur Bjarna, Stefán Pálsson sem kom ekki með nein rök, önnur en af því bara. Eða kom með fullyrðingar út í bláinn. Stefán er á móti íslenskum her, á móti Bandaríkjaher til varnar Íslands, á móti NATÓ en segir aldrei hvað eigi að koma í staðinn. 

Ef rök hans eru eins og hjá Ólínu Kjer­úlfs Þor­varðardótt­ur að "...vopn Íslendinga liggja ekki í hervaldi", þá er hann ansi veruleikafirrtur. Svona fólk, sem segir að við eigum að treysta á guð og lukku, allir séu góðir í þessum heimi, ekkert gerist á Íslandi og stórþjóðir virði hlutleysi smáþjóð, er ekki í jarðsambandi. Hvernig er hægt að rökræða við svona fólk eða hreinlega taka það með inn í umræðuna?

"Í fyrsta lagi veit ég hrein­lega ekki um neinn sér­fræðing á sviði varn­ar- og ör­ygg­is­mála sem lít­ur á her­leysi sem styrk," seg­ir Bjarni í viðtali við Morgunblaðið, en Ólína Kjer­úlf Þor­varðardótt­ir, sam­starfs­kona hans á Bif­röst, gagn­rýndi mál­flutn­ing hans og sagði að styrk­ur Íslands fæl­ist í hyggju­viti og póli­tísk­um lausn­um, frek­ar en hervaldi. Og hann heldur áfram: "Fyr­ir utan það að Ísland er ekki herlaust. Önnur ríki eru með herafla hér­lend­is og hafa séð um varn­ir lands­ins," seg­ir Bjarni.

Segir Ísland verða að taka meiri ábyrgð á eig­in ör­yggi

Bjarni bendir á, ef við viljum ekki vera í hernaðarbandalagi og viljum taka upp hlutleysisstefnuna á ný, þá þýði hlutleysi ekki endilega vopnleysi eða varnarleysi.  Þær þjóðir sem kosið hafa að stunda hlutleysisstefnu, hafa einmitt verið vígvæddar upp í rjáfur og haft afar öfluga heri. Nærtækustu dæmin eru Svíþjóð, Sviss og Finnland, þótt tvær af þeim eru núna komnar í NATÓ.

Thomas Sowell sagði eitt sinn: "Þú getur hunsað raunveruleikann, en þú getur ekki hunsað afleiðingar þess að hunsa þann veruleika."

Hlekkir:

Bjarni Már segir að Íslendingar þurfi að stofna her og leyniþjónustu 

Vopn Íslendinga liggi ekki í hervaldi

 

Stjórnmálaelítan á Íslandi tekur afstöðu með Evrópu

Það er ekki annað að sjá en að með að taka skýra afstöðu með Evrópuþjóðum í Úkraínu stríðinu, sé Ísland að taka skrefið með Evrópu gegn Bandaríkjunum. Er ekki að segja að það sé rangt, enda Ísland Evrópuríki.  Spurningin er hins vegar, hvar liggja hagsmunirnir? Með Bandaríkjunum eða Evrópu (ESB)?

Hernaðarlegir/öryggishagsmunir liggja með Bandaríkjunum, en með Evrópu efnahagslega. Samkvæmt gögnum Hagstofu Íslands, stunda Íslendingar meiri viðskipti við Evrópu en Bandaríkin. Hagstofa Íslands segir að fyrir árið 2020 námu útflutningstekjur til ríkja Evrópusambandsins um 162,5 milljörðum króna, en til Bandaríkjanna um 76,7 milljörðum króna. Þetta þýðir að útflutningur til ESB-ríkja var rúmlega tvöfalt meiri en til Bandaríkjanna. 

En öryggishagsmunir Íslands liggja með Bandaríkjunum. Án verndar Bandaríkjanna eru Íslendingar illa staddir, öruggislega séð. Hvaða Evrópuþjóð væri tilbúin að senda hingað herlið til lands til að verja landið? Við erum ekki með tvíhliða varnarsamning við annað ríki en Bandaríkin.

En skiptir efnahagslegs samskipti hér meginmáli? Viðskipti Íslands við Evrópu eru yfirgnæfandi í umfangi vegna nálægðar, samgönguleiða og EES-samningsins, sem einfaldar viðskipti. Hins vegar hafa viðskipti við aðrar heimsálfur vaxið, sérstaklega við Bandaríkin og Kína. Ísland stendur frammi fyrir áskorunum í viðskiptum utan Evrópu, þar sem samgöngur eru flóknari og tollar geta verið hærri. Þrátt fyrir það hefur alþjóðavæðing og aukinn áhugi á íslenskum afurðum stuðlað að fjölbreyttari markaðsaðgangi.

Hér er því jafnvægis leikur að ræða. Vegna þess að hagsmunir Íslands liggja bæði vestan hafs og austan, ættu Íslendingar ekki að taka skýra afstöðu með öðrum hvorum aðila. Sem örríki sem þarf það að eiga góð samskipti við öll ríki, er stundum best að segja sem minnst og gera enn minna. Þarna getur Ísland tekið sér Sviss til fyrirmyndar. Þeim hefur tekist að verja sjálfstæði sitt og viðskiptahagsmuni sem og hernaðarhagsmuni í gegnum aldir.  Allar ákvarðanir í utanríkismálum verða að vera byggðar á hagsmunum Íslands.