Staða Íslands í breyttum heimi

Mynd af vef Vísis: Ratsjár- og loftvarnakerfi Íslands. Kort yfir drægi ratsjárstöðvanna fjögurra, kjarnabúnaði íslenska loftvarnakerfisins (IADS). 

Enn kemur í ljós vítavert kæruleysi íslenskra stjórnvalda í öryggismálum landsins. Íslensk stjórnvöld hafa aðeins haldið úti lágmarks viðbúnaði í vörnum Íslands.  Hann er þátttaka í NATÓ og varnarsamningur við Bandaríkin.  Helsti gallinn við slíka afstöðu og stefnu er að við þurfum að treysta á aðra til varnar landsins. 

Við högum okkur eins og lítið barn, sem kúrir í fangi mömmunnar Bandaríkin. En er mamman alltaf til staðar og er hún áreiðanleg? Hún er á stærð við tröllskessu en hagar sér ekki í samræmi við það. Bandaríkjamenn hafa fallið á tveimur prófum í röð.  Fyrst í Afganistan, og ég sagði að myndi draga dilk á eftir sér, og nú í Úkraníu.

Hvað ef til þriðju heimsstyrjaldar kemur, munu Kananir geta sinnt Íslandi? Mun NATÓ jafnvel koma til varnar ef ráðist verður á Eystrasaltsríkin? Þau eru smáríki eins og Ísland. Er NATÓ pappírstígur? Hafa þýsk stjórnvöld breytt Þýskaland í woke ríki sem reynir ekkert til að verja eigin borgara? Viljum við komast að því um seinast?

Hvað okkur varðar, þá sýndu Bandaríkjamenn í verki, að þeir tóku eigin hagsmuni fram yfir íslenska þegar Bandaríkjaher yfirgaf Ísland einhliða árið 2006. Nú er enginn her á landinu. Er ekki kominn tími til að Íslendingar komi sér upp eigin her? Sumir gætu haldið að það væri tilgangslaust gagnvart stórher en það er rangt. 

Íslendingar gæti einmitt vegna landfræðilega legu og nútíma hernaðartækni haldið uppi vörnum. Nútímahernaður er nefnilega tæknihernaður og ekki þarf stóran herafla til að halda uppi vörnum.

Það sem háir Úkraníumenn í stríði þeirra við Rússa, er einmitt að þeir hafa ekki öflugar loftvarnir.  Ísrael hefur svo kallað iron dome kerfi (járnhvelfinga varnarkerfi). Iron Dome er hreyfanlegt loftvarnarkerfi fyrir allra veðra von og þróað af Rafael Advanced Defence Systems og Israel Aerospace Industries. Kerfið er hannað til að stöðva og eyðileggja skammdrægar eldflaugar og stórskotaliðsskot sem skotið er á milli 4 kílómetra (2,5 mílna) til 70 kílómetra (43 mílna) í burtu og brautin myndi leiða þær til ísraelsks byggðs svæðis. 

Sá sem ætlar sér að taka Ísland, verður að tryggja sér yfirráð í lofti fyrst og það væri erfitt ef Íslendingar hafa slíkar varnir. Ekki má gleyma við höfum nú þegar loftvarnareftirlitskerfi sem eru ratsjárstöðvarnar fjóru í landshlutnum fjóru. Ísland er skotmark og þessar ratsjárstöðvar verða teknar út fyrst af óvinaher en einnig verður ráðist á Keflavíkurflugvöll. Munum að Keflavíkurflugvöllur var kjarnorkuvopna skotmark í kalda stríðinu. Er kjarnorkuvopni beint að Íslandi í dag?

Annars hentar Ísland vel fyrir skæruhernað. Landið er dreifbýlt, fjalllent og stórt. Danir og Norðmenn á miðöldum íhuguðu að taka landið með valdi en fjarlægðin var of mikil. Danir töldu sig þó geta tekið landið um 1550 og sendu hingað herflota fimm ár í röð til að tryggja friðinn. Jón Arason taldi sig áður en hann var handtekinn, sig geta staðið í Danina. Sjá má að erfitt var fyrir erlent herveldi að senda hingað herflota til að vinna landið. Sbr.Íkarus áætlun Þjóðverja. En Bretum tókst það með því að senda hingað illa búið herlið. Í dag er ekkert mál fyrir erlendan her að senda herafla loftleiðis.

Síðan Napóleon styrjaldirnar geysuðu og fram á daginn í dag, hafa hernaðarátök í Evrópu haft bein áhrif á Ísland. Það þýðir því ekki lengur að stinga höfuðið í sandinn, enda eru við sjálfstæð þjóð sem á sjálf að tryggja eigin varnir. 

Galinn er málflutningur VG um herleysi Íslands.  Að heill flokkur skuli vera svona veruleikafirrtur og hreinlega bera svona vitleysu á borð þjóðfélagsumræðu, sýnir að sumt fólk skilur ekki veruleikann og umheiminn í kringum sig.  Það eru til sagnfræðingar sem styðja þennan flokk og maður spyr sig, hvar voru þeir í mannkynssögu tímum? Sofandi?

Stefið í mannkynssögunni hefur alltaf verið að sá sem er meiriháttar níðst á minnimáttar. Líkt og í náttúrunni.  Mannskepnan er ekki betri en þetta. Annar Pútín kemur fram og sama hringavitleysan byrjar upp á nýtt eftir x fjölda ára. Stríð eru ekki 20. aldar fyrirbæri sem búið er að útrýma, heldur viðvarandi staðreynd.

Staðan í dag er þessi að Íslendingar geta ekki einu sinni sinnt landhelgisgæslu sómasamlega. Við höfum bara veika leiðtoga sem vita ekkert um hinn vonda heim og kvaka út í loftið þegar harðstjórarnir valta yfir önnur lönd og eigin borgara og gera svo ekki neitt.

Jón Sigurðsson stundaði hermennsku á stúdentaárum sínum í Kaupmannahöfn og vildi að sjálfstætt Ísland kæmi sér upp eigin varnir. Höfum við ekki átt neinn skörung síðan á 19. öld?

Jón Sigurðsson sagði í greininni "Um verzlun á Íslandi" eftirfarandi: 

"Þess er einkum að gæta að mér virðist um varnir á Íslandi, að þar er ekki að óttast aðsóknir af miklum her í einu, og þar þarf að eins fastar varnir á einstöku stöðum, þar sem mestar eignir og flest fólk er saman komið. Það bera sumir fyrir, að ekki stoði mikið varnir á stöku stöðum, þegar óvinir geti farið á land hvar sem stendur annarstaðar, en þess er að gæta, að útlendir leita fyrst og fremst á hafnir, eða þá staði sem landsmönnum eru tilfinnanligastir, einsog menn sáu á ófriðarárunum seinustu að þeir leituðu á Reykjavík og Hafnarfjörð, og þarnæst, að væri nokkur regla á vörninni yrði hægt að draga saman nokkurn flokk á skömmum tíma hvar sem stæði, þar sem líklegt væri nokkurr legði að landi, og að síðustu, að þó óvinir kæmist á land, þá yrði hægt að gjöra þeim þann farartálma, ef landsmenn brysti ekki hug og samtök, að þeir kæmist skammt á götu, þar er þeir yrði að flytja með sér allt sem við þirfti, og skjóta mætti á þá nær því undan hverjum steini. –Eptir því sem nú er ástatt mætti það virðast haganligast, að menn lærði einúngis skotfimni og þvílíka hernaðar aðferð sem skotlið hefir, eður veiðimenn, og ríður einkum á að sem allflestir væri sem bestar skyttur, og hefði góð vopn í höndum. Smáflokkar af þvílíkum mönnum um allt land, sem vildi verja föðurland sitt og sýna hverra synir þeir væri, mundi ekki verða síður hættuligir útlendum mönnum á Íslandi enn þeir hafa orðið annarstaðar..."

Getum við komið okkur upp eigin her og höfum við fyrirmynd í fortíðinni? Er einhver búinn að gleyma Herfylkingunni í Vestmannaeyjum?

Árið 1853 var Andreas August von Kohl skipaður sýslumaður í Vestmannaeyjum. Líkt og Jón Sigurðsson hafði hann verið í stúdentahersveit í Kaupmannahöfn.  Andreas var mikill hermaður og af ættum fornra stríðskappa frá Bæheimi, enda lagði hann kapp á að koma á fót herliði í Eyjum.  Hersveit Vestmannaeyinga, sem hlaut nafnið Herfylkingin, var hugsanlega skipulagðari og hermannlegri en ætla mætti. Félagar í fylkingunni stunduðu bæði skylmingar með lagvopnum og skotfimi. Foringjar hennar klæddust auk þess einkennisbúningum, en óbreyttir báru einkennishúfur. Herfylkingin átti sér einnig gunnfána, með fangamarki konungs. Skipulag og æfingar hennar báru þess merki að hér var um raunverulega hersveit að ræða og tóku athugendur undir það að hún væri í engu eftirbátur áþekkra hersveita erlendis. Heimild: Sigfús M. Johnsen, Saga Vestmannaeyja (Reykjavík 1989), bls. 278-279.

Já, við getum komið okkur upp eigin herafla og NATÓ myndi glatt fjármagna íslenskt herlið. Við erum veiki hlekkurinn í vörnum NATÓ.

 

 

 

 

 

 

Að hertaka land er eitt, annað að halda því

Það lítur út fyrir að Pútín nái ætlun sinni að hertaka Úkraníu. Það kemur engum á óvart. En hvað svo? 

Það er ein lexía sem draga má af sögunni en hún er að um leið og blóði er úthellt, þá hvetur það almenning í landinu til uppreisnar. Við sáum þetta seinast í arabíska vorinu, að um leið og átök hófust, var ekki hægt að stöðva atburðarásina og afleiðingarnar má sjá í dag. 

Ef Pútín heldur að hann geti komið á ástandi eins og er í Hvíta-Rússlandi, þá misreiknar hann sig. Þar hefur almenningur aldrei náð að sameinast í andstöðu sinni gegn stjórnvöldum, en næsta víst er ef svo gerist, verður uppreisn í landinu.

Önnur lexía er að það er ekki sem kalla má stutt stríð í dag. Þegar allt er undir, herafli, almenningur og innviðir lands, þá hætta stríð til að standa lengi yfir. Það er í raun megineinkenni nútíma stríðs. Oftast standa stríðsátök yfir í um fimm ár.

Segjum svo að Pútín takist að koma á leppstjórn.  Úkraníumenn hafa þegar velt tveimur leppum Pútíns úr sessi. Þeir gera það aftur um leið og rússneskir hermenn eru farnir. Pútín mun ekki sitja við völd að eilífu. Öryggishagsmunir Rússlands eru þar með ekki tryggðir til langframa. Betra hefði verið að semja við Vesturlönd um að Úkraníu gengi ekki í NATÓ líkt og Finnar gerðu. Leið sem heppnaðist vel.

Þriðja lexían er að líkur á skæruhernaði og í raun borgarastyrjöld muni einkenna ástandið í landinu næstu árin. Það er eitt að hertak land og halda því.

Umheimurinn og vestræn ríki hafa kyngt því að Pútín hafi tekið sneiðar hér og þar en þegar heilt ríki er gleypt, sem ógnar heimsfriðinn, þá verða þessi ríki að bregast við, nauðbeygð. Jafnvel lynkurnar í Þýskalandi verða að bregðast við.

Þetta mun reynast Pútín dýrkeypt til langframa. Rússland verður einangrað um ókomna tíð sem enginn treystir, efnahagur mun bíða tjóns og þeir þurfa að treysta á sögulegan óvin í suðri, Kína.

Ætla má að rússneskur almenningur verði ekki ánægður ef stríðið dregst á langinn og mikið mannfall verði meðal rússneskra manna. Sumir Rússar vilja endurheimta fyrra veldi Rússland, bara ef það kostar ekki of miklar fórnir. Fólkið almennt í Rúslandi skilur ekki af hverju það þarf að berjast við frændur sína í Úkraníu.  Það er annað að taka Krímskaga sem sögulega og menningalega hafa tilheyrt Rússlandi, aldrei Úkraníu, og taka heilt ríki yfir.

Halda má fram að úkraníska menningin sé jafn gömul og þeirri rússlensku og eiginlega tilviljun að það var Moskva, en ekki Kiev, hafi orðið höfuðborg risaríki Slava.  Úkraníumenn hafa eigin menningu, tungu og sögu.  Þeir hafa því fullan rétt að ráða sínum eigin málum.

Svo er það annað mál að það er landlæg spilling í Úkraníu en það er innanríkismál Úkraníumanna, ekki Rússa og réttlætir ekki innrás.

Rússland er svæðisveldi. Það hefur enga getu til heyja langvinnt stríð á fjarlægum stað. Sovétríkin lærðu þá lexíu í Afgangistan og þetta kom einnig í ljós í Sýrlandi.  Þar gátu Rússar hjálpað sýrlensku stjórninni að halda völdum, ekki breytt gangi styrjaldarinnar þannig að komst á friður í landinu. Það er víst enn barist þar.