Niðurskurður í Pentagon og Evrópa úti í kuldanum?

Pete Hegseth, varnarmálaráðherra Bandaríkjanna, hefur fyrirskipað háttsettum herforingjum að skera niður 8% af fjárlögum ráðuneytisins fyrir hvert af næstu fimm árum, að því er The Washington Post greindi frá á miðvikudag.

Fjárhagsáætlun Pentagon fyrir árið 2025 er um það bil 850 milljarðar dollara og almenn skoðun á Capitol Hill er að sögn að gríðarleg útgjöld þurfi til að verjast ógnum Kínverja og Rússa.

Það að niðurskurður sé í gangi, þarf ekki endilega að bardagahæfni Bandaríkjahers minnki.  Ef peningar sem Pentagon fær eru betur notaðir, þá gæti jafnvel verið um innspýtingu að ræða. Ekki hefur verið hægt að staðfesta bókhald Pentagons í áratug og enginn veit hvað orðið hafi um tugir og hundruð milljarða Bandaríkjadollara. Menn bíða spenntir eftir hvað D.O.G.E. afhjúpar varðandi varnarútgjöld.

En í hvað fer fjármagnið? Sjá má áherslur Bandaríkjastjórnar með að skoða hvert féð fer. Þó að áframhaldandi fjármögnun "stuðningsstofnunar" til Indó-Kyrrahafsherstjórnar, Norðurherstjórnar og Geimsherstjórnar sé lýst í minnisblaði Hegseth, er evrópska herstjórnin áberandi fjarverandi á listanum, sem hefur gegnt lykilhlutverki við að innleiða stefnu Bandaríkjanna í stríðinu milli Rússlands og Úkraínu.

Einnig vantar á listann Miðherstjórn (e. Central Command), sem hefur umsjón með aðgerðum í Miðausturlöndum, og Afríkuherstjórn (e. Africa Command), sem stýrir nokkur þúsund hermönnum um alla álfuna.

Skilaboðin eru skýr frá stjórn Trumps.  Evrópumenn, hysjið upp um ykkur buxurnar, þið hafið lifað á okkur í áratugi og nú er því lokið.  Eyðið meira í varnarmál og með það erum við farnir að mestu úr Evrópu. Þýskaland, sem hefur ekki sinnt eigin varnir síðan 1945 af viti, þarf að sætta sig við að setulið Bandaríkjanna hverfi úr landinu. Í landinu eru 35 þúsund bandarískir hermenn. Trump er enginn vinur Evrópu (Hegseth húðskammaði evrópska ráðamenn um dögunum og menn sátu í áfalli yfir ásökunum Bandaríkjamanna).

Þetta kann að skýra algjört virðingaleysi gagnvart bandamönnum í NATÓ og ráðamenn Evrópu komi ekki að samningsborði friðarviðræðna um Úkraínu. Álit þeirra skiptir ekki máli og áherslan er á Asíu.

Menn einblína of mikið á rausið í Trump um hver beri ábyrgð á upphaf Úkraínu stríðsins. Það er aukaatriði og sagan sjálf, ekki Trump eða aðrir stjórnmálamenn, mun skera úr það mál. Og hver verður árangur friðarviðræðnanna? Það er það sem skiptir máli. Raunveruleiki á jörðu niðri skiptir máli, ekki orðræða og orðaskak.

En hvað eru margir bandarískir hermenn í Evrópu? Ekki eru til nýlegart tölur. Á meðan kalda stríðinu stóð, náði viðvera bandaríska hersins í Evrópu hámarki með yfir 450.000 hermönnum sem störfuðu á meira en 1.200 stöðum. worldbeyondwar.org

Eftir lok kalda stríðsins fækkaði bandarískum hermönnum í Evrópu verulega. Samkvæmt frétt frá febrúar 2022 voru um 75.000 til 80.000 bandarískir hermenn með fasta viðveru í Evrópu.

Þessi viðvera er dreifð yfir nokkur Evrópulönd, þar sem stærstu herstöðvarnar eru meðal annars í Þýskalandi, Ítalíu og Bretlandi.

Þetta kann að vera skynsamlegt fyrir Bandaríkjamenn í stöðunni eins og hún er í dag, en afar óskynsamleg ef horft er til framtíðar. Evrópa er stuðpúði varna úr austri fyrir Bandaríkjamenn og mikilvægur áfangastaður herliðs sem fer til Miðausturlanda, Afríku og Asíu. Þetta mun gefa hugmyndum um Evrópuher byr undir báða vængi og menn neyðast til að axla ábyrgð á eigin vörnum án stuðnings Bandaríkjahers. Ísland mun einangrast frá Evrópu, hernaðarlega séð, enda flokkast landið undir varnir Vesturheims og Bandaríkjaher vill vera hér áfram.

Spurningin í náinni framtíð er, hvort vilja Íslendingar vera undir verndarvæng Bandaríkjanna eða Evrópu? Hvort er hæfari til að verja Ísland? Svari hver fyrir sig. Við vitum hvað núverandi ríkisstjórn segir en vill Þorgerður Katrín utanríkisráðherra styggja Bandaríkjamenn? 

Að lokum, bloggritari hóf að skrifa hér á blogginu fyrir fjórum árum. Allar götur síðan, er hann fjallar um varnarmál, hefur hann varað við að treysta á einn eða neinn um eigin varnir. Hið ótrúlega getur gerst og er nú að gerast. Á ögurstundu getur orðið svo að Bandaríkjaher geti ekki varið landið (sbr. 2006) eða ef við treystum á Evrópuher, að þeir komi yfir höfuð okkur til varnar, enda varnir meginlands Evrópu mikilvægari. Það væri helst að Bretinn komi aftur og rifji upp úr sögubókum að einu sinn hafi "Britain rules the waves" hér á Atlantshafi.