Villandi fréttatitlar Mbl. og Vísis

Ég las eftirfarandi fréttatitil: "Trump vildi gera eldflaugaárásir á Mexíkó", bæði á mbl.is og visir.is. Ég svelgist á kaffibollanum og hugsaði með mér, er karlinn genginn af göflunum? En þegar maður les fréttina betur kemur fram að hann vildi láta skjóta eldflaugum á hreiður fíkniefnaframleiðanda. Þetta er og væri í takt við framkomu Bandaríkjamanna, að gera árásir á hryðjuverkamenn með drónaárásum (drónar útbúnir eldflaugum). Nota bene, Trump vildi draga eldurlyfabarónanna í sama flokk og hryðjuverkamenn og hefja stríð gegn þeim á heimavelli. Býst við að hann láti verða af því ef hann kemst til valda aftur. 

Þetta er meðal þess sem kem­ur fram í nýrri bók Mark Esper, fyrr­ver­andi varn­ar­málaráðherra Banda­ríkj­anna. Bók­in, A Sacred Oath kem­ur út á þriðju­dag­inn. Esper var ráðherra frá júlí 2019 til nóv­em­ber 2020.  Ekki er Esper góður heimildamaður, svarinn óvinur Trumps. 

En aðalatriðið er þetta, fjölmiðlar eru að afleiða lesendur með villandi titill. Annað hvort er verið að reyna að "selja" greinina eða fá fleiri klikk. Nema ætlunin er að koma höggi á Trump og ná til þeirra sem lesa bara fyrirsagnir - titla.  Hálfblekking er ekki betri en blekking. Því er mikilvægt að vanda til fyrirsagnir frétta sem og annarra greina. Ég hef margoft bent á að íslenskir fjölmiðlar verða að vanda til efnisvinnslu erlendra frétta, því að bullandi hlutdrægni er í gangi hjá bandarískum fjölmiðlum.

Það er tvennt ólíkt að hefja eldflaugaárás á nágrannaríki sem væri þá upphaf að stríði eða gera drónaárás á eiturlyfjahringshreiður.

Veit ekki hvort Trump hafi viljað láta skjóta mótmælendur, eins og segir í tveimur ofangreindum fréttum, kannski hann hafi spurt en auðljóslega hefur hann ekki látið verða af því. Annað er að spyrja, allt annað að láta verða af. Heimildamaðurinn er hins vegar ekki traustur.

Annað sem ég naut um, en í RÚV segir að áhlaupið á Þinghúsið Capitol í Washington, hafi verið mannskætt.  Jú, óvopnaður og friðsamur mótmælandi, kona ein og fyrrverandi hermaður, var skotin úr laumsátri, af lögreglumanni þinghúsins. Það var allt mannfallið. Annað mál er að einhverjir létust síðar, af ýmsum ástæðum en þetta var eina mannfall dagsins. Þarna er ekki beinlínis farið rangt með, mjög óljóst sagt frá. Ælta má að blóðug átök hafi átt sér stað með mannfalli, en svo var ekki.

Það liggur við að einhver komi upp fréttavakt, sem hreinlega vinnur í að leiðrétta falsfréttir og rangfærslur fjölmiðla. Nóg er af þeim.

 

Ávarp Abraham Lincoln í Gettysburg 1863 - svokallaða Gettysburgarávarp

Þann 19. nóvember 1863, fjórum mánuðum eftir orrustuna við Gettysburg, var haldin athöfn á staðnum í Pennsylvaníu til að vígja kirkjugarð fyrir látna Sambandshermenn. Úrslit orrustunnar voru Norðurríkin í vil, en þau komu með miklum kostnaði — um 23.000 Sambandsmanna særðust eða létust og 23.000 Suðurríkjamanna (samtals tæplega 8.000 drepnir, 27.000 særðir og 11.000 saknað). Við vígslu kirkjugarðsins í nóvember 1863 fundu ræðumenn dagsins sig tilneyddir að finna réttu orðin til að minnast þeirra sem fórust í blóðugustu orrustu borgarastyrjaldarinnar.

Aðalræðumaðurinn var Edward Everett, fyrrverandi öldungadeildarþingmaður Bandaríkjanna, ríkisstjóri Massachusetts og forseti Harvard. Lincoln forseta hafði verið boðið að koma með „nokkrar viðeigandi athugasemdir“ við vígslu kirkjugarðsins. Um 15.000 manns heyrðu ræðu hans.

Minna en 275 orð að lengd, þriggja mínútna löng, skilgreindi Gettysburg ávarp Lincolns merkingu eða þýðingu borgarastyrjaldarinnar. Með hliðsjón af hugmyndum Biblíunnar um þjáningu, vígslu og upprisu lýsti hann stríðinu sem mikilvægum kafla í alþjóðlegri baráttu fyrir sjálfsstjórn, frelsi og jafnrétti. Lincoln sagði mannfjöldanum að þjóðin myndi „öðlast nýja fæðingu frelsis og að stjórn fólksins, af fólkinu, fyrir fólkið mun ekki farast af jörðinni. Hann sagði að sambandið yrði að vera áfram tileinkað „hinu mikla verkefni sem fyrir höndum er“ með „aukinni hollustu við þann málstað sem“ hinir látnu hefðu veitt „sína síðustu fullu hollustu“.

Í stuttu ávarpi sínu heiðraði Lincoln hina föllnu látnu og setti fram fórnir hermannanna og stríðið sjálft sem nauðsynlegt til að þjóðin lifði af.

Þann 1. júní 1865 vísaði öldungadeildarþingmaðurinn Charles Sumner til frægustu ræðu sem Abraham Lincoln forseti hefur haldið. Í lofræðu sinni um hinn fallna forseta kallaði hann Gettysburg-ávarpið „minnisvarða athöfn“. Hann sagði Lincoln hafa rangt fyrir sér að "heimurinn muni lítið eftir því, né muna lengi hvað við segjum hér." Frekar, sagði þingmaðurinn frá Boston: "Heimurinn tók strax eftir því sem hann sagði og mun aldrei hætta að muna það. Orrustan sjálf var minna mikilvæg en ræðan."

Þekkt eru fimm afrit af ræðunni með rithönd Lincolns, hvert með örlítið breyttum texta, og kennt við fólkið sem fyrst tók við þeim: Nicolay, Hay, Everett, Bancroft og Bliss. Tvö eintök voru greinilega skrifuð áður en ræðuna var flutt, þar af annað líklega leseintakið. Þau sem eftir voru, voru gerð mánuðum seinna fyrir viðburði hermanna. Þrátt fyrir miklar dreifðar sögur um hið gagnstæða, gerði forsetinn ekki  eintak um borð í lest til Gettysburgar. Lincoln undirbjó vandlega helstu ræður sínar fyrirfram. Fleiri útgáfur af ræðunni birtust í dagblöðum þess tíma, sem jók á ruglingi nútímans um hinn opinbera texta.

Ræða Lincolns

Fyrir áttatíu og sjö árum síðan stofnuðu forfeður okkar nýja þjóð í þessari heimsálfu, getin í Frelsi og helguð þeirri tillögu að allir menn séu skapaðir jafnir.

Nú erum við í mikilli borgarastyrjöld, sem reynir á hvort þessi þjóð, eða einhver þjóð sem er þannig hugsuð og svo holl, geti lengur staðist. Okkur er mætt á stórum vígvelli þess stríðs. Við erum komin til að vígja hluta af þeim velli, sem síðasta hvíldarstað fyrir þá sem hér gáfu líf sitt til þess að sú þjóð gæti lifað. Það er alveg viðeigandi og eðlilegt að við gerum þetta.

En í stærri skilningi getum við ekki helgað -- við getum ekki vígt-- við getum ekki helgað -- þessa jörð. Hinir hugrökku menn, lifandi og dauðir, sem börðust hér, hafa vígt það, langt yfir okkar fátæku valdi til að bæta við eða draga úr. Heimurinn mun ekki minnast og mun ekki  muna lengi hvað við segjum hér, en hann getur aldrei gleymt því sem þeir gerðu hér. Það er frekar fyrir okkur hina lifandi að helga hér því óloknu verki sem þeir sem börðust hér hafa fært svo göfuglega fram. Það er frekar fyrir okkur að tileinka því mikla verkefni sem fyrir okkur liggur - að frá þessum heiðruðu látnu [hermenn] tökum við aukna hollustu við það mál sem þeir veittu sína síðastu fullu hollustu fyrir - að við hér erum mjög staðráðin í því að hinu látnu mun ekki hafa dáið til einskis - að þessi þjóð, undir Guði, muni hljóta nýja fæðingu frelsis - og að stjórn fólksins, af fólkinu, fyrir fólkið, mun ekki farast af jörðinni.

Abraham Lincoln

19. nóvember, 1863

 

https://www.abrahamlincolnonline.org/lincoln/speeches/gettysburg.htm