Vinstrisinnaður forseti eða "sameiningartákn"?

Einstaklingar sem bjóða sig fram til forseta munu eiga erfitt með að segja skilið við fortíðina. Oftast fólk velur eða fylgir eftir hugsjónir sínar, er það byggt á lífskoðun sem erfitt er að breyta. Stundum fyllist það ábyrgð og gengur upp í hlutverkinu og segir skilið við fortíðina.

Gott dæmi um þetta er þegar Thomas Becket, náinn vinur Hinriks II, var kosinn erkibiskup Englands á 13. öld en var jafnframt kanslari konungs. Ráðabrugg þeirra var að stýra kirkjunni og í raun leggja undir vald konungs. Becket fann sig í hlutverki erkibiskups og hætti að framfylgja fyrirætlunum konungs. Úr því urðu vinaslit og að lokum frægasta morð miðalda er hann var drepinn, hugsanlega að undirlagi Hinriks.

En líklegra en hitt, er að fólk nái ekki að segja skilið við fortíðina og vinstri leiðtogi í stjórnmálaflokki, verði áfram vinstrisinnaður forseti og þar með ekki fulltrúi allrar þjóðarinnar. Hann er fulltrúi skoðana sem mörgum hnýs hugur við og samræmist ekki þeirra lífskoðunum.

Þá komum við að hinum vinklinum. Á forsetinn að vera fulltrúi þjóðarinnar gagnvart stjórnkerfinu eða "sameiningartákn"?

Það er nefnilega misskilningur margra forsetaframbjóðenda að þeir eigi að vera "sameiningartákn", puntdúkka upp í hillu á Bessastöðum, sem dregin er fram við hátíðleg tilefni. Jú, forsetar geta verið sameiningartákn við nátttúrufara ástand og er það vel en meginhlutverk þeirra er vel afmarkað í stjórnarskrá Íslands. Það er hvergi minnst á að þeir eigi að vera "sameiningartákn" í henni. 

Nú er einn frambjóðandi sem hefur fengið á sig föst skot vegna þess að hann virðist ekki standa fyrir einu eða neinu. Hann segist vera "sameiningartákn" en talar ekkert um hlutverk sitt sem æðsti embættismaður þjóðarinnar og hvað hann ætlar að gera gagnvart stjórnkerfinu. Hann virðist halda að eina hlutverk hans gagnvart því sé að setja einstaka sinnum mál í dóm þjóðarinnar.  Ekkert er minnst á íslensk gildi, menningu eða tungu.

Með orðum frambjóðandans: "Forseti eigi ekki að vera flokkspólitíkur og á að vera yfir dægurþras hafinn. Forseti sé sameiningartákn..." Hljómar sem blablabla, eitthvað sem hljómar fallega en þýðir ekkert.

Svo eru frambjóðendur sem gleyma fortíðinni. Þótt þeir séu e.t.v. með háskólapróf og -starf tengt stjórnmálum, hafa þeir gleymt hvað þeir kusu í umdeilasta utanríkismáli þjóðarinnar síðan Ísland gékk í NATÓ. Það er ekki trúverðugt.

Svo eru aðrir sem viðhaft hafa fíflaskap, leikið hirðtrúðinn, en vilja vera konungurinn.  Hirðtrúðurinn verður aldrei konungur, hann á að vera spémynd konungs, eini sem er leyft að gera grín að kóngi og halda honum á jörðinni með gríni. Trúðinn trúir grínhlutverki sínu sem kóngur.

Eitt er víst, enn á ný fáum við forseta, sem á að vera fulltrúi þjóðarinnar, með aðeins 30%+ fylgi. Hann er örugglega ekki "sameiningartákn" með slíku fylgi né fulltrúi flestra í þjóðfélaginu. En verði Íslendingum að góðu, þetta stjórnarfyrirkomu kusu þeir yfir sig og geta sjálfum sér um kennt.

Að lokum:

". . . Val á valdhafa ríkisins með almennum kosningum gerir það í rauninni ómögulegt fyrir skaðlausa eða mannsæmandi einstaklinga að komast á toppinn. Forsetar og forsætisráðherrar koma í stöðu sína ekki vegna stöðu þeirra sem náttúrulegir aðalsmenn, eins og lénskerfis konungar gerðu einu sinni... en vegna hæfileika þeirra sem hafa siðferðilega óheft lýðskrum. Þess vegna tryggir lýðræði nánast að aðeins hættulegir menn munu rísa í efsta sæti ríkisstjórnarinnar.

Hans Hermann Hoppe, Frá aristókratíu til einveldis og til lýðræðis

 

 

Af hverju lýðræðið leiðir til harðstjórnar - skyldu lesning fyrir fólk sem býr í lýðræðisríki

Þessi blogggrein er þýðing á vefgrein og Youtube myndbandi sem ber heitið: Why Democracy leads to Tyranny.  Þetta er grein sem almenningur fær aldrei að lesa á Íslandi en ætti að lesa - vera skyldulesning. Hún lýsir gangverki lýðræðis og innbyggða galla kerfisins. Bloggritari hefur sjálfur ritað nokkuð um viðfangsefni og má nefna blogggrein um "Ofríki minnihlutans". Hér kemur þýðingin (að mestu leyti):

"Á öllum tímum er til safn af viðhorfum sem eru færðar upp í heilaga stöðu og efast um þær er talið villutrú. Um aldir voru það kenningar kristninnar sem höfðu þessa stöðu, í dag er það kenning hins lýðræðislega ríkis.

Lýðræði, eins og það er stundað núna, er besta stjórnarformið og allir sem neita því fremja guðlast – eða svo er okkur kennt. En á sama hátt og mikið af kristnum kenningum var blæja til að vernda vald kirkjunnar, þá má segja það sama um lýðræðið.

Lýðræði, með pólitískum herferðum sínum, kosningum og tálsýn um stjórn fólksins, er blæja sem stjórnmálamenn og embættismenn auðga sig á bak við sníkjudýr (lesist: lobbíistar) og þröngva spilltri sýn sinni á samfélagið upp á okkur hin. Í þessari blogggrein er varpað ljósi á nokkrum banvænum göllum nútíma lýðræðis og útskýrum hvernig í stað þess að stuðla að félagslegri flóru hefur það leitt til mjúkrar alræðishyggju.

Það eru margar stofnanir sem eru nauðsynlegar fyrir frjálst og farsælt samfélag; þar á meðal eru frjálsir markaðir, verkaskipting, réttarríki sem stuðlar að reglu og trausti, sterkar fjölskyldur, traustir gjaldmiðlar, skólakerfi sem menntar í stað innrætingar og öflugir fjölmiðlar sem sækjast eftir sannleikanum í stað þess að dreifa áróðri.

Ef lýðræðisríki varðveitir þessar stofnanir, þá má fullyrða að það sé pólitískt skipulag sem stuðlar að félagslegri sátt. En ef lýðræði framleiðir stöðugt ríkisstjórnir sem eyðileggja þessar stofnanir, þá verður að efast um gildi lýðræðis. Um allan heim gera ríkisstjórnir flestra lýðræðisríkja hið síðarnefnda - allt frá fjölskyldueiningunni, til skólagöngu, fjölmiðla, frjálsra markaða, traustra gjaldmiðla eða réttarríkisins, stjórnmálamenn og embættismenn eru virkir að eyðileggja, eða að minnsta kosti stórspilla, þessar stofnanir. Hvers vegna er þetta svona? Hverjir eru gallarnir á lýðræðisríkjum nútímans sem leiða það til að sýna svona spilltar ríkisstjórnir?

Til að svara þessari spurningu verðum við að greina á milli tveggja tegunda lýðræðis: beint lýðræði og óbeint lýðræði. Beint lýðræði felur í sér að borgarar greiða atkvæði um ákveðin málefni, venjulega með þjóðaratkvæðagreiðslu. Í beinu lýðræði ræður meirihluti. Hvort maður lítur jákvætt eða neikvætt á þetta pólitíska skipulag fer yfirleitt eftir því hvort maður tilheyrir meirihluta eða minnihluta. Þeir sem eru í meirihluta hafa tilhneigingu til að trúa því að beint lýðræði sé gott kerfi þar sem það leiði til þess að fullnægja óskum þeirra, á meðan þeir sem eru í minnihluta telja oft að beint lýðræði sé ekkert annað en harðstjórn fjöldans. "Lýðræði er tveir úlfar og lamb að kjósa um hvað þeir ætla að hafa í hádegismat", sagði Benjamin Franklin eitt sinn.

Harðstjórn fjöldans er hins vegar ekki alvarlegasta ógnin sem Vesturlönd standa frammi fyrir þar sem við búum í óbeinum lýðræðisríkjum sem gera flesta pólitískt getulausa og vald fjöldans tiltölulega hverfandi. Í óbeinu lýðræði, eða fulltrúalýðræði, kjósum við stjórnmálamenn sem eiga þá fræðilega séð að gæta hagsmuna okkar. En hvernig fulltrúalýðræði ætti að virka í orði, er ekki hvernig það virkar í reynd. Í næstum öllum lýðræðisríkjum er lítill fjöldi stjórnmálaframbjóðenda forvalinn af örfáum stjórnmálaflokkum sem einoka stjórnmálakerfi hvers lands og úr þessum frambjóðendum kjósum við þá sem við kjósum, eða að minnsta kosti þá sem við mislíkum minnst. Þegar þeir hafa verið kjörnir, langt frá því að vera neyddir til að standa vörð um hagsmuni meirihlutans, geta stjórnmálamenn þjónað eigin hagsmunum og gera það oft.

Margir munu mótmæla því að ávinningur óbeins lýðræðis sé sá að við getum kosið spilltu stjórnmálamennina sem ekki þjóna okkur í burtu. Vandamálið er hins vegar að lýðræðisríki nútímans framleiða sjaldnast heiðarlega og siðferðilega stjórnmálaframbjóðendur. Í hvert sinn sem einn spilltur stjórnmálamaður er kosinn frá embætti kemur annar spilltur stjórnmálamaður í hans stað sem þjónar eingöngu mismunandi sérhagsmunahópum. Ennfremur hafa þjóðríki stækkað svo mikið að flestir ríkisaðilar sem drottna yfir okkur og framkvæma stefnuna sem snerta okkur frá degi til dags eru embættismenn sem ekki sæta almennum kosningum.

Og hér liggur ef til vill alvarlegasti galli nútíma lýðræðisríkja - lýðræðislega ferli virðist ófært um að koma í veg fyrir að það versta fari á toppinn í ríkisstjórninni. Það eru nokkrir þættir sem geta skýrt þetta: Í fyrsta lagi er það spillandi eðli valds.

„Hvernig sem lýðræðislegar tilfinningar þeirra og fyrirætlanir kunna að vera, þegar [stjórnmálamenn] hafa náð embættisframa geta þeir aðeins litið á samfélagið á sama hátt og skólameistari lítur á nemendur sína, og jafnræði getur ekki verið milli nemenda og meistara. Á annarri hliðinni er yfirburðatilfinning sem óhjákvæmilega er framkölluð af yfirburðastöðu; á hinni hliðinni er minnimáttarkennd sem leiðir af yfirburðum kennarans. . . Sá sem talar um pólitískt vald talar um yfirráð; en þar sem yfirráð er til staðar er óhjákvæmilega nokkuð stór hluti samfélagsins sem er ráðandi. . .Þetta er eilíf saga pólitísks valds. . .”

Mikhail Bakunin, Tálsýn um almennan kosningarétt

Annar þáttur sem getur skýrt siðferðisspillingu stjórnmálamanna er að eins og eldflugur laðast að ljósi, laðast hinir miskunnarlausustu og valdasjúkustu meðal okkar að ríkisvaldinu. Þeir sem koma inn í stjórnmál eru oft þeir einstaklingar sem við viljum síst drottna yfir okkur.

„Allar ríkisstjórnir glíma við endurtekið vandamál: Vald laðar að sér sjúklega persónuleika. Það er ekki það að vald spillir heldur að það er segulmagnað til hins spillta.“

Frank Herbert, Chapterhouse: Dune

Önnur skýring á því hvers vegna versta hækkunin á toppnum í nútímapólitík er vegna þess að Machiavellisk, narsissísk og sósíópatísk karaktereinkenni bæta möguleika manns á að vinna stjórnmálakosningar eða fá stöðu embættismanns á háu stigi.

Eða eins og heimspekingurinn Hans Hermann Hoppe útskýrir:

". . . Val á valdhafa ríkisins með almennum kosningum gerir það í rauninni ómögulegt fyrir skaðlausa eða mannsæmandi einstaklinga að komast á toppinn. Forsetar og forsætisráðherrar koma í stöðu sína ekki vegna stöðu þeirra sem náttúrulegir aðalsmenn, eins og lénskerfis konungar gerðu einu sinni... en vegna hæfileika þeirra sem hafa siðferðilega óheft lýðskrum. Þess vegna tryggir lýðræði nánast að aðeins hættulegir menn munu rísa í efsta sæti ríkisstjórnarinnar.

Hans Hermann Hoppe, Frá aristókratíu til einveldis og til lýðræðis

Þegar þeir eru komnir til valda eru þessir lýðskrumarar í raun varðir fyrir reiði borgaranna vegna furðusögu sem skapast af trúarkenningu lýðræðis. Flestir trúa því að í lýðræðisríki séum við fólkið sem ráðum og að sem valdhafar berum við sameiginlega sök á spillingu, vanhæfni og siðleysi ríkisstjórnar okkar. Þessi trú lítur framhjá þeirri staðreynd að flest okkar hafa engin áhrif á gjörðir stjórnmálamanna og hún beinir ábyrgðinni frá stjórnmálamönnum og embættismönnum sem bera ábyrgð á stefnunni sem eyðileggur samfélagið. Ennfremur, þegar talið er að við fólkið ráðum, veikist viðnám okkar gegn hættulegum vexti ríkisvaldsins.

Hoppe útskýrir:

"Undir lýðræði verða skilin á milli valdhafa og stjórnaðra óljós. Sú blekking vaknar jafnvel að greinarmunurinn sé ekki lengur til staðar: að með lýðræðislegri stjórn sé enginn stjórnað af neinum, heldur ræður hver og einn sjálfur. Í samræmi við það veikist kerfisbundið viðnám almennings gegn ríkisvaldinu."

Hans Hermann Hoppe, Frá aristókratíu til einveldis  og til lýðræðis

Þessi veikjaða mótspyrna gegn vexti ríkisvalds hefur skapað frjóan jarðveg fyrir tilkomu alræðisstjórnar um Vesturlönd. Margir munu mótmæla því og segja að lýðræðisleg Vesturlönd séu alls ekki eins og alræðisríki fortíðar, hvort sem það eru Sovét-Rússland, kommúnista-Kína, Þýskaland nasista, Kúba eða Norður-Kórea. Þessi lönd miðstýrðu valdinu og stjórnuðu lífi þegna sinna að því marki sem aldrei hefur sést í sögunni og að því marki sem er langt umfram reynslu nútíma Vesturlanda. En miðstýring stjórnvalda í vestrænum lýðræðisríkjum er aðeins frábrugðin því sem sést í alræðisríkjum 20. aldar. Vestræn lýðræðisríki eru það sem kalla má mjúk alræðisríki í mótsögn við grimmari birtingarmynd alræðis fortíðar. Árið 1835 sá Alexis de Tocqueville fyrir framgang mjúkrar alræðishyggju í vestrænum lýðræðisríkjum og lýsti því í stóra verki sínu Democracy in America:

"Eftir að hafa...tekið hvern einstakling einn af öðrum í sínar öflugu hendur og mótað hann eins og það vill, teygir fullveldið út arma sína yfir allt samfélagið; það þekur yfirborð samfélagsins með neti lítilla, flókinna, örsmáa og einsleitra reglna, sem frumlegustu hugar og kröftugustu sálir geta ekki slegið í gegn til að fara út fyrir mannfjöldann; það brýtur ekki vilja, en það mýkir þá, beygir þá og stýrir þeim; það þvingar sjaldan til aðgerða, en það er stöðugt á móti athöfnum þínum ... það hindrar, það bælar, það eykur, það slokknar, það heimskar, og að lokum minnkar það hverja þjóð í að vera ekkert annað en hjörð af feimnum og duglegum dýrum, þar sem ríkisstjórnin er hirðirinn."

Alexis de Toqueville, Lýðræði í Ameríku

Áður en þessi mjúka alræðisstefna jókst, voru frjáls félagsleg samskipti einkennandi af fjölmörgum mismunandi stofnunum og félögum sem voru óháð stjórnvöldum - svo sem markaðir, gildisfélög, kirkjur, einkasjúkrahús, háskólar, bræðrafélög, góðgerðarfélög, klaustur og síðast en ekki síst "frumsamfélag fjölskyldunnar". Þessi sjálfstæðu félög og stofnanir, sem veittu mikinn samfélagslegan ávinning, virkuðu einnig sem hindranir í vegi útvíkkunar ríkisvaldsins. Eyðing og skipt út fyrir tengsl milli einstaklings og ríkis á þessum fjölbreyttari samfélagsformum, sem hófst á Vesturlöndum á 20. öld og stendur fram á þennan dag, var mikilvægt skref í uppgangi ríkisstjórna sem fela alræðislegt eðli sitt á bak við blæja lýðræðishugsjónarinnar. Eða eins og Robert Nisbet skrifaði í The Quest for Community:

"Það er ekki útrýming einstaklinga sem á endanum er óskað af alræðisherrum.... Það sem óskað er eftir er að útrýma þeim félagslegu tengslum sem, með sjálfstæðri tilvist sinni, verða alltaf að vera hindrun í vegi fyrir því að hið algera pólitíska samfélag náist. Meginmarkmið alræðisstjórnar verður því óstöðvandi eyðileggingu allra vísbendinga um sjálfsprottinn, sjálfstæðan félagsskap.... Að eyða eða draga úr veruleika smærri svæða samfélagsins, afnema eða takmarka úrval menningarlegra valkosta sem einstaklingum er boðið upp á. . . er að eyða með tímanum rótum viljans til að standast einræðishyggju í sinni miklu mynd."

Robert Nisbet, Leitin að samfélagi

Á stöðum eins og Þýskalandi nasista og Sovét-Rússlandi var eyðilegging stofnana óháðar ríkinu framkvæmd nokkuð hratt og með ofbeldi. Sama ferli hefur átt sér stað í vestrænum lýðræðisríkjum, en á hægari hraða og í stað ofbeldis eru þessar aðrar stofnanir lamaðar af notkun áróðurs, uppeldisinnrætingar, laga, reglugerða og skriffinnsku skriffinnsku. En sama hvernig alræðisstefna kemur fram er niðurstaðan alltaf sú sama. Borgarar verða þegnar, ríkið verður herra og jafnvel þótt okkur sé enn veittur kosningaréttur, erum við engu að síður hneppt í þrældóm, eða eins og Lysander Spooner skrifaði:

„Maður er engu að síður þræll þótt honum sé heimilt að velja nýjan húsbónda einu sinni á ári."

Lysander Spooner, Stjórnarskrá engin valds

Ef lýðræðisríki okkar geta ekki komið í veg fyrir að hið versta rísi á toppinn og ef þau geta ekki verndað okkur fyrir uppgangi mjúkrar alræðishyggju, þá er lýðræðið, eins og það er stundað nú, misheppnuð stofnun og önnur form stjórnmálaskipulags verður að kanna og deila opinskátt. Sumir halda kannski áfram að halda í vonina um að pólitískur bjargvættur muni koma fram, sigrast á öllum spillandi áhrifum ríkisins og skila samfélaginu á braut friðar og velmegunar. Þetta er hins vegar til að tefla með framtíð samfélagsins. Því á meðan við bíðum eftir frelsara okkar, sem mun aldrei koma fram, mun ríkið halda áfram að vaxa meira og meira íþyngjandi, og síðan hægt í fyrstu, en sífellt hraðar, munu samfélög okkar hraka niður í þær helvítis aðstæður sem einkenna allar alræðisþjóðir, þ. eins og James Kalb sagði:

"Ef öll þjóðfélagsskipan verður háð stjórnsýsluríkinu, þegar það verður endanlega spillt og óstarfhæft, fer allt."

James Kalb, Harðstjórn frjálshyggjunnar

---

Er það undarlegt að það er gegnumgangandi í skrifum bloggritara að skrifa gegn útþennslu bálknsins? Gegn ríkisafskipta af öllum þáttum mannlífsins? Gegn gegndarlausri skattheimtu sem "fulltrúar" okkar innheimta og eyða í hluti sem okkur er mótfallið? Að bloggritari mislíkar stjórnmálaflokkar sem boða ríkisafskipti, dulbúinni alræðishyggju, af öllum þáttum lífs okkar? 

Munum að íslenska ríkið er nýtt fyrirbrigði. Fyrstu aldir Íslandsbyggðar höfðum við þjóðveldi, með gríðarlegri valddreifingu, svo einveldi konungs og loks lýðræðið í formi íslenska ríkisins.

Það hlýtur að vera til betra fyrirkomulag á lýðræði en núverandi fulltrúalýðræði....

Fortíðardraugar forsetaframbjóðenda

Eins og búast mátti við, eru mistök, framhlaup og annað misjafnt dregið fram þegar þekktir einstaklingar bjóða sig fram til hárra embætta.

Þeir sem standa fremst og hafa hlotið mestu athyglina hafa fengið mestan skítinn. Helst þeir sem eru í uppáhaldi hjá fjölmiðlum og þeir hafa ákveðið að séu líklegastir til sigurs. Baldur, Katrín, Jón Gnarr og Halla Hrund hafa fundið til tevatnsins en á meðan aðra hefur ekkert verið minnst á.

Allir eiga sér fortíð, sumt sem orkar tvímælis en skiptir engu máli varðandi frammistöðu í embætti er notað sem vopn gegn viðkomandi einstakling. En annað ætti að hringja viðvörunnar bjöllum og á rétt á sér að vera dregið fram.

Það segir ýmislegt um viðkomandi ef hann er viðriðinn á einhvern hátt stórmálum síðastliðna tvo áratuga. Mál sem skipta mál er hann kemst í embætti.

Hver var t.d. afstaða viðkomandi til ICESAVE, opinna landamæra, afstaða til NATÓ eða ESB, bókunar 35 eða annarra mála sem eru líkleg til að koma til þjóðaratkvæðisgreiðsla?

Þetta skiptir máli og hefur hjálpar bloggritara til að taka ákvörðun um hvern hann kýs. Hann er núna búinn að útloka marga einstaklinga vegna þess en um aðra frambjóðendur er ekki hægt að taka upplýsta ákvörðun um. Þeir eru hreinlega ekki í sviðsljósinu.  Sumir segja að slíkir einstaklingar eigi að fá minni athygli en það er rangt. Viðkomandi einstaklingur kann að vera einstakur og vera sniðinn í starfið en við vitum ekkert um það, enda ekkert sagt frá honum. Ef viðkomandi á annað borð nær lágmarkinu sem þarf til forsetaframboðs, þá á viðkomandi skilið að fá sinn tíma og fá að leggja málið í hendur þjóðarinnar. 

Af hverju höldum við upp á 1. maí daginn?

Prófaðu að spyrja næsta einstakling sem þú sér og spurðu spurninguna. Flestir munu segja að þetta sé frídagur verkalýðs og ætlaður til kröfugerða. Það er rétt svar en ræturnar liggja dýpra.

Fyrsta maí, var upphaflega forn vorhátíð á norðurhveli jarðar. Líkt og kristnir menn  tengdu sínar hátíðar við fornar og heiðnar hátíðir, líkt og jólin, reyndu forystumenn verkalýðs á 19. öld að tengja þennan dag við kröfur.

1. maí tengdist verkalýðshreyfingunni þar með seint á 19. öld eftir að verkalýðsfélög og sósíalistahópar tilnefndu hann sem stuðningsdagur verkafólks fyrir betri vinnuskilyrðum, sanngjörnum launum og styttri vinnutíma.

Árið 1889 tilnefndi alþjóðlegt samband sósíalistahópa og verkalýðsfélaga 1. maí sem dag til stuðnings verkafólki, til minningar um Haymarket-uppreisnina í Chicago (1886). Fimm árum síðar, ákvað forseti Bandaríkjanna, Grover Cleveland, óánægður með sósíalískan uppruna verkamannadagsins, að skrifa undir lög um að gera verkalýðsdaginn - sem þegar var haldinn í sumum ríkjum fyrsta mánudaginn í september - að opinberum frídegi í Bandaríkjunum til heiðurs verkamönnum. Kanada fylgdi í kjölfarið ekki löngu síðar.

Hvernig varð dagur verkalýðsins að almennum frídegi?

Fyrsti verkalýðsdagurinn í Bandaríkjunum var haldinn hátíðlegur þriðjudaginn 5. september 1882 í New York borg.

Í Evrópu var 1. maí sögulega tengdur heiðnum hátíðum í dreifbýli eins og áður sagði, en upphaflegri merkingu dagsins var smám saman skipt út fyrir nútíma tengsl við verkalýðshreyfinguna.

Í Sovétríkjunum tóku leiðtogar nýju hátíðina eða frídaginn að sér og töldu að það myndi hvetja verkafólk í Evrópu og Bandaríkjunum til að sameinast gegn kapítalismanum. Dagurinn varð merkilegur frídagur í Sovétríkjunum og í austurblokkarlöndunum, með áberandi skrúðgöngum, þar á meðal einni á Rauða torginu í Moskvu, undir stjórn æðstu stjórnarliða og kommúnistaflokksins, þar sem verkamanninum var fagnað og hernaðarmátt Sovétríkjanna sýnt. Vestrænir njósnarar töldu leiðtoganna sem röðuðu sig upp til að sjá hverjir voru raunverulega við völd og í hvaða röð.

Í Þýskalandi varð verkalýðsdagurinn opinber frídagur árið 1933 eftir uppgang nasistaflokksins. Það er kaldhæðnislegt að Þýskaland afnam frjáls verkalýðsfélög daginn eftir að fríið var stofnað og eyðilagði þýsku verkalýðshreyfinguna nánast.

Með upplausn Sovétríkjanna og fall kommúnistastjórna í Austur-Evrópu seint á 20. öld minnkaði mikilvægi stórra maíhátíða á því svæði. Í tugum landa um allan heim hefur 1. maí hins vegar verið viðurkenndur sem almennur frídagur og almenningur heldur áfram að halda upp á hann með lautarferðum og veislum á meðan  tilefnið ætti að vera mótmæli og fjöldafunda til stuðnings verkafólki. Að vísu brjótast út mótmæli á þessum degi og iðulega eru það róttækir vinstrimenn sem standa fyrir þeim og einstaka sinnum nasistahreyfingar.

1. maí á Íslandi

Á Íslandi göngum við skrúðgöngur niður á torg viðkomandi bæjar eða borgar. Þar hlustum við á ræður stéttafélags forkólfa sem eru oftar en ekki eru ekkert heitt í hamsi. Þeir enda á ofurlaunum í samanburði við skjólstæðinga sína. En svona er goggunnarröðin hjá manninum.

Nóta bene, stéttarbaráttan lýkur aldrei. Það sem hefur áunnist, getur verið tekið í burtu á morgun.  Mál málanna hefur verið stytting vinnunnar. Margt hefur áunnist.  Áður fyrr unnu menn þar til þeir gátu ekki meir, en svo var ákveðið að eðlileg vinnuvika ætti að vera 40 klst. Menn hafa fært sig í að hafa 36 klst vinnuviku. En það er ekkert sem mælir á móti því að vinnuvikan sé bara 25 klst. Framleiðsluaukinginn er svo mikil að furða vekur að vinnutíminn skuli þó vera þetta ennþá daginn í dag.

Margar byltingar hafa verið í gangi og allar hafa þær leitt til hagræðingar og fækkun starfsfólks. Fyrsta iðnbyltingin notaði vatns- og gufuorku til að vélvæða framleiðsluna. Önnur notaði raforku til að búa til fjöldaframleiðslu. Þriðja notaði rafeindatækni og upplýsingatækni til að gera framleiðslu sjálfvirkan. En fjórða byltingin er í gangi og fáir taka eftir. Gervigreindin og rótbótar eru að taka yfir og þetta þýðir fækkun starfa og styttingu vinnutímans.

En sem betur fer verður alltaf þörf á mannlegum samskiptum. Í heilbrigðisþjónustunni og menntakerfinu svo eitthvað sé nefnt þurfum við á fólki að halda. Það verður alltaf einhverjir sem vinna en það er óþarfi að hið fámenna vinnuafl sé keyrt út í vinnu eins og gerist með heilbrigðisstarfsfólk, lögreglumenn og kennara og aðrar mikilvægar stéttir.

Biden er óvinsælasti forseti í sögu skoðanakannanna í Bandaríkjunum

Íslendingar gera sér almennt ekki grein fyrir slæmu ástandi á Joseph Biden, bæði líkamlega og andlega. Eftir mörg föll opinberlega, treystir hann sér ekki til að ganga sómasamlega frá Air Force 1, fer út um bakdyr vélarinnar þar sem eru með færri þrep og nú er hann umkringdur fólk er hann gengur úr Marine 1 sem er þyrla forseta embættisins og telja menn að það sé til að leyna stirbursagang hans.

Andlegt ástand hans er svo slæmt, að hann ratar ekki af sviði og þarf minniskort til að segja góðan daginn við viðmælendur sína. Þetta er sorglegt að horfa á, því að nokkuð ljóst er að hann mun ekki lifa af ef hann verður kosinn forseti í annað sinn. 

Annar verri valkostur er þá í boði, sem er Kamila Harris, sem var valin vegna litarháttar og kyni, ekki verðleikum. Jafnvel demókratar óar við að fá hana sem eftirmann Biden. Orðasalatið sem kemur frá henni er sambærilegt við það sem Biden framleiðir. En demókratar eru fastir í eigin vef. Aðeins sex mánuðir í næstu kosningar og erfitt að finna nýjan forseta á elleftu stundu. Valdaklíkan í kringum Biden tókst að koma í veg fyrir hallarbyltingu innan Demókrataflokksins.

Demókratar eru þó með varaskeifur á hillunni, Gavin Newsom, ríkisstjóri Kaliforníu er á hliðarlínunni og hefur æft sig í hlutverkinu með heimsóknir erlendis. En allt stefnir þó í slag Bidens og Trumps nema Biden afsaki sig vegna heilsubrest eða hallarbylting verði. Málaferlin gegn Trump eru ekki að ganga upp og því fátt um fína drætti hjá demókrötum til vinna næstu kosningar, sem eru þingkosningar og forsetakosningar.

Biden bjargaði sér fyrir horn er hann náði að flytja árlega ræðu sína (State of union) fyrir Bandaríkjaþing án venjulega mistaka og mismæla. Þótt elliær sé, er metnaðurinn í honum og valdaklíkunni í kringum hans svo mikill, að það verður barist til síðasta blóðdropa Bidens. Menn hafa kennt Jill Biden, eiginkonu hans um að leyfa vitleysunni að ganga og hafa hann áfram í framboði.

Sagt er að þriðjungur kjósenda í Bandaríkjunum séu svo vit...að þeir vita ekki fjölda ríkja í Bandaríkjunum, um þrískiptingu valdsins eða yfirhöfuð nokkuð um pólitík né hefur áhuga. Samt er vitneskjan um slæmt efnahagsástand landsins farið að sía niður til þessa hóps sem finnur fyrir verðbólgunni og hátt matvælaverð en það kostar meðal bandaríska fjölskyldu um 800 dollara meira að til að komast af mánaðarlega en í tíð Trumps. Aldrei hafa eins margir farið svangir í háttinn daglega. Eitt af hverjum 8 heimilum (12,8 prósent) upplifði fæðuóöryggi eða skort á aðgangi að góðu og næringarríku mataræði.

Samkvæmt Feeding America er ástandið slæmt. Á vefsetri þeirra segir: "Fólk vinnur hörðum höndum að því að sjá fyrir sér og fjölskyldum sínum, um það bil 49 milljónir manna - það er einn af hverjum sex einstaklingum í Bandaríkjunum - treystu enn á mataraðstoð frá góðgerðarsamtökum eins og Feeding America árið 2022." Hunger in America  Þetta er velferðaríkið Bandaríkin og mesta hernaðarveldi heims sem getur ekki brauðfætt eigin borgara en hefur næga peninga í stríð erlendis.

Bandaríkin eru að fjármagna og reka tvö stríð, í Ísrael og Úkraínu og á sama tíma að reka erlenda heri víðsvegar um heim. Þegar Bandaríkjaþing afhenti á silfurfati bæði ríkin um 90 milljarða Bandaríkjadollara, fór framhjá flestum að mörg ríki í Asíu fengu hlutdeild í fjárframlaginu. Skuldaþakið er komið upp í 34,4 billjónir (á ensku: trilljónir) Bandaríkjadollara og bætist 1 billjón (trilljón) við á 100 daga fresti. Ríkið er á hraðferð í gjaldþrot.

Mestu skuldirnar hafa komið á tímum forseta 21. aldar. Bush, Obama, Trump og Bidens söfnuðu allir skuldir en Obama og sérstaklega Biden eiga mestu sökina.  Í valdatíð Bidens, þrjú ár, hafa skuldirnar aukist um 6,24 billjónir Bandaríkjadali. Það er ekki bjart framundan í Bandaríkjunum.

 

Billjón er 10 með tólf núllum...1.000.000.000.000

1012

 

 

 

 

Hlutverk björgunarsveita endurskoðað

Í undanförnum pislum hefur bloggrari rætt um hinn stjórnsýslulegan vanda er varðar öryggis- og varnarmál. En hann nær til fleiri þátta en ætla mætti.

Vandinn er sá að það vantar framkvæmdaraðila öryggis og varna en hjá öllum öðrum þjóðum en Íslendingum er það her eða heimavarnarlið sem sinnir báðum þáttum.

Hlutverk herja erlendis er ekki bara stríð eða varnir heldur líka almannavarnir. Þær eru til dæmis að sinna björgun vegna nátttúruhamfara en hér á Íslandi, vegna þess að hér er hvorki her eða heimavarnarlið, eru björgunarsveitir kallaðar til starfa í sjálfboðavinnu.

Fyrirkomulag sem gengur upp til skemmri tíma en ekki þegar nátttúruhamfarirnar standa í nokkur misseri. Björgunarsveitir Íslands eru frábærar og ættu þær að vera til sem lengst. En er hægt að ætlast til að þær og björgunarsveitarmenn geti endalaust verið frá vinnu vegna langvarandi verkefna? Þessi verkefni hafa líka lent á fámenn lögreglulið landsins.

Öryggisþjónustu fyrirtæki hafa tekið að sér langvarandi verkefni (vöktun lokunarpósta) en eftir sem áður fellur þetta verkefni áfram á björgunarsveitir landsins. Ef til vill er kominn tími á atvinnumennsku í þessum málaflokki, a.m.k. hluta til.

Stofna má (hálf atvinnumanna) heimavarnarlið samhliða björgunarsveitunum til að sinna þessu verkefni ásamt fleirum úr því að það er tabú að ræða íslenskan her á Íslandi. En það má ekki ræða þessi mál opinberlega, því að þá kemur fram hópur manna sem hæðir og spottar slíkar hugmyndir. Fáir þora því að tala upphátt um varnarmál.

Heimavarnarlið Norðurlanda eru með björgunarmál á sinni könnu og eru stuðningssveitir við björgunarsveitir landanna

Heimavarnarlið Noregs er með björgunarmál á sínu verkefnalista en í því eru 40 þúsund manns að staðaldri, þar á meðal 3.000 hraðsveitir og nærri 600 fastráðnir starfsmenn:

The Norwegian Home Guard

Hvað kostar að reka norska heimavarnarliðið: 1,77 milljörðum norskra króna varið árið 2021 í starfsfólk, vistir og innviði sem er um 14 milljarðar íslenskar krónur.

---

Heimavarnarlið Danmerkur: Heimavarnaliðið eru sjálfboðaliða samtök. Í ágúst 2022 voru 43.374 meðlimir heimavarnarliðsins.

Hið virka herlið var með 13.485 sjálfboðaliða í ágúst 2022. Þeir sjálfboðaliðar sem eftir eru tilheyra varaliði heimavarnarliðsins.

Hlutverk Heimavarnarliðsins er að styðja við danska herinn – á landsvísu jafnt sem alþjóðlegum. Jafnframt styður Heimavarnarliðið lögreglu, neyðarþjónustu (björgunarstörf) og önnur stjórnvöld við að sinna skyldum sínum.

Fjárveiting til Heimavarnarliðs í fjárlagafrumvarpi nam 526,2 m. DKK árið 2021.

Hjemmeværnet

---

Heimavarnarlið Svíþjóðar: Heimavarðarsveitirnar eru nútíma bardagasveitir sem hafa meginábyrgð á að vernda, gæta og fylgjast með sænska yfirráðasvæðinu og veita samfélaginu stuðning á krepputímum. Verði Svíþjóð fyrir barðinu á náttúruhamförum, stórslysum eða öðrum ógnum sem steðja að samfélaginu er Heimavarnarliðið viðbúið að aðstoða lögreglu, björgunarsveitir og önnur yfirvöld. Í skógareldum, flóðum, heimsfaraldri eða leit að týndu fólki veita heimavarnarsveitirnar auka úrræði. Árlega sinnir Heimavarnarliðið fjölda slíkra stuðningsaðgerða.

Hemvärnet

---

Sjá frétt:  Hlutverk björgunarsveita verði endurskoðað

 

"Samstarf um öryggis- og varnarmál" er frasinn fyrir varnarmálafjárlög Íslands

Það er erfitt að átta sig á hvert fjármunirnir sem ætlaðir eru í málaflokkinn dreifast en sjá má það í grófum dráttum.

Í fjárlögum fyrir 2024 (Sjá frumvarp til fjárlaga 2024, bls. 198, undir liðnum: 04.30 Samstarf um öryggis- og varnarmál...) er kostnaðurinn tæpar fimm milljarðar (4.739,2). En ekki er hægt að sjá hvert peningarnir fara raunverulega.

Utanríkisráðuneytið sem fer með málaflokkinn (stjórnsýslulega en í framkvæmd af hálfu Landhelgisgæsluna og ríkislögreglustjóra) skiptir honum í þrjá hluta. Fjárlög vegna varnarmála Íslands eru að nokkru leyti stjórnsýslu kostnaður. Þar segir: Starfsemi málaflokksins er í höndum aðalskrifstofu ráðuneytisins og skiptist í þrjú meginsvið.

Í fyrsta lagi er fjölþjóðasamstarf um öryggis- og varnarmál.

Þetta er stjórnsýslu kostnaður og snýr að þátttöku Íslands í NATÓ og varnarsamstarfið við Bandaríkin, (NORDEFCO), þátttöku Íslands í norræna varnarsamstarfinu (NORDEFCO), samráði á vettvangi Norðurhópsins og NB8-ríkjanna um öryggis- og varnarmál og samstarfi á vettvangi Sameiginlegu viðbragðssveitarinnar (JEF) sem Ísland gerðist aðili að á árinu 2021. Og svo Öryggis- og samvinnustofnunar Evrópu (ÖSE) og framkvæmd afvopnunarsamninga og stöðugleikaaðgerða á vettvangi ÖSE, SÞ og annarra alþjóðastofnana.

Í öðru lagi eru fjölþáttaógnir. þar sem hugað er sérstaklega að: netöryggisatvikum, sem eiga upptök sín erlendis og öðrum ógnunum sem snúa að innviðum landsins.

Í þriðja lagi er rekstur og fjármögnun varnartengdra rekstrarverkefna og yfirumsjón með öryggis- og varnarsvæðum á Íslandi, rekstur tvíhliða varnarsamnings Íslands og Bandaríkjanna sem m.a. felur í sér reglulegt samráð við bandarísk stjórnvöld, bæði hér á landi og vestan hafs, og undirbúningur og framkvæmd varnaræfinga sem haldnar eru á íslensku yfirráðasvæði.

Hvað hvert megið svið fær í sinn hlut, sést ekki í þessu frumvarpi.

Vegna þess að Utanríkisráðuneytið er bara stjórnsýslueining, enginn framkvæmdaraðili, eru verkefnin úthýst til annarra aðila, þ.e.a.s. Landhelgisgæslunnar og Ríkislögreglustjóra.

Þar segir: "Að því er varðar framkvæmd varnartengdra rekstrarverkefna er náið samstarf við dómsmálaráðuneytið og annast varnarmálasvið Landhelgisgæslu Íslands framkvæmd ýmissa varnartengdra rekstrarverkefna á sviði öryggis- og varnarmála á grundvelli þjónustusamnings milli ráðuneytanna frá 1. ágúst 2021. Ráðuneytið felur ríkislögreglustjóra einnig að annast tiltekin verkefni á sviði öryggis- og varnarmála með þjónustusamningi."

Af þessu má ráða að kostnaðurinn vegna varnarmála fellur einnig á Dómsmálaráðuneytið sem fær verkefni Utanríkisráðuneytisins í sínar hendur. Fjárlögin gera ráð fyrir 6 milljarða til Landhelgisgæsluna en meirihluti þeirra fjármuna fara í löggæsluverkefni stofnunnar. Hvað Ríkislögreglustjóri eyðir í úthýsingarverkefnið sem það fær frá Utanríkisráðuneytinu er ekki hægt að sjá af þessu.

Er þetta ekki stjórnsýslulegt rugl! Það þarf ekki stjórnsýslufræðing til að sjá að málaflokkurinn skarar bæði innanríkismál og utanríkismál eins og sjá má af framkvæmdinni. LHG er hálfvegis með málaflokkinn á sinni könnu, einnig Ríkislögreglustjóri og svo Utanríkisráðuneytið.

Það er því óskiljanlegt að það skuli ekki vera til stofnun sem heldur í alla þræði málaflokksins. Og hún var til og hét Varnarmálastofnun Íslands. Hún sinnti þessu hlutverki með sóma og sá einnig til að sérfræðiþekking á varnarmálum var til í landinu en ekki úthýst til Pentagons. Það er nokkuð ljóst að Utanríkisráðuneytið hefur ekkert með innanríkismál að gera!

Varnarmálastofnun Íslands aflögð - Stjórnsýslan veit ekki hvað á að gera við verkefni hennar

 

 

 

Landvarnarskylda landsmanna í stjórnarskránni 1874 og 1920

Skammsýni Íslendinga er með ólíkindum. Þeir gera ekki ráð fyrir að ófrið beri að garði og það þurfi að kveða menn til varnar. Það þarf að vera skýr lagaákvæði í stjórnarskránni til þess að ríkisvaldið - Alþingi með lögum eða ríkisstjórn með reglugerð geti kveðið menn til vopna. Í raun er þetta æðsta skylda borgarans við ríkið, þar sem hann getur látið lífið. Ákvæði um vopnaburð borgarans til varnar ríkisins í stjórnarskránni 1874 og 1920 voru því til staðar. Lítum á ákvæðin í báðum stjórnarskrám.

Í 57. grein stjórnarskránna 1874 er þetta ákvæði: "57. gr. Sjerhver vopnfær maður er skyldur að taka sjálfur þátt í vörn landsins eptir því, sem nákvæmar kann að verða fyrir mælt þar um með lagaboði." Þá var Herfylkingin nýliðin undir lok í Vestmannaeyjum 1869 en liðsmenn hennar höfðu þá skrifað bréf og beðið um að herskylda yrði komin á í Vestmannaeyjum og allur kostnaður greiddur af almannafé. Dönsk stjórnvöld vildu aðeins veita takmarkaðan stuðning og því dó Herfylkingin drottni sínum. En þetta hermennsku framtak Vestmannaeyinga kann að hafa leitt til þess að ofangreint ákvæði var tekið inn í stjórnarskránna þótt það sé ekki hér sannað.

Gott og vel, Danir vita vel að hættur kunna að steðja Íslandi og það þurfi að huga að vörnum.  En lítum á stjórnarskránna 1920: "71. gr. Sjerhver vopnfær maður er skyldur að taka þátt í vörn landsins, eftir því, sem nákvæmar kann að verða fyrir mælt með lögum." Nú ber svo við að Ísland er orðið að sjálfstæðu konungsríki en enn er þetta ákvæði inni. Landið lýsti yfir hlutleysi og taldi það vera bestu vörnina sem reyndist vera tálsýn.

En lítum á stjórnarskrá lýðveldisins 1944. Ekkert ákvæði (sem bloggari sér) um landvarnarhlutverk borgarans. Hvers vegna? Voru Íslendingar ekki í miðri heimsstyrjöld og hefði ekki verið þægilegur öryggisventill að hafa þetta ákvæði inni í stjórnarskránni?

Er einhver sem les þetta sérfróður um hvað menn voru að hugsa er þeir voru að semja þessa stjórnarskrá? Vildu menn ekki setja þetta inn vegna þess að landið var þá hersetið?  Einhver skýring hlýtur að vera á hvers vegna þetta ákvæði var tekið út en var í tveimur fyrstu stjórnarskránum.

En hvað um það, af hverju ekki að setja þetta ákvæði inn við næstu breytingu á stjórnarskránni? Nú, af hverju?...kann einhver að spyrja.

Jú, þetta verður að vera í grunnlögum landsins svo að hægt sé að kveða menn til varnar landsins ef til stríðs kemur (það kemur fyrr eða síðar). Ef ófriður brýst út, þá hafa stjórnvöld engin tæki til að bregðast við. Ekki hægt að stofna her né heimavarnarlið.....Þá kunna flestir sem lesa þetta að segja, mér er nákvæmlega sama, höfum þetta eins og þetta hefur alltaf verið (reyndar ekki lengra aftur í tímann en 1944). Það er skammsýni og of mikil bjartsýni á að þriðja heimsstyrjöldin brjótist ekki út. Ef eitthvað er öruggt við hegðun mannsins, er það vilji hans til að hefja næsta stríð. 

En við Íslendingar eru ekki hluti af mannkyninu kann einhver að segja og við elskum friðinn, alveg sama hvað! Við erum það ekki eins og sjá má af afskiptum okkar af stríðinu í Úkraínu og við verðum ekki stikkfrí í næsta stríði NATÓ. Hlutleysið fór 1949....  

 

 

Að vera eða ekki vera - Sýndarforseti eða valdaforseti

Það var gengið svo illa frá stjórnarskrá Íslands 1944 að allar götur síðan, hefur fólk velgst í vafa hvert raunverulegt valdsvið forsetans er.

Er litið er á forsetaákvæðin í stjórnarskránni 1944, sem eru afrituð af stjórnarskránni 1920 og er með konung sem æðsta valdhafa, er litlu breytt, ef einhverju. Vald forsetans er mikið samkvæmt henni en í framkvæmd og veruleika lítið. Það þarf að brúa þetta bil.

Ákvörðun verður að taka, á forsetinn að vera tákngervingur, nokkuð konar "fjallakona" Íslands eða æðsti sendiherra, valdalaus fígura á Bessastöðum eða valdaforseti sem hefur raunveruleg völd?

Ef hið fyrrnefnda er valið, er þá ekki eins gott að leggja embættið af? Það er mjög kostnaðarsamt að hafa hirð á Bessastöðum með forseta sem brosir bara, tekur í höndina á erlendum höfðingjum, fer í bíltúr um landið og kíkir á almúgann einstaka sinnum.

Hins vegar ef við viljum útfæra stjórnarskránna og gera forsetann að valdafígúru, þá er forsetaræðið málið.  Þar eru tvær leiðir. Full völd forsetans og hann skipar ríkisstjórn og er í forsvari fyrir hana eða seinni leiðin sem er nokkuð spennandi en það er forsetaþingræði.

Kíkjum á skilgreiningu Wikipedíu: "Forsetaþingræði er fyrirkomulag stjórnarfars í lýðveldum þar sem forseti er kosinn með beinni kosningu og hefur umtalsverð völd, en er ekki jafnframt stjórnarleiðtogi eins og þar sem forsetaræði er við lýði. Í löndum sem búa við forsetaþingræði eru þannig bæði forseti og forsætisráðherra, en ólíkt lýðveldum þar sem ríkir þingræði, fer forsetinn með raunveruleg völd en ekki táknrænt hlutverk. Hugmyndin á bak við þetta kerfi er að forsetinn myndi mótvægi við vald stjórnmálaflokka sem ríkja á þinginu og sitja í ríkisstjórn.

Völd forseta í forsetaþingræðisríkjum geta verið af tvennum toga: forsetinn getur ráðið og rekið forsætisráðherra og ríkisstjórn að vild, að því gefnu að hann njóti stuðnings þingsins, annars vegar; og hins vegar að forsetinn getur leyst upp þing, en þingið eitt getur ráðið og rekið forsætisráðherra og ríkisstjórn."

Ef við erum að hugsa um yfirbyggingu og kostnað, væri best að forsetinn væri eins og Bandaríkjaforseti og spara kostnaðinn við forsætisráðherra embættið. Tryggja má málskotsákvæðið með því að setja það í stjórnarskránna og í vald þjóðarinnar. M.ö.o. að ef ákveðinn fjöldi kosningabærra manna biður um þjóðaratkvæði, líkt og er í Sviss, þá verður efnt til þjóðaratkvæðisgreiðslu.

Það er óhætt að fullyrða að enginn forsetaframbjóðenda sem nú eru í framboði, eru vissir um raunverulegt valda umboð sitt og hvers langt eða stutt þeir geta farið.

Fjáraustrið í tapað stríð í Úkraínu

Nýlega samþykkti Bandaríkjaþing gríðarlega efnahags- og hernaðaraðstoð til handa Úkraínu. Þetta er til að halda staðgengilsstríði Bandaríkjanna við Úkraínu gegn Rússlandi gangandi á meðan Biden er við völd. Það er því fyrirséð að stríðið haldi áfram þar til annað hvort Biden fari frá völdum og Trump semji um frið á einum degi eins og hann heldur fram, eða niðurstaða fáist á vígvellinum.

Rússland hefur getu til að halda stríðinu gangandi næstu árin en þeir eyða um 5,9% af vergri landsframleiðslu í varnarmál 2023. Bandaríkin um 3,4% en Úkraína um 37%. Rússar eru þó að eyða minna en Sádar sem eyða um 7,1% af vergri landsframleiðslu í varnarmál. Í dollurum talið eru Rússar að eyða 109 milljarða Bandaríkjadollara árið 2023 á móti 916 milljarða sem Kaninn eyðir. 

Það er almennt viðurkennt meðal hernaðarsagnfræðinga að það ríki sem hafi mestu framleiðslugetuna og fjárráð vinni viðkomandi stríð.  Fjöldi hermanna skiptir máli en ekki aðalmáli ef ríkið er sæmilega stórt. Það sem meira er, er að hergagnaframleiðslan í Rússlandi knýr efnahaginn áfram á yfirsnúningi.

Vopnaiðnaður Rússlands, sem var stór fyrir Úkraínustríðið, er hernaðarlega mikilvægur geiri og stór vinnuveitandi í Rússlandi. Frá og með 2024 starfa um það bil 3,5 milljónir manna á landsvísu við hergagnaframleiðslu og standa undir 20% af öllum framleiðslustörfum í Rússlandi.

Rússland stóð fyrir 22% af vopnasölu á heimsvísu á árunum 2013–17, sú tala fór niður í 16% á árunum 2018–22 (tölfræði SIPRI). Árið 2023 var Rússland í fyrsta skipti þriðji stærsti vopnaútflytjandinn, rétt á eftir Frakklandi. Vopnaútflutningur Rússa dróst saman um 53% á árunum 2014–18 og 2019–23. Löndum sem kaupa stór rússnesk vopn fækkaði úr 31 árið 2019 í 12 árið 2023. Ríki í Asíu og Eyjaálfu fengu 68% alls rússneskra vopnaútflutnings á árunum 2019–23, þar sem Indland var með 34% og Kína fyrir 21%.

"The New York Times greindi frá því í grein 13. september 2023, þar sem vitnað var í bandaríska og evrópska embættismenn, að Rússar hafi sigrast á alþjóðlegum refsiaðgerðum og eldflaugaframleiðsla þeirra hafi nú farið yfir það sem var fyrir stríð. Einnig var greint frá því að Rússland framleiði nú meira af skotfærum en Bandaríkin og Evrópa til samans og þeir geta framleitt 200 skriðdreka frá grunni og tvær milljónir eininga af skotfærum á ári samkvæmt vestrænum heimildum. CNN greindi frá 11. mars 2024, þar sem vitnað var í vestræna leyniþjónustumenn, að Rússland framleiði nú um 250.000 stórskotalið skot á mánuði eða um 3 milljónir á ári sem er næstum þrefalt það magn sem Bandaríkin og Evrópa framleiða fyrir Úkraínu." Arms industry of Russia

Olíu- og gasverð hefur reynst Rússum hagstætt og orkukaup bann Vesturlanda hefur bara skotið þeim sjálfum í fótinn enda hafa reynst nægir kaupendur annars staðar, í fjölmennustu ríkjum heims, Indlandi og Kína og víðar. 

Þrír meginþættir fyrir velgengni í stríði: 1) Vopnaframleiðsla, 2) Fjármálageta og 3) Mannskapur er allt sem Rússar hafa en Úkraínumenn ekki. Úkraínumenn, því miður fyrir þá, eru því ekki að fara að vinna þetta stríð. Rússland er mesta kjarnorkuvopnaveldi heims og því er engin hætta á að þeir fái á sig innrás.

Svo er það taugveiklunin innan raða NATÓ-ríkja að Rússar haldi áfram og geri innrás í Evrópu, er annað hvort áróðursstríðs tal eða menn þekkja ekki sögu Rússlands (varnar mandran síðastliðn 300+ ár hefur verið að tryggja varnir gegn tvö innrásarhlið á vesturlandamærum Rússlands sem snýr að Evrópu). Það er ekki að fara að gerast. Rússar hafa alltaf dregið sig til baka með herafla sinn síðastliðin 300 ár, nema þegar þeir voru Sovétmenn undir stjórn Stalíns og héldu undir sig Austur-Evrópu. En vita nú svo að það er ekki í boði í dag, sérstaklega þegar öflugasta hernaðarbandalag sögunnar, NATÓ situr alla Austur-Evrópu.

Rússland hefur bara getu til að stunda landamærastríð, er ekki hernaðar heimsveldi eins og Bandaríkin sem geta háð stríð um allan hnöttinn. Menn ættu því aðeins að slaka á og láta spunameistranna, sem vilja stöðugt fá meiri pening í hergagnaframleiðslu, ekki stjórna gjörðum sínum.

Af hverju eru bandarískir hershöfðingjar ekki að hafa vitið fyrir Biden stjórninni og benda á að sigur vinnist ekki á vígvellinum? Að það verði að semja um frið? Það þarf hvort sem er að semja um vopnahlé eða stríðslok á endanum. Af hverju eru menn ekki að reyna að finna diplómatíska lausn? Svarið leynist hjá vanhæfri stjórn Bidens sem aldrei mun viðurkenna ósigur rétt fyrir kosningar í Bandaríkjunum. Nóg var að tapa með skömm í Afganistan eftir 20 ára stríð.

Af hverju tala íslenskir ráðamenn ekki fyrir friði? Í stað þess að vera strengjabrúður á alþjóðavettvangi? Ef þeir geta ekki talað fyrir friði, er þá ekki best að þeigja í stað þess að gaspra eins og utanríkisráðherrann er að gera?

Nóta bene, svo það sé haldið til haga, þá er hér enginn stuðningur við stríð Rússa gegn Úkraínu, þvert á móti, bloggari er alfarið á móti valdbeitingu sem hægt er að leysa með diplómatískum leiðum. Þótt Pútín sigri stríðið, þá vinnur hann ekki friðinn. Traustið er farið og samskiptin við vestrið laskað um ófyrirséða framtíð. Ef eitthvað er, hefur NATÓ eflst, með tveimur nýjum herveldum, Svíþjóð og Finnland, og varnir Rússlands veikst við Norður-Evrópu.

Hér er tilvitnun: "War is a failure of diplomatcy".